Ο Μάρτης των εξελίξεων στο Κυπριακό

Η επόμενη εβδομάδα εμπερικλείει μέσα της πολλές και ενδιαφέρουσες εξελίξεις οι οποίες τους επόμενους μήνες θα κρίνουν κατά πόσον υπάρχει περιθώριο για επανέναρξη του διαλόγου στο Κυπριακό. Εκτός από την επίσκεψη του Προέδρου Χριστοδουλίδη στην Ελλάδα, την πρώτη του επίσημη ως είθισται για κάθε ΠτΔ στην Αθήνα, με σκοπό τον συντονισμό των δύο χωρών -μεταξύ άλλων και στο Κυπριακό, η κάθοδος της Ρόζμαρι ΝτιΚάρλο, αναπληρώτριας ΓΓ του ΟΗΕ για Πολιτικές και Ειρηνευτικές Υποθέσεις, την προσεχή Τετάρτη κρίνει σε μεγάλο βαθμό την συνέχεια. Τα ορόσημα εδώ είναι δύο και σημαντικά για την Λευκωσία, όπως πληροφορείται η «Κ» κι από την προπαρασκευαστική συνάντηση της περασμένης Πέμπτης μεταξύ του κ. Χριστοδουλίδη και του Κόλιν Στιούαρτ:

• Kατά πόσον η ανώτερη αξιωματούχος θα πειστεί από όσα θα δει κι ακούσει στη Κύπρο κατά την διάρκεια της συνάντησής της με τους δύο ηγέτες και

• Αν θα συμβάλλει καταλυτικά στην οργάνωση μιας συνάντησης, στο περιθώριο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 23^ης Μαρτίου, μεταξύ του Γενικού Γραμματέα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρεζ και του Προέδρου Χριστοδουλίδη

Όπως αντιλαμβάνεται κανείς, κάθε ένα εκ των δύο αποκτά ξεχωριστή σημασία για την συνέχεια δεδομένου ότι η κ. ΝτιΚάρλο αποτελεί, ιεραρχικά, τον υψηλότερο αξιωματούχο του ΟΗΕ που επισκέπτεται τα τελευταία χρόνια τη Κύπρο και καταθέτει τις αναφορές της απευθείας στον Γενικό Γραμματέα. Ως προς το πρώτο ορόσημο, δυνητικά ανοίγει ο δρόμος για τον διορισμό ειδικού απεσταλμένου του ΟΗΕ που θα μπορούσε να αναζωογονήσει την προοπτική διαλόγου. Ως προς το δεύτερο ορόσημο, μια συνάντηση Γκουτέρεζ-Χριστοδουλίδη στις Βρυξέλλες δυνητικά θα επισφράγιζε την πρωτοβουλία της κυβέρνησης για άμεση εμπλοκή -υπό τα ΗΕ- της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις συνομιλίες. Επί τούτου εξάλλου, ο ίδιος ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης έχει δώσει μεγάλη έμφαση ανεβάζοντας ουσιαστικά τον πήχη για μια συνάντηση με τον ΓΓ στις 23 Μαρτίου. Επιπλέον, όπως μαθαίνει η «Κ» από καλά ενημερωμένες πηγές, η πρόταση για εμπλοκή της ΕΕ στην διαδικασία δεν περνά αδιάφορη ούτε στις Βρυξέλλες αλλά ούτε και στον ΟΗΕ -χωρίς ωστόσο αυτό να σηματοδοτεί ότι αποτελεί και καταλυτικό παράγοντα στην επανεκκίνηση του διαλόγου, που αναπόφευκτα περνάει μέσα από τον διορισμό, αρχικά, ειδικού απεσταλμένου.

H Ρόζμαρι ΝτιΚάρλο, 76 ετών, αποτελεί την πρώτη γυναίκα που διορίστηκε στη θέση της αναπληρώτριας ΓΓ του ΟΗΕ για Πολιτικές και Ειρηνευτικές Υποθέσεις το 2018. Η Αμερικανίδα διπλωμάτης καριέρας αποτελεί ταυτόχρονα τον υψηλότερο εκπρόσωπο των ΗΠΑ εντός του διεθνούς οργανισμού. Η καριέρα της στα Ηνωμένα Έθνη πηγαίνει πίσω στη θητεία της στη μόνιμη αντιπροσωπεία του οργανισμού επί διακυβέρνησης Ομπάμα. Πολύπειρη διπλωμάτης του Στέιτ Ντιπάρτμεντ που υπηρέτησε για χρόνια στο δύσκολο πόστο της Μόσχας και που πηγές της «Κ» την χαρακτηρίζουν ως έχουσα καλή γνώση του Κυπριακού -με το οποίο είχε τριβή στο επίπεδο του ΣΑ του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη κατά την διάρκεια της θητείας της στην μόνιμη αντιπροσωπεία

Καλό κλίμα

Αν και η προσπάθεια για επανεκκίνηση στο Κυπριακό θεωρείται από έμπειρους παρατηρητές ως δύσκολη, η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη δείχνει προς το παρόν να εστιάζει σε τρία βασικά βήματα διατηρώντας ενεργητική στάση:

• Ως προς το κλίμα, διατηρώντας χαμηλούς τόνους κι επαναλαμβάνοντας πως δεν θα εισέλθει σε μια διαδικασία blame-game σε σχέση με την Τουρκία. Το σινιάλο δείχνει να περνάει με θετικό πρόσημο σε όλους τους διεθνείς δρώντες

• Στην ενεργό εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Ένωσης και δη στον διορισμό, εντός πλαισίου του ΟΗΕ, μιας προσωπικότητας με προέλευση από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που θα μπορούσε να λειτουργήσει δημιουργικά. Πηγές της ΕΕ αναφέρουν στην «Κ» πως δεν είναι ακατόρθωτη εξίσωση αλλά σίγουρα δεν είναι η καταλυτικότερη -ασχέτως των προσδοκιών που ανεβάζει η Λευκωσία

• Ως προς το timing με την Λευκωσία να δίνει έμφαση στην προοπτική επανέναρξης της προσπάθειας στο Κυπριακό πριν τις εκλογές της 14^ης Μαΐου στη Τουρκία. Ρεαλιστικότερα ωστόσο, έμπειροι παρατηρητές του Κυπριακού, αναφέρουν πως πραγματικός διάλογος με προοπτική κορύφωσης δεν θα μπορούσε να επισυμβεί πριν το ξεκαθάρισμα της εικόνας στο πολιτικό τοπίο της επόμενης ημέρας στη Τουρκία

Στηρίζει η Ελλάδα

Κατά την πρώτη επίσκεψη του ΥΠΕΞ, Κωνσταντίνου Κόμπου, στην Αθήνα η τελευταία επανέλαβε δια στόματος του Ελλαδίτη ομολόγου του, Νίκου Δένδια, την διαχρονική στήριξη της Ελλάδος στη Κύπρο. Σε μια περίοδο μάλιστα που οι σεισμό της Τουρκίας και το δυστύχημα στα Τέμπη δημιούργησαν ένα μικρό μομέντουμ ηρεμίας στα ελληνοτουρκικά -μετά από μήνες εντάσεων και υψηλής ρητορικής. Σε κάθε περίπτωση και η Αθήνα εισέρχεται σε μια δύσκολη προεκλογική περίοδο ενώ όπως πληροφορείται η «Κ» η πραγματική προτεραιότητα της Ελλάδας είναι να είναι μεν υποστηρικτική στη διαδικασία επανεκκίνησης του Κυπριακού αλλά κύριος γνώμονάς της εξακολουθεί να παραμένει, αποκλειστικά, το πλαίσιο της Ασφάλειας και των Εγγυήσεων -λόγω και των συμβατικών της υποχρεώσεων ως εγγυήτριας δύναμης στη Κύπρο.

Και ο παράγοντας Τατάρ

Σε κάθε περίπτωση, εξαιρετική σημασία αποκτά και πως θα κινηθεί ο Τουρκοκύπριος ηγέτης, Ερσίν Τατάρ, στην προσπάθεια που καταβάλλεται για επανεκκίνηση του διαλόγου. Προς το παρόν, η Λευκωσία δείχνει να προσπαθεί να διασφαλίσει πως η εμμονή του κ. Τατάρ με την κυριαρχική ισότητα και η ρητορική της Τουρκίας για ύπαρξη δύο κρατών δεν θα έχουν ξεκάθαρο αποτύπωμα στην προσπάθεια που καταβάλλεται ως προς την διατύπωση των συναντήσεων -και δη ως προς την προοπτική μιας συνάντησης Γκουτέρεζ-Χριστοδουλίδη (σ.σ. η συνάντηση ΝτιΚάρλο-Τατάρ την προσεχή Τετάρτη καθορίζεται από το πρωτόκολλο της αντιπροσωπείας των ΗΕ στη Κύπρο και συζητήθηκε μεταξύ Προέδρου-Στιούαρτ την περασμένη Πέμπτη, με την Ε/κ πλευρά να είναι ανοικτή σε μια τριμερή συνάντηση). O κ. Τατάρ σε κάθε περίπτωση επιδιώκει ξεχωριστές συναντήσεις με την ΝτιΚάρλο και τον Γκουτέρεζ στα πλαίσια πάντα της σπουδής του για κυριαρχική ισότητα. Σε μια συγκυρία μάλιστα που η Άγκυρα δεν… καλοβλέπει τον Τ/κ ηγέτη διατηρώντας επικοινωνία και με τον Ταχσίν Ερτουγρούλογλου -όπως πληροφορείται η «Κ».

Καταληκτικά, στο Κυπριακό η δυσκολία σύνθεσης μεταξύ των εκ διαμέτρου αντίθετων θέσεων περί ισότιμης κυριαρχίας/λύσης δύο κρατών και «συνέχισης του διαλόγου από εκεί που έμεινε στο Κρανς Μοντανά» παραμένει ο βασικός γόρδιος δεσμός που πρέπει να λυθεί με τον ΓΓ, Αντόνιο Γκουτέρεζ, να αποτελεί τον μόνο καθ’ ύλην αρμόδιο που θα αποπειραθεί να τον λύσει τους επόμενους μήνες. Υπό αυτό το βάρος, το διήμερο της 23^η-24^η Μαρτίου κρίνει σε μεγάλο βαθμό την συνέχεια.