Kathimerini.gr
Αλεξάνδρα Βουδούρη
ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. «Αμηχανία», αλλά όχι έκπληξη προκαλεί σε κύκλους του ΝΑΤΟ η πρόθεση της Αγκυρας να ζητήσει «ανταλλάγματα» προκειμένου να δώσει την έγκρισή της στην υποψηφιότητα του Ολλανδού απερχόμενου πρωθυπουργού Μαρκ Ρούτε για τη θέση του γενικού γραμματέα της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας. Η διαρροή –που δεν επιβεβαιώνεται για ευνόητους λόγους από τις επίσημες πηγές του ΝΑΤΟ– έγινε χθες μέσω του Bloomberg.
Το δημοσίευμα αναφέρει συγκεκριμένα, ότι η Τουρκία «προτίθεται να ζητήσει διαβεβαιώσεις ότι είτε ο Ρούτε είτε οποιοσδήποτε άλλος υποψήφιος θα είναι αμερόληπτοι έναντι των συμμαχικών ευρωπαϊκών μελών και κυρίως ότι δεν θα ενδίδουν στην πίεση από άλλα ευρωπαϊκά κράτη-μέλη, όπως η Ελλάδα ή η Κύπρος (παρά το γεγονός ότι δεν είναι μέλος του ΝΑΤΟ)». Η Τουρκία, άλλωστε, σύμφωνα με την ίδια διαρροή, επιθυμεί ο νέος γενικός γραμματέας να επιτρέψει στην Αγκυρα να μετέχει σε εταιρικές σχέσεις του ΝΑΤΟ με την Ε.Ε. και να διαβεβαιώσει πως δεν θα υπάρχουν περιορισμοί στις εξαγωγές αμυντικού εξοπλισμού μεταξύ των νατοϊκών συμμάχων.
Η Ολλανδία, πάντως, ήδη από τον Ιούλιο απέσυρε τους περιορισμούς πωλήσεων όπλων στην Τουρκία, ύστερα από τρία χρόνια, μετά τα σχετικά μέτρα που είχαν επιβληθεί τότε για τη στρατιωτική εισβολή της Αγκυρας στη βόρεια Συρία και αφότου ο Ταγίπ Ερντογάν είπε «ναι» στην ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, στη σύνοδο του Βίλνιους.
Η Ολλανδία
Σχολιάζοντας σχετικά στην «Κ», νατοϊκή πηγή ανέφερε ότι οι παραπάνω πληροφορίες ενδεχομένως να έχουν βάση, εφόσον μάλιστα η Ολλανδία έχει την «πρωτοκαθεδρία» στη μόνιμη διαρθρωμένη αμυντική συνεργασία της Ε.Ε., PESCO, όπου η Τουρκία επιδιώκει εδώ και καιρό να μπει. Η πρόθεση της Αγκυρας, εξάλλου, να «παζαρέψει» την όποια υποψηφιότητα για τη θέση του «διαδόχου» του Γενς Στόλτενμπεργκ δεν προκαλεί καμία έκπληξη, καθώς τα τελευταία δύο χρόνια έχει επιδοθεί στην ίδια τακτική και για την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.
Η είδηση, πάντως, ήρθε την ίδια μέρα. Ενόψει της σημερινής συνάντησης των υπουργών Αμυνας του ΝΑΤΟ, ο Γενς Στόλτενμπεργκ ανακοίνωσε ότι σχεδόν τα δύο τρίτα των μελών της Συμμαχίας εμφανίζονται έτοιμα να φτάσουν τον στόχο του 2% του ΑΕΠ για τις αμυντικές τους δαπάνες. Οι δηλώσεις του γενικού γραμματέα έγιναν λίγες ημέρες αφότου ο Ντόναλντ Τραμπ πρότεινε η Ουάσιγκτον να μην προστατεύει χώρες που δεν ξοδεύουν αρκετά στην άμυνα, προκαλώντας οργή στο ΝΑΤΟ και στην Ε.Ε.
«Το μήνυμα ακούστηκε», είπε χαρακτηριστικά ο Γενς Στόλτενμπεργκ σε συνέντευξη Τύπου στις Βρυξέλλες, για να προσθέσει ότι «η κριτική που ακούμε δεν αφορά το ΝΑΤΟ, αφορά τους συμμάχους που δεν ξοδεύουν αρκετά για το ΝΑΤΟ». Ανέφερε πάντως ότι φέτος «περιμένω 18 σύμμαχοι να φτάσουν το 2% του ΑΕΠ τους για την άμυνα», προσθέτοντας ότι τα ευρωπαϊκά κράτη του ΝΑΤΟ θα επενδύσουν συνολικά 380 δισ. δολάρια για τις αμυντικές τους δαπάνες.
Το 2016, όταν εξελέγη ο Τραμπ, μόνο πέντε χώρες έπιασαν αυτό το όριο, ανάμεσά τους και η Ελλάδα. Πέρυσι, Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία και Ολλανδία έμειναν κάτω του ορίου του 2%. Νατοϊκές πηγές μιλώντας στην «Κ» εκτιμούν ότι το νούμερο των 18 πλέον χωρών είναι εφικτό, κάτι που θα επιβεβαιωθεί και στη σύνοδο της Συμμαχίας στην Ουάσιγκτον τον Ιούλιο, που θα σηματοδοτήσει τα 75 χρόνια από την ίδρυσή της.
Η Γερμανία, μάλιστα, αναμένεται να πετύχει ιστορικό ρεκόρ φέτος –μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου–, φτάνοντας το 2% του ΑΕΠ της για αμυντικές δαπάνες. Πάντως, ούτε και σε αυτόν τον «φιλόδοξο» στόχο θα υποχωρήσει εύκολα η Τουρκία –συντασσόμενη μάλιστα με τον Καναδά, το Βέλγιο και το Λουξεμβούργο–, αλλά για διαφορετικούς λόγους. Σύμφωνα με νατοϊκή πηγή, η Αγκυρα δηλώνει πρόθυμη να αυξήσει το «τρέχον» 1,3% του ΑΕΠ, βάζοντας όμως στο «κάδρο» αυτό που φαίνεται να απαιτεί και από τον υποψήφιο νέο γενικό γραμματέα, την άρση δηλαδή του περιορισμού για την αγορά εκ μέρους της ακριβών οπλικών συστημάτων.
