Της Οριάνας Παπαντωνίου
«Εντός του 2025 προγραμματίζεται νέο επενδυτικό πρόγραμμα με έμφαση στον επαγγελματία γεωργό και κτηνοτρόφο, με στόχο τη δημιουργία μόνιμων υποδομών που μειώνουν το κόστος παραγωγής και προστατεύουν από ακραία καιρικά φαινόμενα», δηλώνει στην «Κ» η υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος Μαρία Παναγιώτου, προσθέτοντας ότι εντός του 2025 θα υπάρξουν σχετικές νομοθετικές διαφοροποιήσεις με στόχο η οποιαδήποτε ανάπτυξη γίνει να είναι πλήρως συμβατή και σε ισορροπία με το περιβάλλον. Εξηγεί ότι αυτή την ώρα δεν υφίσταται θέμα αποχώρησης της ΕΔΕΚ από την κυβέρνηση και αυτό που προέχει για την ίδια αλλά και το κόμμα είναι η υλοποίηση του προγράμματος διακυβέρνησης του προέδρου Νίκου Χριστοδουλίδη.
–Η παρουσία του Κώστα Καδή στο επιτροπάτο Αλιείας και Ωκεανών μπορεί να συμβάλει στη βιώσιμη διαχείριση της αλιείας την οποία και ζητά η Κύπρος;
–Η Κύπρος έχει λάβει ένα σημαντικό χαρτοφυλάκιο και η εμπειρία του φίλου Κώστα Καδή τόσο στη διαχείριση των προβλημάτων της μικρής και παράκτιας αλιείας, όσο και η βαθιά του γνώση για τις προκλήσεις αλλά και προοπτικές που έχει γενικότερα ο τομέας, προκαταβάλλουν θετικά αποτελέσματα. Ανοίγονται νέες ευκαιρίες, νέες δυνατότητες στήριξης των παράκτιων περιοχών αλλά και περαιτέρω ανάπτυξης του υποσχόμενου κλάδου της ιχθυοκαλλιέργειας που ξεχωρίζει για τα υψηλής ποιότητας προϊόντα του.
–Ποιες ενέργειες δρομολογούνται ώστε ο κλάδος να παραμείνει ενεργός αν συνυπολογίσει κανείς ότι όλο και μειώνεται ο αριθμός των επαγγελματιών ψαράδων;
–Αυτό που συναποφασίσαμε με τον Επίτροπο, είναι η δημιουργία κοινής ομάδας εργασίας ώστε να τροχοδρομηθούν στοχευμένες λύσεις. Οι όποιες ενέργειες γίνονται εσωτερικά, θα έχουν αυξημένο θετικό αποτέλεσμα εάν ληφθούν ενέργειες και σε ενωσιακό επίπεδο. Γι’ αυτό η ομάδα αρχικά θα επικεντρωθεί στην αντιμετώπιση των παρεμβάσεων που δέχονται οι αλιείς μας από την Τουρκία, στην αύξηση των αλιευτικών ποσοστώσεων, στη δημιουργία ίσων όρων ανταγωνισμού, στην αποτελεσματική αντιμετώπιση των ξενικών εισβλητικών ειδών και στη βελτίωση των υποδομών μας.
–Πότε προγραμματίζεται να ολοκληρωθούν τα έργα του Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης του Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα;
–Ο στόχος μας είναι τα έργα να ολοκληρωθούν στο τέλος του 2027, όπως προνοεί ο αρχικός προγραμματισμός. Πρωταρχική μας έγνοια είναι να διασφαλίσουμε αυτόν τον περιβαλλοντικό θησαυρό. Δεν θέλουμε να διεκπεραιώσουμε απλώς τα έργα αλλά να τα κάνουμε σωστά και με μειωμένο περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Εντός Ιανουαρίου θα έχουμε καλύτερη εικόνα του πότε και πώς μπαίνουμε ξανά μέσα στον Ακάμα. Εννοείται πως η αυστηρή περιβαλλοντική επόπτευση των έργων, εντός της φιλοσοφίας του Σχεδίου Αειφόρου Διαχείρισης και Ανάπτυξης Ακάμα, είναι βασικές αρχές που τηρούμε.
–Εντός των ημέρων θα έχετε στα χέρια σας και το αποτέλεσμα της έρευνας για τυχόν πειθαρχικές ευθύνες, όπως είχε λεχθεί;
–Όταν ολοκληρώθηκε η διοικητική έρευνα που κατέδειξε ενδεχόμενα πειθαρχικά αδικήματα, διορίστηκε ερευνώσα λειτουργός της Νομικής Υπηρεσίας για να τα διερευνήσει. Ο χρόνος ολοκλήρωσης ήταν το τέλος του 2024. Η ερευνώσα λειτουργός κατέθεσε αίτημα για εκ νέου παράταση λόγω του όγκου του υλικού που έχει στα χέρια της.
–Αξίζει τελικά στο όνομα της ανάπτυξης να προχωράμε σε παρεμβάσεις στο περιβάλλον;
–Καμία ανάπτυξη δεν μπορεί να θεωρείται ανάπτυξη, αν δεν είναι πλήρως συμβατή και σε ισορροπία με το περιβάλλον. Αυτό αποτελεί βασική αρχή κάθε απόφασης που λαμβάνουμε. Και για να ενισχυθεί αυτό, εντός του 2025 θα υπάρξουν σχετικές νομοθετικές διαφοροποιήσεις. Ειδικότερα, ενισχύουμε την ολοκληρωμένη περιβαλλοντική αξιολόγηση έργων ανάπτυξης με έμφαση στις συσσωρευτικές επιπτώσεις, προχωράμε με υποχρεωτική παρουσία περιβαλλοντικού ελεγκτή, αποτρεπτικά εξώδικα πρόστιμα, στελέχωση του περιβαλλοντικού ελέγχου, βελτίωση των διαδικασιών και μείωση του χρόνου αξιολόγησης περιβαλλοντικών μελετών.
–Για το Υπουργείο σας ο φάκελος χαλλούμι θεωρείται κλειστός ή νιώθετε ότι ακροβατείτε σε τεντωμένο σχοινί;
–Όταν ένα προϊόν έχει δυναμική που συνεχώς μεγαλώνει, δεν «κλείνουμε» αλλά κλιμακώνουμε τις πολιτικές μας. Έχουμε δύο κύριους στόχους: το χαλλούμι να παραμείνει το κύριο αγροδιατροφικό εξαγωγικό μας προϊόν και να διασφαλίσουμε το ΠΟΠ που δίνει δυναμική στο προϊόν. Γι’ αυτό εντός του 2024 συστάθηκε Επιτροπή Παρακολούθησης με συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων και του ΚΕΒΕ, συστάθηκε Ενδοτμηματική Επιτροπή με συμμετοχή εκπροσώπων όλων των συναρμόδιων υπηρεσιών, προχωρά η αυστηροποίηση της νομοθεσίας για να αποτραπούν οι οποιεσδήποτε παραβάσεις, εφαρμόζεται λογισμικό για καταμέτρηση αιγοπρόβειου γάλακτος, δίνονται χρηματοδοτικά κίνητρα σε αιγοπροβατοτρόφους για να αυξήσουν την παραγωγή γάλακτος και επιδοτείται η μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των κτηνοτροφικών μονάδων αγελάδων. Αυτές είναι ενέργειες που πρώτη φορά γίνονται. Θέλουμε να λύσουμε τα προβλήματα που χρονίζουν ώστε ο «λευκός χρυσός» της Κύπρου να συνεχίσει να προσελκύει επενδύσεις και αύξηση πωλήσεων.
–Ποιες κινήσεις προγραμματίζετε εντός του 2025 για αναβάθμιση του πρωτογενούς τομέα, που διαχρονικά αποτελεί στυλοβάτη της οικονομίας και της ανάπτυξης;
–Έχοντας πάντα ως οδικό χάρτη τη στρατηγική για τον πρωτογενή τομέα, εντός του 2025 προγραμματίζεται νέο επενδυτικό πρόγραμμα με έμφαση στον επαγγελματία γεωργό και κτηνοτρόφο, την προσέλκυση νέων, τη δημιουργία μόνιμων υποδομών που μειώνουν το κόστος παραγωγής και προστατεύουν από ακραία καιρικά φαινόμενα. Η ευφυής γεωργία και η αγρομετεωρολογία το 2025 ενισχύονται ώστε να αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας των γεωργών. Επίσης, προχωράμε με απλοποίηση διαδικασιών αδειοδότησης για ευκολότερη πρόσβαση στα επενδυτικά σχέδια, όπως επίσης και χρηματοδοτικά εργαλεία σχεδιασμένα για γεωργούς.
–Το e-κοφίνι μπορεί να μειώσει τη μεγάλη ψαλίδα ανάμεσα στον παραγωγό και τον καταναλωτή, όπως ήταν και ο στόχος του Υπουργείου σας;
–Το e-κοφίνι, το οποίο αναβαθμίστηκε σε εφαρμογή στο κινητό, είναι παρατηρητήριο μέσων τιμών. Είναι ένα από τα εργαλεία που εφαρμόζουμε για μείωση της ψαλίδας. Απευθύνεται στον γεωργό, για να γνωρίζει την τρέχουσα μέση τιμή των προϊόντων του, αλλά και στον καταναλωτή για να ελέγχει τις τιμές. Το 2024 ξεκίνησε και η πλατφόρμα AgroCyprus όπου οι ομάδες παραγωγών ανεβάζουν τις ποσότητες, οργανώνοντας έτσι καλύτερα την παραγωγή. Στην πορεία, θέλουμε να εφαρμόσουμε δημοπρατήριο τιμών. Πρώτα, όμως, χρειάζεται να κερδηθεί η εμπιστοσύνη και η συνεργασία ανάμεσα σε όλους τους εμπλεκόμενους. Στόχος μας, ο γεωργός να έχει δίκαιο και σταθερό εισόδημα και ο καταναλωτής υψηλής ποιότητας προϊόντα σε προσιτές τιμές.
–Για το μεγάλο διαχρονικό πρόβλημα της λειψυδρίας υπάρχουν ολιστικές αποφάσεις;
–Υπάρχουν και έχει ήδη ξεκινήσει η υλοποίησή τους. Λύνουμε μόνιμα μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της χώρας μας, δίνοντας ασφάλεια στους πολίτες και αρδευτές μας. Μέσα από το Πρόγραμμα 28 Δράσεων καλύπτουμε τις ανάγκες ύδρευσης στο 100% από τις αφαλατώσεις, αφού σήμερα είναι στο 70%. Το επιτυγχάνουμε αυτό αυξάνοντας τις ποσότητες νερού που λαμβάνουμε από τις υφιστάμενες μονάδες, αποκτάμε τέσσερις μικρές κινητές μονάδες αφαλάτωσης και τοποθετούμε ακόμα δύο μόνιμες μονάδες, φτάνοντας συνολικά στις επτά. Σε συνεργασία με τους ΕΟΑ μειώνουμε τις απώλειες των δικτύων. Για πρώτη φορά εισάγουμε τη χρήση ΑΠΕ στη λειτουργία των αφαλατώσεων και αξιοποιούμε τις αφαλατώσεις ολόχρονα, όχι μόνο για συμπλήρωση των αναγκών. Έτσι θα αποθηκεύεται περισσότερο νερό στα φράγματα για σκοπούς άρδευσης.
–Θα πρέπει να υπάρξει παρότρυνση για επιλογή διαφορετικών καλλιεργειών από ό,τι έχουμε σήμερα, λόγω και της λειψυδρίας;
–Μία από τις δέσμες της στρατηγικής του πρωτογενούς τομέα αποσκοπεί ακριβώς σε αυτό. Επιβάλλεται να διαχειριστούμε τις υδροβόρες καλλιέργειες. Σύμμαχός μας σε αυτό είναι η τεχνολογία γι’ αυτό και στο νέο επενδυτικό δίνουμε στους επαγγελματίες γεωργούς επιδότηση έως και 80% για τοποθέτηση έξυπνων αρδευτικών συστημάτων, μετεωρολογικών σταθμών, αγροβολταϊκών, θερμοκηπίων, αξιοποίηση υδροπονίας κ.ά.
–Σε περίπτωση αποχώρησης της ΕΔΕΚ από την κυβέρνηση θα φύγετε και εσείς;
–Το ερώτημα που θέτετε δεν υφίσταται αυτή τη στιγμή, ως εκ τούτου, με πολύ σεβασμό, θεωρώ πως οτιδήποτε λεχθεί δεν έχει κάποιο συγκεκριμένο πολιτικό θεμέλιο. Αυτή την ώρα για εμένα, όπως εξάλλου και για την ΕΔΕΚ, προέχει η υλοποίηση του προγράμματος διακυβέρνησης του προέδρου Νίκου Χριστοδουλίδη.
–Ωστόσο δεν το αποκλείετε;
–Όπως σας έχω απαντήσει, το ερώτημα δεν υφίσταται αυτή τη στιγμή.
–Με τον Μαρίνο Σιζόπουλο έχετε πλέον επικοινωνία σε τακτά χρονικά διαστήματα αν συνυπολογίσει κανείς πως ήσασταν στενοί συνεργάτες μέχρι τον διορισμό σας;
–Διατηρώ άριστες σχέσεις με τον Μαρίνο Σιζόπουλο και ναι έχουμε συχνή επικοινωνία. Εξάλλου πέρα από την πολιτική, μας συνδέει αμοιβαία εκτίμηση.
–Θα σας ενδιέφερε να διεκδικήσετε μία θέση στην ηγεσία της ΕΔΕΚ όταν έρθει η ώρα των εκλογών στο κόμμα;
–Όχι, δεν είναι κάτι που με ενδιαφέρει. Δεν θέλω να βρεθώ στην ηγεσία του κόμματος. Παραμένω απλό μέλος της ΕΔΕΚ και συνεχίζω να προσφέρω από αυτό το μετερίζι όπως όλοι οι Εδεκίτες.
–Ποια είναι η σχέση σας με τον πρόεδρο της Δημοκρατίας;
–Έχω άριστες σχέσεις με τον πρόεδρο Χριστοδουλίδη. Από την πρώτη μέρα ανάληψης των καθηκόντων μου, με την καθοδήγησή του, προχωράμε στην υλοποίηση του προγράμματος διακυβέρνησης στο οποίο είμαστε προσηλωμένοι να υλοποιήσουμε. Υπάρχει μία πολύ αγαστή συνεργασία και παραγωγικός διάλογος.
–Σας ενοχλεί ότι δεν είστε στους δημοφιλέστερους υπουργούς της κυβέρνησης σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις;
–Όχι διότι αυτό που έχει σημασία είναι να υλοποιούμε τους στόχους τους οποίους θέτουμε, πράγμα που μαζί με την ομάδα μου δουλεύουμε καθημερινά. Λύνουμε σιγά-σιγά πολλές από τις παθογένειες ετών και αυτό χρειάζεται κόπο, αφοσίωση και χρόνο. Όπως όλη η κυβέρνηση έτσι και εγώ, λαμβάνουμε αποφάσεις και προχωράμε σε ενέργειες που βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των πολιτών με όρους αειφορίας.
–Γιατί νιώσατε την ανάγκη να αποστείλετε εγκύκλιο για το πώς να διαχειρίζονται την επικοινωνία τα στελέχη του Υπουργείου σας;
–Η οδηγία η οποία δόθηκε ήταν για καλύτερο συντονισμό μετά και από την αναβάθμιση του γραφείου Τύπου του Υπουργείου με ένα ακόμη άτομο. Στόχος μας είναι η άμεση και έγκυρη ενημέρωση.
–Το περιεχόμενο, όμως, του κειμένου που στάλθηκε προς τους εργαζόμενους ήταν απαγορευτικό και δεν κατέγραφε αυτό που μας αναφέρετε.
–Από την πρώτη στιγμή είπα δημόσια ότι η διατύπωση που έγινε ήταν λανθασμένη και έδωσε δικαίωμα σε συνειρμούς που πόρρω απέχουν από τις αρχές και τις αξίες μου, όσο και από αυτό που συμβαίνει μέσα στο Υπουργείο.
–Προηγήθηκε οποιαδήποτε κίνηση ή δήλωση που σας ενόχλησε ή θεωρήσατε ότι δεν ήταν ορθή για αυτό και θελήσατε να στείλετε αυτή την εγκύκλιο;
–Η αναγκαιότητα προκύπτει από το μέγεθος των προβλημάτων του Υπουργείου. Για αυτό και προχωρήσαμε στην αναβάθμιση, η οποία μου επέτρεψε να ζητήσω καλύτερο συντονισμό, για αυτό και η παράκληση προς όσους βγαίνουν προς τα ΜΜΕ να συντονίζονται με το γραφείο Τύπου.
–Ισχύει ότι είστε στενές φίλες με την Πρώτη Κυρία;
–Την Πρώτη Κυρία τη γνώρισα τον Μάρτιο του 2023, λίγο καιρό αφότου διορίστηκα. Είναι ένας άνθρωπος με όραμα και ανιδιοτελή αφοσίωση, τον οποίο θαυμάζω και σέβομαι για το έργο που επιτελεί. Η σχέση που έχουμε είναι σχέση συνεργασίας που προκύπτει από κοινές πρωτοβουλίες και στόχους. Η συνεργασία μας ξεκίνησε από την κοινή μας πρωτοβουλία για μετατροπή του Προεδρικού Μεγάρου σε κτήριο μηδενικών απορριμμάτων στις χωματερές και είναι με μεγάλη ικανοποίηση που έχουμε επιτύχει τον στόχο μας. Το Υπουργείο του οποίου προΐσταμαι, όπως και άλλα Υπουργεία, συνεργαζόμαστε και για μιαν άλλη πολύ ξεχωριστή και σημαντική πρωτοβουλία της Πρώτης Κυρίας, τη μετατροπή του περβολιού του Προεδρικού σε ένα επισκέψιμο αστικό αγρόκτημα, αναβαθμίζοντας έτσι έναν σημαντικό πνεύμονα πρασίνου της πρωτεύουσας.
–Σας ενοχλεί η κακή κριτική που δέχεστε κάποιες φορές για το έργο σας εντός του Υπουργείου;
–Η κριτική δεν με ενοχλεί, αντίθετα με έχει βοηθήσει. Είναι πάντα καλοδεχούμενη και βοηθά στο να βελτιωνόμαστε. Δεν διεκδικώ το αλάθητο. Όσοι δουλεύουν θα κάνουν και λάθη.
–Όταν έρθει η ώρα να φύγετε από το υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος ποιο είναι το έργο που θέλετε να αφήσετε πίσω σας;
–Θα ήθελα να κοιτάξω πίσω και να δω βελτιωμένη την ποιότητας ζωής των πολιτών με όρους αειφορίας. Για να επιτευχθεί αυτό προχωράμε με τους συνεργάτες μου σε υλοποίηση των εισηγήσεων των νέων γεωργών και κτηνοτρόφων, σε αναβάθμιση των υποδομών μας και αλλαγή συνηθειών, ώστε η Κύπρος να πλησιάσει τους ευρωπαϊκούς κλιματικούς και περιβαλλοντικούς στόχους. Το να καταφέρω, άνθρωπος και περιβάλλον να είναι σε πλήρη αρμονία, είναι ένα όραμα για το οποίο καθημερινά δουλεύω μαζί με όλα τα τμήματα του Υπουργείου μου.
