Του Γιάννη Ιωάννου
Ο διορισμός, και τυπικά από την περασμένη Παρασκευή, εκ μέρους του ΓΓ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες της Μαρία-Άνχελα Κουεγιάρ ως προσωπικής του απεσταλμένης στο Κυπριακό φέρνει κινητικότητα στο Κυπριακό και την πρώτη, για το 2024, σύγκληση του Εθνικού Συμβουλίου -πτυχή που, παρά τις διαστάσεις πολιτικής αντιπαράθεσης που είχε πάρει το ζήτημα προ εβδομάδων, είχε προαναγγελθεί για τις αρχές του Ιανουαρίου εφόσον υπάρξει και η επίσημη ανακοίνωση του διορισμού της απεσταλμένης εκ μέρους των Ηνωμένων Εθνών.
Ο διορισμός Κουεγιάρ, η έκθεση του ΓΓ του ΟΗΕ (και το ζήτημα της ανανέωσης της θητείας της ΟΥΝΦΙΚΥΠ), τεχνικά ζητήματα -όπως η στήριξη της ομάδας του διαπραγματευτή- καθώς και οι αντικειμενικές δυσκολίες στον δρόμο για την άρση του αδιεξόδου στο Κυπριακό αποτέλεσαν τα βασικά ζητήματα που συζητήθηκαν στο Εθνικό Συμβούλιο μεταξύ Προέδρου και κομμάτων, με ΔΗΣΥ κι ΑΚΕΛ να έχουν ζητήσει προ καιρού τη σύγκλησή του λόγω και της δημόσιας συζήτησης που ανέκυψε με την γνωστή ιστορία περί προσκλήσεως του Προέδρου Χριστοδουλίδη στην Άγκυρα εκ μέρους του Τούρκου Προέδρου Ερντογάν.
Kαταληκτικά, επίκεντρο του Εθνικού Συμβουλίου ήταν η στρατηγική της ελληνοκυπριακής πλευράς απέναντι στη νέα περίοδο κινητικότητας που εγκαινιάζεται και που απορρέει από την αφετηριακή θέση της συνέχισης των συνομιλιών από εκεί που έμειναν, το 2017, στο Κρανς Μοντανά -θέση που απολαμβάνει μίνιμουμ συναίνεσης λόγω και της αμετακίνητης θέσης Τουρκίας-Τατάρ για αποδοχή της κυριαρχικής ισότητας και λύση δύο κρατών.
Προετοιμασία του εδάφους
H έλευση της κ. Κουεγιάρ στο Κύπρο και ακολούθως η ανανέωση της θητείας της ΟΥΝΦΙΚΥΠ (ετήσια βάση) στα τέλη του μήνα από το Συμβούλιο Ασφάλειας του ΟΗΕ απαιτούν μια γενική ανασκόπηση -στα πλαίσια του Εθνικού Συμβουλίου- των προοπτικών αλλά και των δυσκολιών που βρίσκονται ενώπιον της ελληνοκυπριακής πλευράς μετά από μια επταετία αδιεξόδου στο Κυπριακό με την απουσία κάθε διαλόγου. Πρόεδρος και κόμματα έκαναν αυτή την πρώτη γενική ανασκόπηση δεδομένων των εξελίξεων που σηματοδοτεί η άφιξη της προσωπικής απεσταλμένου και η αρχή της δύσκολης προσπάθειας για άρση του αδιεξόδου και εξέταση των συνθηκών για επιστροφή στο τραπέζι του διαλόγου.
Σύντομα αναμένεται να προχωρήσει, όπως πληροφορείται η «Κ», και το ζήτημα της δημιουργίας ομάδας υποστήριξης της ελληνοκυπριακής διαπραγματευτικής ομάδας με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να έχει ζητήσει από τα κοινοβουλευτικά κόμματα να προτείνουν προς αυτή την κατεύθυνση πρόσωπα που θα μπορούσαν να πλαισιώσουν τον Ελληνοκύπριο διαπραγματευτή. Ο προσανατολισμός επί τούτου -όπως μαθαίνει η «Κ»- αφορά σε άτομα με ακαδημαϊκά προσόντα και όχι πολιτικά πρόσωπα.
Δυσκολίες
Το ζήτημα των δυσκολιών που προκύπτουν από την έλευση της κ. Κουεγιάρ, η πίεση της τουρκοκυπριακής πλευράς για εξάμηνη παραμονή της ειδικής απεσταλμένου αλλά και η εμμονή Τατάρ για αποδοχή της κυριαρχικής ισότητας καθώς και τα ζητήματα που προέκυψαν με φόντο την νεκρή ζώνη (Πύλα, Άγιος Δομέτιος) -και που εξέφρασε και ο ΠτΔ δια επιστολής του ανησυχία προς τον κ. Γκουτέρες- τέθηκαν στο επίκεντρο της ανταλλαγής απόψεων μεταξύ Προέδρου και πολιτικών αρχηγών. Ζητούμενο εδώ για την ελληνοκυπριακή πλευρά είναι και η εξασφάλιση της παραμονής της κ. Κουεγιάρ πέραν των έξι μηνών -άποψη που δείχνουν να συμμερίζονται και τα κόμματα με μη αποδοχή αυστηρών χρονοδιαγραμμάτων.
Τα κόμματα
Περί ευκαιρίας έκανε λόγο ο ΔΗΣΥ με αφορμή την κάθοδο Κουεγιάρ. «Αυτό που θέλουμε να τονίσουμε είναι ότι χρειάζεται σοβαρότητα και προσεκτικός χειρισμός, δεν πρέπει να αφήσουμε καμία ευκαιρία να πάει χαμένη. Οφείλουμε να αξιοποιήσουμε στο έπακρον κάθε νέα προοπτική σε σχέση βεβαίως και με τις προθέσεις της κ. Κουεγιάρ. Ενώ μέσα από επισταμένες και συνεχείς προσπάθειες να επιδιώξουμε να εγκαταλειφθεί η στάση των ίσων αποστάσεων τόσο από τη διεθνή κοινότητα όσο βεβαίως και από τα Ηνωμένα Έθνη. Συζητήσαμε και τα όσα συμβαίνουν στη νεκρή ζώνη που είναι άκρως ανησυχητικά και βεβαίως απότοκο της στασιμότητας στο κυπριακό με καθαρή στόχευση θα προσέθετα εκ μέρους της Τουρκίας» ανέφερε χαρακτηριστικά η πρόεδρος του ΔΗΣΥ, Αννίτα Δημητρίου. Το ΑΚΕΛ αναφέρθηκε στο ζήτημα του χρόνου και των τετελεσμένων. Σε δηλώσεις του ο κ. Στεφάνου είπε πως «αυτή την περίοδο του αδιεξόδου η Τουρκία την αξιοποιεί, για να δημιουργεί νέα διχοτομικά τετελεσμένα επί του εδάφους, ενώ οι προσδοκίες είναι πάρα πολύ χαμηλές». Από την πλευρά του, ως εξαιρετικά θετική εξέλιξη χαιρέτισε ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ τον διορισμό της Κουεγιάρ από τον ΓΓ του ΟΗΕ ως προσωπική του απεσταλμένη, καθώς «μετά από μια μακρά περίοδο στασιμότητας, αυτή τη στιγμή καταγράφεται μια κινητικότητα προς τη σωστή κατεύθυνση».
