Του Γιάννη Ιωάννου
Ρόλο στην επόμενη μέρα της Συρίας αναζητεί η Λευκωσία με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Νίκο Χριστοδουλίδη, να δηλώνει πως η Κυπριακή Δημοκρατία οφείλει να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στις εξελίξεις. Η ΚΔ κυκλοφόρησε ήδη ένα έγγραφο εργασίας (non-paper) σε επίπεδο ΕΕ από κοινού με Ελλάδα και Αυστρία στο οποίο καταγράφει επτά σημεία για τον ρόλο της Ευρώπης στην υπό εξέλιξη κατάσταση του Συριακού αλλά και παραθέτοντας πρωτοβουλίες αλλά και ανησυχίες που θα μπορούσε να επεξεργαστεί η Ευρωπαϊκή Ένωση προκειμένου να έχει δημιουργικό ρόλο στην διαδικασία πολιτικής μετάβασης στην υπό δοκιμασία χώρα.
Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ανέφερε πως «θέλουμε να διασφαλίσουμε κάποια δεδομένα σε σχέση με τη Συρία και αυτή η θέση, και αυτό είναι το πιο σημαντικό, δεν είναι απλά οι θέσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας, είναι οι θέσεις όλων των κρατών της περιοχής» δεδομένης και της άμεσης γειτνίασης της ΚΔ στην περιοχή.
Το σκεπτικό της Λευκωσίας
Για την Λευκωσία οι εξελίξεις στο Συριακό στη μετα-ασαντική εποχή πέραν των πτυχών του προσφυγικού και της ασφάλειας εδράζονται και σε προσλήψεις της επόμενης ημέρας προκλήσεων για το μέλλον της χώρας. Κι αφορούν τρεις διαστάσεις:
• To πως σε μια συγκυρία αναμόχλευσης του Κυπριακού, η αυξημένη επιρροή της Τουρκίας σε μια μελλοντική σταθεροποιημένη κυβέρνηση της Δαμασκού επηρεάζει την Λευκωσία σε διεθνές και περιφερειακό επίπεδο
• Διαστάσεις διεθνούς νομιμότητας του νέου σχήματος -θεσμικά και κυβερνητικά- που θα προκύψει στη Συρία και των μελλοντικών διμερών σχέσεων αυτού με την ΚΔ
• Το ζήτημα της εγγύησης της εδαφικής ακεραιότητας και κυριαρχίας της Συρίας την επομένη της πολιτικής μετάβασης δεδομένων τόσο του Κουρδικού όσο και των περιοχών που ελέγχει, στα βόρεια σύνορα της χώρας, de facto, η Τουρκία μετά το 2016 δεδομένων ζητημάτων νομικού προηγμένου που πιθανές εξελίξεις θα δημιουργούσαν
Η έμφαση στο non-paper
H KΔ εντάσσει στο έγγραφο που κυκλοφόρησε χρήσιμες πτυχές για την επόμενη ημέρα στο Συριακό δίνοντας έμφαση, μεταξύ άλλων, και στην πτυχή των χημικών όπλων του καθεστώτος Άσαντ και στην επανεργοποίηση της προσέγγισης OPCW-OHE την περίοδο 2013-2014 όταν και η Λευκωσία είχε διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην μεταφορά του χημικού οπλοστασίου του καθεστώτος Άσαντ -μέσω Κύπρου- για καταστροφή τους στην Ιταλία. Επιπλέον η Λευκωσία εντάσσει στο έγγραφο και την πτυχή της μεταβατικής δικαιοσύνης στη χώρα και ιδίως στην διάσταση της διακρίβωσης της τύχης αγνοουμένων του Συριακού -συμπεριλαμβανομένων των τεχνικών διαδικασιών ταυτοποίησης, διάσταση στην οποία έχει μεγάλη εμπειρογνωμοσύνη λόγω των αγνοουμένων του Κυπριακού. Τέλος η Κύπρος τονίζει την εφαρμογή του ψηφίσματος 2254 του ΣΑ του ΟΗΕ (2015) για την ειρηνευτική διαδικασία του Συριακού δίνοντας κατεξοχήν έμφαση α. στην συμπεριληπτικότητα και τον σεβασμό μειονοτήτων και γυναικών για την επόμενη ημέρα στη Συρία και β. στην εδαφική ανεξαρτησία του κράτους της Συρίας.
Συζήτηση στο ΣΕΥ
Χαρακτηριστικά και τα όσα ανέφερε ο ΥΠΕΞ Κωνσταντίνος Κόμπος το πρωί της Δευτέρας κατά την παρουσία του στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ, στις Βρυξέλλες. «Η Κύπρος έχει καταθέσει ένα έγγραφο με συγκεκριμένες προτάσεις για την περαιτέρω πορεία», ανέφερε. Ο υπουργός Εξωτερικών ανέφερε πως η ΕΕ θα πρέπει να αποτελεί «δύναμη που να συμβάλλει» και «να είναι ηγέτης όσον αφορά την ανάπτυξη, την ανασυγκρότηση και την ανθρωπιστική βοήθεια, υπό τους όρους που έχουν καθιερωθεί». «Και θα πρέπει να είναι ένας πολύ δυναμικός διαμεσολαβητής όσον αφορά τη διαδικασία μετάβασης σύμφωνα με το ψήφισμα 2254 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ», κατέληξε.
Τα είπαν και για Κυπριακό
Το non paper της ΚΔ για το Συριακό συζητήθηκε την Κυριακή σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχαν ο ΠτΔ, Νίκος Χριστοδουλίδης, και η επικεφαλής της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Η Πρόεδρος της Επιτροπής χαιρέτισε το περιεχόμενο του εγγράφου της Κυπριακής Δημοκρατίας το οποίο, ας σημειωθεί, αντικατοπτρίζει και τις θέσεις κρατών της περιοχής, σύμφωνα με ανακοίνωση του κυβερνητικού εκπροσώπου, Κωνσταντίνου Λετυμπιώτη.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής συζήτησαν και τις τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό, ιδιαίτερα ως προς την επικείμενη σύγκληση της πολυμερούς συνάντησης στην παρουσία των εγγυητριών δυνάμεων, για τη διερεύνηση της προοπτικής επανέναρξης των συνομιλιών. Σημειώνεται πως η κ. φον ντερ Λάιεν θα επισκεφθεί την Τουρκία στα πλαίσια επαφών της ΕΕ με την Άγκυρα με αφορμή τις εξελίξεις στο Κυπριακό.
