Του Γιάννη Ιωάννου
Μετά το εργαστήρι που διοργάνωσε η Λευκωσία με φόντο τα ενεργειακά αλλά και τις συναντήσεις, στο Ηνωμένο Βασίλειο, με διάφορους δρώντες ο υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, Γιώργος Παπαναστασίου μεταβαίνει στο Ισραήλ για διήμερη επίσκεψη εργασίας όπου όλα τα ζητήματα που αφορούν στην ενεργειακή συνεργασία (υδρογονάνθρακες, ηλεκτρισμός, διμερή) θα τεθούν στο επίκεντρο των συναντήσεων με τον Ισραηλινό ομόλογό του, Ισραέλ Κατζ. Η επίσκεψη αφορά ουσιαστικά follow up της επίσημης επίσκεψης Χριστοδουλίδη στο Ισραήλ, προ εβδομάδων, όπου ναι μεν η είδηση για την δημιουργία ενός αγωγού από το «Λεβιάθαν» προς τη Κύπρο ανακοινώθηκε από τον ίδιο τον Νετανιάχου αλλά που, ωστόσο, οι εξελίξεις στη συνέχεια δεν δικαιολόγησαν τον σχετικό ενθουσιασμό.
Η ατζέντα
Σύμφωνα με ανακοίνωση που εξέδωσε το υπουργείου Ενέργειας, ο κ. Παπαναστασίου θα έχει κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον ομόλογό του Ισραέλ Κατζ καθώς και στα πλαίσια διευρυμένων αντιπροσωπειών των δύο εταιρειών. Το αντικείμενο των συναντήσεων θα εστιάσει στο αν η Κύπρος μπορεί να καταστεί εναλλακτικός τρόπος μεταφοράς φυσικού αερίου, από την ανατολική Μεσόγειο, για εξαγωγές στην Ευρώπη ή για σκοπούς ηλεκτροπαραγωγής για την εσωτερική αγορά. Κύπρος και Ισραήλ θα διαπραγματευτούν επίσης το αρχικό πλαίσιο μιας μελλοντικής συμφωνίας, σε διακρατικό επίπεδο, για δυνητική συνεργασία και συμπράξεις στους τομείς της κατασκευής υποδομών για διασύνδεση των δύο χωρών -είτε αυτό αφορά υποδομές μεταφοράς αερίου όπως πχ ένας αγωγός, είτε την ηλεκτρική, διαμέσου καλωδίου, διασύνδεση.
Το ζήτημα της επίλυσης της διαφοράς για τον διαμοιρασμό των κοιτασμάτων «Αφροδίτη» και «Ισάι» αναμένεται, επίσης, να συζητηθεί δεδομένου ότι η διαφορά χρονίζει έχοντας περάσει, ανεπιτυχώς, διάφορες φάσεις συζήτησης για τον τρόπο επίλυσης της εκκρεμότητας που εμποδίζει την ανάπτυξη του κοιτάσματος «Αφροδίτη».
Τι να αναμένουμε
Από την επίσκεψη του κ. Παπαναστασίου στο Ισραήλ αναμένονται τρία βασικά ζητήματα:
- Aν όντως το Ισραήλ, παρά τις ενέργειες των εμπλεκόμενων εταιρειών στο «Λεβιάθαν» που στοχεύουν στην Αίγυπτο, επιθυμεί όντως να εντάξει και τη Κύπρο ως ενδιάμεσο προορισμό για τις εξαγωγές φυσικού αερίου προς την Ευρώπη ή ασιατικές αγορές, διαφοροποιώντας έτσι τις επιλογές της στην περιοχή.
- Αν μετά από σειρά διαπραγματεύσεων, την τελευταία οκταετία, που κράτησαν «όμηρο» την ανάπτυξη του «Αφροδίτη» υπάρχει φως στο τούνελ και δη αν θα καλυφθεί απόσταση μεταξύ μιας συμφωνίας καταμερισμού των κοιτασμάτων με το «Ισάι» ή θα προχωρήσουμε σε εναλλακτική επιλογή (πχ εξαγορά του κοιτάσματος από την κοινοπραξία της «Αφροδίτης») προς επίλυση της εκκρεμότητας.
- Αν, και τυπικά πλέον, ο αγωγός EastMed έχει όχι μόνο περάσει σαν έργο υποδομής σε δεύτερη μοίρα αλλά και ως όδευση εξαγωγής φυσικού αερίου στην περιοχή.
