Kathimerini.gr
ΤΟΥ ΣΑΚΗ ΙΩΑΝΝΙΔΗ
Μπορεί η ανάκαμψη στις τέχνες να αργεί ακόμη και η «Oμικρον» να έχει προκαλέσει ένα κύμα ακυρώσεων των ζωντανών θεαμάτων, αλλά δεν φαίνεται να συμβαίνει το ίδιο με το εμπόριο της σύγχρονης τέχνης, που βλέπει τις τιμές των έργων να ανεβαίνουν και νέους συλλέκτες εξ Ανατολών να μπαίνουν δυναμικά στην αγορά.
Εργα αξίας 2,7 δισεκατομμυρίων δολαρίων άλλαξαν χέρια μέσα στην προηγούμενη χρονιά, σύμφωνα με την έκθεση του Art Market, που ανέλυσε τα στοιχεία δημοπρασιών σύγχρονης τέχνης από τον Ιούνιο του 2020 και για έναν χρόνο. Η ανάκαμψη των δημοπρασιών οφείλεται, όπως δείχνουν τα στοιχεία, στην αγορά έργων από την Ασία, στην είσοδο νέων συλλεκτών που πληρώνουν με κρυπτονομίσματα και στη διαχρονική πεποίθηση ότι σε καιρούς κρίσης η αγορά έργων τέχνης είναι μια ασφαλής επένδυση. Πουλήθηκαν περίπου 100.000 έργα από 34.600 καλλιτέχνες.
Σύμφωνα με την έρευνα, η Κίνα, το Χονγκ Κονγκ και η Ταϊβάν ανταγωνίζονται ευθέως τη Νέα Υόρκη στην αγορά έργων τέχνης, έχοντας ξεμακρύνει αρκετά από τον ανταγωνισμό με την Ευρώπη. Οι Ασιάτες συλλέκτες τιμούν τον καταξιωμένο Ιάπωνα καλλιτέχνη Γιοσιτόμο Νάρα, αλλά δείχνουν μια αυξανόμενη προτίμηση σε Δυτικούς καλλιτέχνες και ειδικά σε έργα του Ζαν Μισέλ Μπασκιά, που έρχεται δεύτερος σε πωλήσεις. Δεν είναι τυχαίο που ο πίνακας του Μπασκιά «Warrior» πωλήθηκε τον Μάρτιο στην τιμή ρεκόρ των 41,6 εκατ. δολαρίων σε συλλέκτη της Ασίας. Ο Αμερικανός νεοεξπρεσιονιστής καλλιτέχνης, που πέθανε στα 28 του χρόνια, είναι πρώτος σε πωλήσεις στη Δύση με 267,6 εκατ. δολάρια και ακολουθεί ο 47χρονος Μπάνκσι με 147,2 εκατ. δολάρια. Το εντυπωσιακό όμως είναι ότι στην τρίτη θέση «εκτοξεύθηκε» ο 40χρονος Beeple, ο οποίος με μόλις δύο δημοπρασίες NFT έργων μπήκε στην τριάδα των πιο ακριβών εν ζωή καλλιτεχνών μετά τον Ντέιβιντ Χόκνεϊ και τον Τζεφ Κουνς.
Σε σχέση με τις νέες τάσεις που διαμορφώνονται, η έρευνα επιβεβαιώνει δύο ρεύματα: την άνοδο των ψηφιακών έργων NFT, που σημείωσαν αγοραπωλησίες ύψους 127 εκατ. δολαρίων, αλλά για πολλούς η αξία τους είναι ακόμη αμφιλεγόμενη και την ανακάλυψη καλλιτεχνών με καταγωγή από χώρες της Αφρικής από μουσεία και συλλέκτες κυρίως των ΗΠΑ. Η «Μαύρη Αναγέννηση», όπως λέγεται, ενδυναμώθηκε από το κίνημα Black Lives Matter του 2020 και από την εκπροσώπηση της μαύρης κοινότητας σε επιτελικές θέσεις μουσείων και πολιτιστικών οργανισμών.
Σε παγκόσμιο επίπεδο η αγορά της τέχνης πέρασε μια φάση μετασχηματισμού το 2020 εξαιτίας, κυρίως, της πανδημίας και είχε κινηθεί πτωτικά σε σχέση με το 2019, όπως είχε δείξει η περυσινή έκθεση της Art Basel και της UBS («Κ», 18.3.2021). Πολλές θέσεις εργασίας χάθηκαν, μεγάλες διοργανώσεις αναβλήθηκαν και επικράτησε «παγωμάρα», που αντισταθμίστηκε κάπως από τις διαδικτυακές πωλήσεις έργων τέχνης. Σε αντίστοιχη έκθεση του Σεπτεμβρίου 2021 η Art Basel σημείωνε την «ανθεκτικότητα» του κλάδου για τους πρώτους μήνες της χρονιάς.
