Kathimerini.gr
Ζημίες-ρεκόρ κατέγραψε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για δεύτερο συνεχόμενο έτος, ενώ δήλωσε πως περαιτέρω ζημίες είναι πιθανές και τα επόμενα χρόνια, αν και κάπως μικρότερες, καθώς συνεχίζει πληρώνει δισεκατομμύρια ευρώ σε τόκους προς τις τράπεζες.
Ειδικότερα, το 2024 η ΕΚΤ σημείωσε ζημίες ύψους 7,944 δισ. ευρώ, οι οποίες είναι συγκρίσιμες με αυτές ύψους 7,886 δισ. ευρώ που καταγράφηκαν το 2023 πριν από τη μεταφορά ποσού από τις προβλέψεις για κινδύνους.
Το 2023 η αποδέσμευση του πλήρους ποσού της πρόβλεψης για χρηματοοικονομικούς κινδύνους ύψους 6,620 δισ. ευρώ μείωσε τις ζημίες για την λόγω χρήση σε 1,266 εκατ. ευρώ, ενώ το 2024 δεν κατέστη δυνατό να καλυφθούν ζημίες από την εν λόγω πρόβλεψη, καθώς το υπόλοιπο της πρόβλεψης ήταν μηδενικό. Ως αποτέλεσμα των ζημιών, δεν θα υπάρξει διανομή κερδών στις εθνικές κεντρικές τράπεζες της Ζώνης του Ευρώ για το 2024.
Οι ζημίες, όπως επισημαίνει η κεντρική τράπεζα, οφείλονται στις ενέργειες πολιτικής που ανέλαβε, οι οποίες ήταν απαραίτητες προκειμένου να εκπληρώσει την πρωταρχική της αποστολή να διατηρεί τη σταθερότητα των τιμών.
Στο πλαίσιο αυτών των πολιτικών η ΕΚΤ έπρεπε να διευρύνει τον ισολογισμό της αγοράζοντας χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία, κυρίως με σταθερά επιτόκια και μακρά διάρκεια. Αυτή η διεύρυνση του ισολογισμού συνοδεύθηκε από αντίστοιχη αύξηση των υποχρεώσεων, επί των οποίων η ΕΚΤ καταβάλλει τόκους με κυμαινόμενα επιτόκια. Συνεπώς, οι αυξήσεις των βασικών επιτοκίων της ΕΚΤ το 2022 και το 2023, οι οποίες αποσκοπούσαν στην καταπολέμηση του υψηλού πληθωρισμού στη Ζώνη του Ευρώ, οδήγησαν σε άμεσες αυξήσεις των τόκων-εξόδων επί αυτών των υποχρεώσεων, ενώ οι τόκοι-έσοδα επί των στοιχείων ενεργητικού της ΕΚΤ, ιδίως επί τίτλων που αποκτήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος αγοράς στοιχείων ενεργητικού (APP) και του έκτακτου προγράμματος αγοράς στοιχείων ενεργητικού λόγω πανδημίας (PEPP), δεν αυξήθηκαν στον ίδιο βαθμό.
Ειδικότερα, το 2024 οι καθαροί τόκοι-έξοδα της ΕΚΤ ανήλθαν σε 6,983 δισ. ευρώ, κυρίως λόγω των τόκων-εξόδων που προέκυψαν από την καθαρή υποχρέωση της ΕΚΤ στο πλαίσιο του TARGET, ύψους 15,674 δισ. ευρώ. Δεδομένου ότι αυτή η υποχρέωση τοκίστηκε με το επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης, το υψηλότερο μέσο επιτόκιο (4,1%) το 2024 (έναντι 3,8% το 2023) είχε αποτέλεσμα την αύξηση αυτής της δαπάνης. Εκτός από τις ζημίες που σχετίζονται με τις ενέργειες πολιτικής, οι αποσβέσεις αυξήθηκαν επίσης, μάλιστα επταπλασιάστηκαν, καθώς ανήλθαν σε 269 εκατ. ευρώ (έναντι 38 εκατ. ευρώ το 2023) και προέκυψαν κυρίως από τη μείωση της αγοραίας αξίας ορισμένων τίτλων που διακρατούνται στο χαρτοφυλάκιο σε δολάρια ΗΠΑ και από την υποτίμηση του γιεν Ιαπωνίας, η οποία οδήγησε σε μείωση της αξίας των διακρατήσεων σ’ αυτό το νόμισμα.
Η ΕΚΤ τόνισε παράλληλα πως είναι πιθανόν να καταγράψει ζημίες και τα προσεχή έτη, ωστόσο αναμένεται να είναι χαμηλότερες από εκείνες του 2023 και του 2024. Σημείωσε πάντως ότι εξακολουθεί να είναι καλά κεφαλαιοποιημένη και μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά, ανεξάρτητα από τυχόν ζημίες.
Αξίζει να σημειωθεί πως τόσο η Bundesbank όσο οι κεντρικές τράπεζες σε Ολλανδία και Βέλγιο έχουν επίσης προειδοποιήσει πως αναμένουν μεγάλες ζημίες στη χρήση 2024.
