ΚΥΠΕ
Στο περιφερειακό περιβάλλον ασφάλειας της Ανατολικής Μεσογείου και στις πρωτοβουλίες Κύπρου, Ελλάδας και Ισραήλ, καθώς και στα περιθώρια ανάπτυξης αυτών των πρωτοβουλιών αναφέρθηκαν χθες ομιλητές, στο πλαίσιο της ενότητας «Θέματα εθνικής ασφάλειας» του τριήμερου Ισραηλινο-Ελληνικού Φόρουμ που διεξάγεται στη Λευκωσία.
Μιλώντας την Τρίτη στο Φόρουμ, ο Σύμβουλος για θέματα Εθνικής Ασφάλειας του Πρωθυπουργού της Ελλάδας, Θάνος Ντόκος διατύπωσε την εκτίμηση ότι Ελλάδα, Κύπρος και Ισραήλ θα πρέπει να αρχίσουν μαζί με άλλες χώρες της ευρύτερης περιοχής να σκέφτονται το επόμενο βήμα με στόχο την σταθερότητα και την ασφάλεια, ενώνοντας τις τελείες σε ό,τι αφορά τις πρωτοβουλίες συνεργασίας από την Ανατολική Μεσόγειο μέχρι τον Αραβικό Κόλπο και τον Ινδικό Ωκεανό.
Στο πλαίσιο της ομιλίας του ο Θάνος Ντόκος αναφέρθηκε στο περιφερειακό περιβάλλον ασφάλειας της Ανατολικής Μεσογείου. «Αναθεωρητικές τάσεις της Τουρκίας, ο πόλεμος στην Ουκρανία και ο αντίκτυπος στα Δυτικά Βαλκάνια, κακή επιρροή ορισμένων χωρών όπως η Ρωσία, η Κίνα και το Ιράν, οι μεταναστευτικές ροές, η τρομοκρατία, τα αποτυχημένα και εύθραυστα κράτη, η κλιματική αλλαγή, η ανησυχία ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν μια πολύ σαφή και συνεκτική στρατηγική για την περιοχή και ότι όλα μπορεί να αλλάξουν μετά τις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ του 2024, η απουσία αποτελεσματικής πολιτικής της ΕΕ για τη νότια γειτονία, το ΝΑΤΟ να επικεντρώνεται αποκλειστικά στην Ανατολή», συνθέτουν, όπως τόνισε, «ένα πολύ περίπλοκο, ευμετάβλητο περιβάλλον ασφαλείας».
Πρόκειται, εξήγησε, για μια σχεδόν τέλεια καταιγίδα και υπέδειξε ότι τα προβλήματα αυτά δεν μπορούν να τύχουν διαχείρισης με τη συμβατική εργαλειοθήκη. «Πρέπει να αλλάξουμε την εργαλειοθήκη μας και πρέπει να αυτοσχεδιάσουμε. Και φυσικά η εργαλειοθήκη μας περιλαμβάνει εθνικά μέσα αλλά και περιφερειακή συνεργασία, όπως τα τριμερή σχήματα.
Και συνέχισε λέγοντας πως πρέπει να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε τη μεγάλη εικόνα. «Δεν είναι πια μόνο η Ανατολική Μεσόγειος, συνδέεται με πολλούς τρόπους με την περιοχή του Κόλπου ακόμα και μέχρι τον Ινδικό Ωκεανό» ανέφερε.
Ο κ. Ντόκος αναφέρθηκε στις άτυπες συνεργασίες που έχουν αναπτυχθεί λέγοντας πως όλες αυτές οι 3+1 συνεργασίες, οι τριμερείς μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου και άλλων χωρών της Μέσης Ανατολής, αλλά και η ομάδα I2U2 και οι συμφωνίες του Αβραάμ αλλάζουν σταδιακά το περιφερειακό σχήμα. Και υπογράμμισε στο πλαίσιο αυτό πως «ίσως λοιπόν θα έπρεπε να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε να συνδέσουμε κάποιες από αυτές τις πρωτοβουλίες».
«Έχουμε μια μεγάλη περιοχή που ξεκινά από την Ανατολική Μεσόγειο και φτάνει μέχρι τον Ινδικό Ωκεανό, όπου έχουμε μια βασική ομάδα κρατών με κοινά συμφέροντα. Μπορεί να έχουμε διαφορές ως προς τα πολιτικά συστήματα και ακόμη και τις αξίες σε ορισμένες περιπτώσεις, αλλά η πολιτική είναι μια κυνική υπόθεση. Και έχουμε κοινά συμφέροντα όσον αφορά τον περιορισμό των κακών επιρροών, τη διατήρηση της σταθερότητας, την προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης» τόνισε.
Και πρόσθεσε ότι ίσως είναι καιρός να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε να συνδέσουμε κάποιες από αυτές τις πρωτοβουλίες.
Σημείωσε δε πως ίσως να πρέπει να αλλάξει και συνηθισμένο μοτίβο, αντί να περιμένουμε, όπως είπε, από τους Αμερικανούς να καταλήξουν σε ένα σχέδιο και να προσπαθήσουν να το προωθήσουν ή να το επιβάλουν, «ίσως πρέπει να αλλάξουμε τη σειρά και να καταλήξουμε σε κάτι που έχει νόημα και να προσπαθήσουμε να πείσουμε τις ΗΠΑ, αλλά επίσης την ΕΕ που προσπαθεί να κάνει κάποια βήματα για την αύξηση της στρατηγικής της αυτονομίας πλήρως συμβατή με το ΝΑΤΟ».
Στο πλαίσιο αυτό ο κ. Ντόκος εξέφρασε την πεποίθηση ότι ίσως ήρθε η ώρα για κάτι τέτοιο και πως το έδαφος είναι γόνιμο. «Έχουμε ενεργειακά ενδιαφέροντα αλλά και άλλα πολλαπλά ζητήματα στα οποία θα μπορούσαμε να κάνουμε το επόμενο βήμα. Και το έδαφος είναι ήδη γόνιμο, εργαζόμαστε μεταξύ μας για περισσότερα από 10 χρόνια, καταφέραμε να εμβαθύνουμε τη σχέση όχι μόνο σε ανώτατο πολιτικό επίπεδο αλλά και σε πιο τεχνοκρατικό επίπεδο μεταξύ των στρατευμάτων μας, των υπηρεσιών πληροφοριών» αλλά και των διπλωματών μας, και ειδικών στον τομέα της ενέργειας και ούτω καθεξής, είπε. «Νομίζω ότι τώρα έχουμε αρκετό βάθος και ίσως μπορέσουμε να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε να κάνουμε το επόμενο βήμα» σημείωσε σχετικά.
Ακολούθως ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας του Ισραήλ Τζάχι Χανέκμπι αναφέρθηκε στην τρομοκρατική επίθεση της Τρίτης στο Ισραήλ η οποία, όπως υπέδειξε, «μας φέρνει ξανά στην πραγματικότητα στο Ισραήλ» με τη χώρα όπως εξήγησε να αντιμετωπίζει τρομοκρατικές ενέργειες αλλά και την ίδια ώρα να συμμετέχει στο μεγάλο όραμα της ειρήνης.
«Ήμουν 10 ετών το 1967 όταν το Ισραήλ δέχτηκε επίθεση από την Αίγυπτο, την Ιορδανία, τη Συρία και δεν ήξερα αν το μικρό Ισραήλ εκείνη την εποχή μπορεί να επιβιώσει από αυτήν την επίθεση» είπε για να προσθέσει πως σήμερα ωστόσο τα πράγματα έχουν αλλάξει, καθώς πλέον το Ισραήλ μπορεί να μιλήσει για οικοδόμηση εμπιστοσύνης και συνεργασίας με τις χώρες που του επιτέθηκαν το 1967 και το 1973.
Ο κ. Χανέκμπι ανέφερε ακόμη πως το Ισραήλ έχει τώρα έχουμε φίλους όπως η Κύπρος και η Ελλάδα, υποδεικνύοντας πως κατανοεί πόσο κρίσιμη είναι η φιλία αυτή για τον λαό της Κύπρου και της Ελλάδας και πως «είμαστε περήφανοι που είμαστε μέρος αυτής της εξέλιξης».
«Μιλάμε για το μέλλον, μιλάμε για ενέργεια, μιλάμε για εταίρους, Μέση Ανατολή, έργα από αυτά που δεν μπορούσαμε να φανταστούμε πριν από 10 χρόνια» συμπλήρωσε ενώ έκανε και αναφορά στο μεγαλεπήβολο πρότζεκτ του αγωγού Eastmed, τονίζοντας τη σημαντικότητα του για την ενεργειακή ασφάλεια της περιοχής.
Τέλος ο ΓΔ του Υπουργείου Εξωτερικών Κυριάκος Κούρος κατέθεσε μια ακαδημαϊκή οπτική για το θέμα της ασφάλειας υποδεικνύοντας ακολούθως ότι η Κύπρος άρχισε να ενσωματώνει τις πολιτικές ασφάλειας σε μια συνολική στρατηγική ασφάλειας κατά τις δύο θητείες της Κυβέρνησης Νίκου Αναστασιάδη, στην οποία, όπως υπενθύμισε, ο σημερινός Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης ήταν μέλος με σημαντική επιρροή τόσο ως Κυβερνητικός Εκπρόσωπος και αργότερα ως Υπουργός Εξωτερικών.
Υπενθύμισε ακόμη ότι αμέσως μετά την εκλογή του ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης, ανακοίνωσε τη σύσταση Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας και πως μέχρι το τέλος του 2023 θα ανακοινωθεί Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας, και πως μέχρι τότε ο ρόλο αυτός θα ασκείται ex officio από τον Επικεφαλής της Κυπριακής Υπηρεσίας Πληροφοριών.
Σημειώνεται ότι στο πλαίσιο της εν λόγω ενότητας μίλησε και ο Αρχηγός της Εθνικής Φρουράς Αντιστράτηγος Δημόκριτος Ζερβάκης.
