Του Απόστολου Τομαρά
Διαστάσεις φαίνεται ότι προσλαμβάνουν οι διαδικασίες αλλά και οι αποφάσεις που λήφθηκαν αναφορικά με το μεγαλύτερο ενεργειακό έργο της Κυπριακής Δημοκρατίας στο Βασιλικό. Σύμφωνα με πληροφορίες που υπάρχουν στην Ελεγκτική Υπηρεσία ετοιμάζεται φάκελος με όλα τα στοιχεία που υπάρχουν προκειμένου να γίνει καταγγελία στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (ΕPPO). Όπως πληροφορείται η «Κ» ο φάκελος υπολογίζεται πως θα κατατεθεί στην EPPO περί τα μέσα Μαρτίου και η καταγγελία που θα γίνει θα αφορά τα όσα προηγήθηκαν της κατακύρωσης του έργου στην κινέζικη κοινοπραξία αλλά και κάτω από ποιες συνθήκες η τότε κυβέρνηση Αναστασιάδη πήρε απόφαση το έργο να δοθεί στους κινέζους.
Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές της «Κ» στον υπό ετοιμασία φάκελο συμπεριλαμβάνεται και το υπόμνημα του ανεξάρτητου Συνδέσμου Υδρογονανθράκων Κύπρου προς την Βουλή ημερομηνίας 14 Φεβρουαρίου 2024 που αποκάλυψε η «Κ» στην έντυπη έκδοση της περασμένης Κυριακής (03/03/2024). Οι ίδιες πηγές ανάφεραν στην «Κ» πως το περιεχόμενο του υπομνήματος αξιολογείται ως σοβαρό και δίνει μια εικόνα για τα όσα φαίνεται συνέβησαν από το 2016 μέχρι και την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων του σχετικού διαγωνισμού. Ωστόσο στο φάκελο, όπως υποστηρίζεται, υπάρχουν και άλλα στοιχεία που ενδεχομένως να τεκμηριώσουν αυτό το οποίο λέγεται όλο και δυνατότερα για τις διαδικασίες που ακολούθησε η κυβέρνηση Αναστασιάδη. Μια επιλογή που όπως αποδείχθηκε έχει δημιουργήσει πληθώρα προβλημάτων με ορατό τον κίνδυνο το έργο να μην ολοκληρωθεί από την ανάδοχο κοινοπραξία.
Το υπόμνημα
Εάν και εφόσον πραγματοποιηθεί καταγγελία στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία το ευρωπαϊκό όργανο θα ξεκινήσει έρευνες προκειμένου να ξεκαθαρίσει αν έγιναν παρατυπίες σε ένα ενεργειακό έργο για το οποίο η Κυπριακή Δημοκρατίας έχει πάρει €110 εκατ. από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως χρηματοδότηση και από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων δάνειο ύψους €150 εκατ. με κρατικές εγγυήσεις. Αυτό το οποίο επί του παρόντος παραμένει αδιευκρίνιστο είναι πως θα αντιδράσουν τα ευρωπαϊκά όργανα στην περίπτωση που διαπιστωθεί ότι προκύπτει θέμα με τις διαδικασίες που ακολουθήθηκαν από τη Λευκωσία. Στο υπόμνημα του ΣΥΛ ουσιαστικά υποστηρίζεται πως η κυβέρνηση Αναστασιάδη επέλεξε μια από τις τέσσερις προτάσεις λειτουργίας τερματικού σταθμού που ήταν η ακριβότερη, πολυπλοκότερη και πιο χρονοβόρα με τα σημερινά δεδομένα. «Εν τη σοφία της αποφάσισε να κατασκευάσει μια πολύπλοκη και πολυδάπανη πλατφόρμα (Jetty) και να παραβλέψει τις οδηγίες των συμβούλων για ξεχωριστά συμβόλαια και προσφορές για εκτέλεση του έργου. Αυτό εξ’ ορισμού εκτροχίασε τη φιλοσοφία των μελετητών, αφού τελικά αποφασίστηκε όπως συμπεριληφθούν όλα σε μια προσφορά που αφορούσε στη μετατροπή παλαιού τύπου σκάφους σε FSRU, (αντί μίσθωσης/time charter/lease), την κατασκευή εξέδρας 1.5km και τη λειτουργία του τερματικού. Το Δικαιολογητικό που δόθηκε ήταν ότι θα χανόταν η χορηγία από την ΕΕ και ότι ήταν μεγάλο επίτευγμα ότι το έργο ήταν κάτω από την επικεφαλίδα PCI (Project of common interest)».
Οι 250 χιλιάδες ευρώ
Όπως προκύπτει από το υπόμνημα του ΣΥΛ η τότε κυβέρνηση ανέθεσε σε διεθνή συμβουλευτικό οίκο (Gaffrey Cline & Associates) την ετοιμασία μελέτης για τη μεθοδολογία εισαγωγής Φ.Α. Ο Σύνδεσμος στο υπόμνημά του υποστηρίζει πως η τότε κυβέρνηση με τις επιλογές της στην ουσία δεν έλαβε υπόψη της τη μελέτη η οποία στοίχισε στο δημόσιο €250 χιλιάδες. «Είναι πασιφανές ότι οι σύμβουλοι πρότειναν την πιο οικονομική και πρακτική λύση. Τη μετατροπή με ναύλωση ενός FSRU ή την επανένταξη ενός υφιστάμενου FSRU χρησιμοποιώντας Monopol mooring (όχι JETTY αξίας εκατομμυρίων που τελικά ΠΡΟΩΘΗΘΗΚΕ) και υποθαλάσσιο αγωγό προς την ΣΤΕΡΙΑ».
Η Βουλή
Το τερματικό στο Βασιλικό αναμένεται συζητηθεί εκ νέου στη Βουλή το επόμενο διάστημα εξέλιξη που θα φουντώσει τη δημόσια συζήτηση για το πώς η Κυπριακή Δημοκρατία έξι χρόνια από τότε που ξεκίνησαν οι διαδικασίες κατασκευής του τερματικού κινδυνεύει να μπει σε νομικές περιπέτειες με την κοινοπραξία του έργου που θα καθυστερήσουν την ολοκλήρωση του έργου και ενδεχομένως να αυξήσουν τα συνολικό προϋπολογισμό του έργου. Ωστόσο οι παρενέργειες δεν φαίνεται να περιορίζονται στη διαφορά κοινοπραξίας και ΕΤΥΦΑ ιδιοκτήτη του τερματικού. Η έναρξη ποινικής έρευνας θα ανοίξει έναν νέο κύκλο δημόσιας έντασης ο αντίκτυπος της οποίας θα περάσει τα γεωγραφικά όρια της Κύπρου όπως συνέβη και με άλλα ζητήματα τα προηγούμενα χρόνια.
