Του Παύλου Νεοφύτου
Σε συνεδρίαση της Επιτροπής Εσωτερικών της Βουλής με θέμα «Οι εγγραφές στον εκλογικό κατάλογο και το ενδεχόμενο παρατυπιών» τέθηκε τη Δευτέρα (13/05) επί τάπητος το πρόβλημα των ψευδομετοικήσεων ψηφοφόρων, μετά τον σάλο που προκλήθηκε τον περασμένο Απρίλιο στη διαδικασία υποβολής αιτήσεων για αλλαγή διεύθυνσης.
Ο υπαρχηγός της Αστυνομίας, Δημήτρης Δημητρίου, είπε ότι «ως Αστυνομία παραλάβαμε από τον έπαρχο Λευκωσίας δύο επιστολές, η πρώτη αφορά μία υπόθεση και η δεύτερη, που μας στάλθηκε σήμερα, αφορά 34 περιπτώσεις».
3560 συνολικά παγκύπρια ενστάσεις υποβλήθηκαν στις Επαρχιακές Διοικήσεις, από τις 5 μέχρι τις 15 Απριλίου και 1461 παγκύπρια έγιναν αποδεκτές ή ποσοστό 41%.
Σε παρατήρησή τους βουλευτές σχολίασαν ότι οι υποθέσεις που εξετάζονται περιορίζονται μέχρι στιγμής στη Λευκωσία.
«Θα ερευνήσουμε όλες τις υποθέσεις. Καλούμε να έρθουν όλες γρήγορα από τους επάρχους, για να διερευνηθούν», είπε επίσης ο κ. Δημητρίου.
«Πιστοποίησαν διευθύνσεις που δεν ίσχυαν ή αιτήσεις από άλλες ενορίες»
«Δυστυχώς η ένταση και η μαζικότητα με την οποία υποβλήθηκαν οι αιτήσεις, κατά χιλιάδες την τελευταία ημέρα, ενδεχομένως εσκεμμένα, δυσκόλεψαν το έργο των λειτουργών των Επαρχιακών Διοικήσεων, όταν τις δύο επόμενες μέρες, όπως προνοεί η νομοθεσία, έπρεπε να ελέγξουν τα στοιχεία», ανάφερε ο έφορος εκλογών, Μενέλαος Βασιλείου. Επίσης είπε ότι δυστυχώς δεν υπάρχει αυτοποιημένο σύστημα ελέγχου. «Είναι εδώ που μας βάζουν γυαλιά οι τράπεζες», σχολίασε ο Άριστος Δαμιανού, πρόεδρος της Επιτροπής Εσωτερικών.
«Ο κοινοτάρχης πιστοποιεί το έντυπο της αίτησης για αλλαγή διευθύνσεων», ενημέρωσε εξάλλου ο κ. Βασιλείου, αναφέροντας ότι εντόπισαν περιπτώσεις κοινοταρχών που πιστοποίησαν διευθύνσεις που δεν ίσχυαν ή αιτήσεις από ψηφοφόρους άλλων ενοριών.
«Υπάρχει το άρθρο 103 του Νόμου που λέει ότι όποιος παρέχει ψευδείς πληροφορίες πιθανόν να είναι ένοχος ποινικού αδικήματος. Στάλθηκαν οι πρώτες περιπτώσεις στην Αστυνομία, για να διερευνηθεί κατά πόσο υπάρχουν ποινικά αδικήματα», σύμφωνα με τον έφορο Εκλογών.
3560 συνολικά παγκύπρια ενστάσεις υποβλήθηκαν στις Επαρχιακές Διοικήσεις, από τις 5 μέχρι τις 15 Απριλίου και 1461 παγκύπρια έγιναν αποδεκτές ή ποσοστό 41%.
Σε παρέμβασή του ο υπαρχηγός Αστυνομίας, Δημήτρης Δημητρίου, σημείωσε ότι θα διερευνήσουν όλες τις υποθέσεις, καλώντας την ίδια ώρα τους επάρχους να στείλουν γρήγορα όλες τις περιπτώσεις.
Εξέταση λύσεων
«Η αυτόματη εγγραφή στους εκλογικούς καταλόγους, που μπορεί να δώσει λύσεις, προχωρά, θα είναι έτοιμη μετά τις εκλογές. Το μεγάλο αγκάθι θα είναι η αλλαγή διεύθυνσης για υφιστάμενους ψηφοφόρους και όχι για νέους και θα πρέπει να το συζητήσουμε με τα πολιτικά κόμματα μετά τις εκλογές», ανέφερε ο κ. Βασιλείου.
«Στη δική μου αντίληψη, πέραν πολλών που δέχτηκαν αφελώς και βλακωδώς να μπουν σε διαδικασία ψευδομετοικήσεων, θεωρώ ότι πρέπει οι διωκτικές αρχές να δουν υποψήφιους που ενεπλάκησαν», ανάφερε στην αρχική του τοποθέτηση ο κ. Δαμιανού, ενώ στο τέλος εισηγήθηκε στο πλαίσιο της συζήτησης για αλλαγή της νομοθεσίας, να εξεταστούν οι εμπειρίες άλλων κρατών. Ειδικότερα είπε ότι σε πολλά κράτη η κατοικία του ψηφοφόρου είναι ηλεκτρονικά συνδεδεμένη με τον αριθμό ταυτότητας, υποδεικνύοντας ότι θα σκεφτόταν διπλά και τριπλά κανείς να δώσει το οικονομικό αντίτυπο για να αλλάξει την ταυτότητά του, ώστε να δηλώσει ψευδή στοιχεία αλλαγής διεύθυνσης για τις εκλογές.
Ο έφορος εκλογών, Μενέλαος Βασιλείου, παραδέχτηκε ότι δυστυχώς δεν υπάρχει αυτοποιημένο σύστημα ελέγχου των στοιχείων για τις αιτήσεις αλλαγής διεύθυνσης. «Είναι εδώ που μας βάζουν γυαλιά οι τράπεζες», σχολίασε ο Άριστος Δαμιανού, πρόεδρος της Επιτροπής Εσωτερικών.
Κάνοντας λόγο για ένα εικονικό εκλογικό σώμα, ο βουλευτής του ΔΗΚΟ, Πανίκος Λεωνίδου, είπε ότι όλα αυτά έπρεπε να προληφθούν από τους αρμόδιους και όχι, αφού έγινε ένα ζήτημα, να τρέχουμε να το διορθώσουμε. Διερωτόμαι κατά πόσο το 2024 το κράτος έχει ή θα μπορούσε να είχε τη δυατότητα αυταπάγγελτης εξέτασης περιπτώσεων που βγάζουν μάτι, όπως διευθύνσεις που αφορούσαν καφετέριες, είπε από την πλευρά του στην αρχική τοποθέτηση, ο άλλος βουλευτής του ΔΗΚΟ, Χρύσης Παντελίδης. Από την πλευρά τους ο βουλευτής του ΔΗΣΥ, Νίκος Σύκας, και ο βουλευτής της ΔΗΠΑ, Μαρίνος Μουσιούττας, τόνισαν την ανάγκη για ρύθμιση της νομοθεσίας, ώστε να εξαλειφθούν τέτοια φαινόμενα, με τον δεύτερο να στέκεται ειδικά στο θέμα της ελεκτρονικής ή αυτόματης εγγραφής στους εκλογικούς καταλόγους.
Όπως είπε η βουλευτής του ΑΚΕΛ, Μαρίνα Νικολάου, θα πρέπει η Επιτροπή να επαναφέρει το ζήτημα, όχι σε περίοδο εκλογών, για να ζητήσουν περισσότερα από πλευράς Αστυνομίας. Τότε παρενέβη ο υπαρχηγός Αστυνομίας, για να σημειώσει ότι θα διερευνήσουν όλες τις υποθέσεις, καλώντας την ίδια ώρα του επάρχους να στείλουν γρήγορα όλες τις περιπτώσεις.
Αναχρονιστικά στοιχεία και προσωπικά δεδομένα
Ο γραμματέας της Ένωσης Δήμων Κύπρου, Μιχάλης Σωκράτους χαρακτήρισε αναχρονιστικά τα συστήματα εξεύρεσης του χώρου κατοικίας από τις επαρχιακές διοικήσεις, τον θεσμό του κοινοτάρχη ενορίας και τον τρόπο που αναρτάται ο εκλογικός κατάλογος για υποβολή ενστάσεων, σε επαρχιακές διοικήσεις και δήμους. «Με τον έφορο εκλογών ήμασταν έτοιμοι, πριν ένα μήνα, να έρθουμε στη Βουλή με μία σωρεία νομοσχεδίων, αλλά δυστυχώς δεν τα καταφέραμε. Σε αυτά γινόταν η εισήγηση να καταργηθεί ο αναχρονιστικός θεσμός του κοινοτάρχη των ενοριών και τον ρόλο τους να τον πάρουν οι τοπικές αρχές, δηλαδή οι δήμοι, οι οποίοι γνωρίζουν και ποιοι κατοικούν και ποιοι φορολογούνται. Και με αυτόν τον τρόπο θα λυνόταν και το άλλο ζήτημα, που έχουν οι δήμοι, η δημιουργία του μητρώου δημοτών, που είναι πάγιο θέμα. Θεωρώ ότι σε κάποια στιγμη πρέπει να έρθουμε με αυτό το θέμα και να δούμε πώς το θεσμοθετούμε. Υπάρχουν και θέματα προσωπικών δεδομένων, τα οποία συζητήσαμε με την επίτροπο Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, αλλά έχουμε κάθε καλή διάθεση να τα ξεπεράσουμε», είπε.
Σε ερώτηση βουλευτή, γιατί δε δημοσιοποιούνται οι εκλογικοί κατάλογοι στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Εσωτερικών, ο έφορος εκλογών, ο οποίος συμφώνησε ότι είναι αναχρονιστική η σημερινή πρόνοια και τόνισε ότι συγχρόνως έχουν διοικητικό κόστος στην εφαρμογή της, εξήγησε ότι στις βουλευτικές εκλογές του 2021, όταν ανάρτησαν τους εκλογικούς καταλόγους στο διαδίκτυο, παρενέβη η επίτροπος Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα και ζήτησε και τους κατεβάσουν, όπως και είπαν. Όπως είπε ο κ. Βασιλείου, θα πρέπει να γίνει ρύθμιση στον νόμο για το θέμα, για να διασφαλιστεί η διαφάνεια των διαδικασιών.
Ο γραμματέας της Ένωσης Δήμων Κύπρου, Μιχάλης Σωκράτους χαρακτήρισε αναχρονιστικά τα συστήματα εξεύρεσης του χώρου κατοικίας από τις επαρχιακές διοικήσεις, τον θεσμό του κοινοτάρχη ενορίας και τον τρόπο που αναρτάται ο εκλογικός κατάλογος για υποβολή ενστάσεων, σε επαρχιακές διοικήσεις και δήμους.
Κοινότητες με κάτω από 200 ψηφοφόρους
Από πλευράς Ένωσης Κοινοτήτων Κύπρου, ο πρόεδρος Ανδρέας Κιτρομηλίδης μετέφερε τη θέση ότι όποιος δίνει ψευδείς πληροφορίες θα πρέπει να υπόκειται στον νόμο. Γι’ αυτό τα αρμόδια τμήματα, τόνισε, θα πρέπει να προχωρήσουν με τις διαδικασίες που επιβάλλει ο νόμος. Την ίδια ώρα ζήτησε μετά τις εκλογές να γίνει ρύθμιση στο σημείο της νομοθεσίας, που αναφέρει ότι για κοινότητες κάτω των 200 ψηφοφόρων, δικαιούνται οι πολίτες να μεταφέρουν τις ψήφους τους χωρίς να έχουν τη βεβαίωση του κοινοτάρχη. Όμως υπάρχουν περιπτώσεις, όπου έγιναν μεταφορές σε κοινότητες, που ενώ ήταν με κάτω από 200 ψηφοφόρους, σήμερα μπορεί να είναι με πάνω από 300. Επίσης ζήτησε ρύθμιση για όσους δηλώνουν ως πρώτη κατοικία τα εξοχικά τους, την ίδια ώρα που έχουν λογαριασμούς ρεύματος και νερού για αυτές, με αποτέλεσμα, πρόσθεσε, να υπάρχει δυσκολία εξακρίβωσης τού κατά πόσο αυτές είναι πρώτες κατοικίες ή εξοχικά.
Στόχος της συνεδρίασης στην Επιτροπή Εσσωτερικών ήταν οι αρμόδιοι του Υπουργείου Εσωτερικών να παρουσιάσουν τα μέχρι στιγμής ευρήματά τους σε σχέση με το πρόβλημα των ψευδομετοικήσεων ψηφοφόρων, το οποίο παρουσιάστηκε αυξημένο στην πρόσφατη προεκλογική διαδικασία, ώστε αυτά να αξιοποιηθούν σε συζήτηση μεταξύ της Επιτροπής και του Υπουργείου Εσωτερικών για αλλαγές στους εκλογικούς νόμους, με σκοπό να διορθωθούν παθογένειες, όπως οι ψευδομετοικήσεις, μέχρι τις βουλευτικές του 2026.
Για το θέμα κλήθηκαν να παραστούν στην Επιτροπή, εκπρόσωποι της Γενικής Διεύθυνσης του Υπουργείου Εσωτερικών, εκπρόσωποι της Κεντρικής Υπηρεσίας Εκλογών του Υπουργείου Εσωτερικών, των Επαρχιακών Διοικήσεων, της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας, της Ένωσης Δήμων Κύπρου, της Ένωσης Κοινοτήτων Κύπρου και της Αστυνομίας.
