Του Παύλου Νεοφύτου
Οι εννέα μεσογειακές χώρες, αξιοποιώντας τη δύναμη της συνεργασίας, επιβεβαιώνουν την Παρασκευή, επί κυπριακού εδάφος αυτή τη φορά, τη δέσμευσή τους για προσπάθεια αντιμετώπισης κοινών προκλήσεων. Στην άγρια ομορφιά της ημιορεινής Πάφου, ανάμεσα σε αμπελώνες και γήπεδα γκολφ, η Κυπριακή Δημοκρατία φιλοξενεί για πρώτη φορά -με την παρούσα σύνθεση- μία Σύνοδο Κορυφής των MED9, η οποία έχει χαρακτηριστεί ως ιδιαίτερης σημασίας, τόσο λόγω της παρουσίας και του βασιλιά της Ιορδανίας Αμπντάλα, όσο και των χρονικών συγκυριών που βρίσκουν τη γειτονική περιοχή σε καλπάζουσα, όπως απορρέει από τις εξελίξεις στον Λίβανο, πολεμική κρίση. Ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και της ίδιας της Λευκωσίας σε αυτό το ζήτημα, με στόχο την αποκλιμάκωση, θα έχει κυρίαρχη θέση στην κεκλεισμένων των θυρών συνεδρίαση των συμμετεχόντων. Υπενθυμίζεται ότι εκτός από τον βασιλιά της Ιορδανίας, στη Σύνοδο, που φιλοξενείται σε πολυτελες θέρετρο της Τσάδας, θα πάρει μέρος και η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, προσδίδοντας με την παρουσία της βαρύτητα στο περιεχόμενο της Κοινής Διακήρυξης, στην οποία θα καταλήξουν μέχρι αργά το απόγευμα οι ηγέτες.
Η χρονική συγκυρία
Για τη Λευκωσία η ιορδανική παρουσία ανεβάζει ψηλά τον πήχη των προσδοκιών ως προς τα ουσιαστικά αποτελέσματα της Συνόδου, τόσο μέσα από όσα θα διαμειφθούν στη διμερή συνάντηση Χριστοδουλίδη – Αμπντάλα όσο και από τα θέματα που θα αγγίξουν οι ευρωπαίοι ηγέτες με τον βασιλιά, με στόχο την περαιτέρω ενίσχυση της συνεργασίας της Ιορδανίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Καταρχάς, Λευκωσία και Ιορδανία, χώρες οι οποίες θεωρούν ότι διατηρούν πολύ καλές σχέσεις τόσο με τα αραβικά όσο και με τα δυτικά κράτη, θα επαναλάβουν από κοινού ότι σε αυτή τη χρονική συγκυρία, αποτελούν, μαζί με άλλα κράτη της περιοχής, πυλώνες ασφάλειας και σταθερότητας.
Στο επίπεδο της ευρω-ιορδανικής συζήτησης για αναβάθμιση των συνεργειών των δύο πλευρών, αναμένεται να συζητηθεί και η από κοινού πρωτοβουλία Κύπρου-Ιορδανίας για τη δημιουργία ενός περιφερειακού κέντρου δασοπυρόσβεσης, που θα προνοεί τη μόνιμη παρουσία πτητικών μέσων με έδρα την Κύπρο, κάτι που μπορεί να αποτελέσει απτό παράδειγμα περιφερειακής συνεργασίας.
Παράλληλα, αν και δεν περιλαμβάνεται στις κύριες θεματικές που θα απασχολήσουν ενδελεχώς τη Σύνοδο, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης θα ενημερώσει τους συμμετέχοντες για το Κυπριακό, ενόψει της άτυπης τριμερούς της 15ης Οκτωβρίου στη Νέα Υόρκη.
Με το βλέμμα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο
Σύμφωνα με το πρόγραμμα, μετά την υποδοχή των ηγετών από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, η Σύνοδος θα ξεκινήσει με γεύμα εργασίας στη 1:45 μ.μ. με θέμα συζήτησης τις σχέσεις Ευρωπαϊκής Ένωσης-Ιορδανίας. Ακολούθως, στις 3:40 μ.μ. θα πραγματοποιηθεί η πρώτη σύνοδος εργασίας με θέμα τη Μέση Ανατολή, όπου ο βασιλιάς της Ιορδανίας θα παρουσιάσει τις τελευταίες εξελίξεις στην περιοχή, όπως αυτές έχουν διαμορφωθεί. Η συζήτηση αναμένεται να επικεντρωθεί στην ανάγκη αποκλιμάκωσης της κρίσης, ιδίως μετά τη επέκτασή της στον Λίβανο. Ανθρωπιστικά ζητήματα, όπως η ανάγκη ανάληψης περαιτέρω πρωτοβουλιών για την προστασία άμαχων πολιτών και η στήριξη στον λαό του Λιβάνου, όπως επίσης και η εφαρμογή του ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας 2735, αναμένεται να τεθούν επί τάπητος.
Η κυπριακή κυβέρνηση, ως κράτος-μέλος πρεσβευτής της Ευρώπης στην περιοχή, εκτιμά ότι οι 27 δεν έχουν κατορθώσει να αποκτήσουν κοινή θέση και μέχρι στιγμής αδυνατούν να παρέμβουν ουσιαστικά με στόχο την κατάπαυση του πυρός. Όπως ανέφερε στην «Κ» αρμόδια κυβερνητικη πηγή, για τη Λευκωσία στόχος είναι σε πρώτο στάδιο να υπάρξει από τους εννέα μία κοινή τοποθέτηση, με το βλέμμα στραμμένο στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, μία εβδομάδα μετά, όπου θα γίνει μία πιο διεξοδική συζήτηση με στόχο μία κοινή στάση και των 27.
Το δεύτερο μέρος
Μετά την ολοκλήρωση της πρώτης Συνόδου και αφού αποχωρήσουν ο βασιλιάς και ο πρίγκιπας διάδοχος της Ιορδανίας, σειρά θα έχει, στις 5 το απόγευμα, η δεύτερη και αμιγώς ευρωπαϊκού χαρακτήρα Σύνοδος εργασίας, με θέμα τις μεσογειακές προτεραιότητες για τον επόμενο θεσμικό κύκλο.
Προτού δώσει τον λόγο στην Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας σε εισαγωγική τοποθέτηση θα επικεντρωθεί στα εξής τρία ζητήματα, τα οποία η Λευκωσία τοποθετεί στην ύψιστη βαθμίδα προτεραιοτήτων:
- Πρώτον, η μετανάστευση, όπου θα κάνει αναφορά στη σημασία ισορροπημένης προσέγγισης, αφενός, με το Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, που πρέπει να εφαρμοστεί και, αφετέρου, με την εξωτερική της διάσταση.
- Δεύτερον, η κλιματική αλλαγή, κατά την οποία ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης θα αναφερθεί στην επανενεργοποίηση της κυπριακής πρωτοβουλίας για την Ανατολική Μεσόγειο.
- Και τρίτον, η ανταγωνιστικότητα, που θα είναι και το κυρίαρχο θέμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης τους επόμενους μήνες, καθώς θα συζητηθεί τόσο σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Οκτωβρίο όσο και σε επίπεδο άτυπου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Νοεμβρίου. Μεταξύ άλλων, ο Πρόεδρος σκοπεύει να αναδείξει τη σημασία σημαντικών επενδύσεων και τη μείωση εξαρτήσεων, με στόχο η Ευρωπαϊκή Ένωση να καταστεί περισσότερο ανταγωνιστική, όπως επίσης και την ανάγκη ενίσχυσης της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας, ούτως ώστε να επιτευχθεί περισσότερη στρατηγική αυτονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
