Σε μια προσπάθεια να τονώσει τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της κεντρικής τράπεζας, που βρίσκονται και πάλι σε ανησυχητικά χαμηλά επίπεδα, η κυβέρνηση Ερντογάν επεκτείνει τις ανορθόδοξες πολιτικές της επιβάλλοντας τώρα σε ευρύτατο φάσμα τουρκικών επιχειρήσεων την υποχρέωση να μετατρέπουν σε τουρκικές λίρες το 40% όσων καταθέσεών τους είναι σε σκληρό νόμισμα. Πρόκειται για τη γενίκευση ενός μέτρου που επέβαλε η Αγκυρα στις εξαγωγικές επιχειρήσεις τις πρώτες ημέρες του έτους, απαιτώντας να πωλούν στην κεντρική τράπεζα το 25% του συναλλάγματός τους όταν αυτό είναι σε δολάρια, ευρώ ή στερλίνες και να παίρνουν τουρκικές λίρες.
Το μέτρο επεκτείνεται υπό δύο έννοιες, αφενός επειδή εφεξής θα ισχύει και για τους τομείς των υπηρεσιών, τον τουρισμό, τις υπηρεσίες υγείας και τις κατασκευαστικές και αφετέρου επειδή το ποσοστό που θα πρέπει να μετατρέπεται σε τουρκικές λίρες αυξάνεται από το 25% στο 40%. Οταν επιβλήθηκε τις πρώτες ημέρες του έτους είχε προκαλέσει την έντονη αντίδραση των εξαγωγικών επιχειρήσεων, που απευθυνόμενες στην Τράπεζα της Τουρκίας διαμαρτύρονταν ότι θα αντιμετωπίσουν μεγάλες δυσκολίες πουλώντας της το 25% του συναλλάγματός τους, καθώς θα μείνουν εκτεθειμένες στην αστάθεια της τουρκικής λίρας.
Τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της κεντρικής τράπεζας της Τουρκίας βρίσκονται και πάλι σε ανησυχητικά χαμηλά επίπεδα.
Απευθυνόμενες μάλιστα στον διοικητή της κεντρικής τράπεζας, Σαχάπ Καβτσίογλου, είχαν εκφράσει επιφυλάξεις ως προς το εξίσου ανορθόδοξο μέτρο που είχε εξαγγείλει σχεδόν ταυτοχρόνως για τη στήριξη της τουρκικής λίρας: την υπόσχεση του τουρκικού κράτους ότι θα αναπληρώνει τις καταθέσεις στο ποσοστό που θα χάνουν εξαιτίας της διολίσθησης της τουρκικής λίρας. Τότε ο κ. Καβτσίογλου, θερμός υποστηρικτής της πολιτικής Ερντογάν και της ανορθόδοξης θεωρίας του Τούρκου προέδρου ότι τα υψηλά επιτόκια προκαλούν πληθωρισμό, επιχείρησε να καθησυχάσει τις εξαγωγικές επιχειρήσεις υποστηρίζοντας πως δεν έχουν λόγο να ανησυχούν, καθώς σύντομα θα σταθεροποιηθεί η τουρκική λίρα. Το νόμισμα της Τουρκίας έχει πράγματι σταθεροποιηθεί κάπως τους τελευταίους μήνες, αλλά σε μια χαμηλή ισοτιμία που διαμορφώνεται στις 14,63 λίρες προς ένα δολάριο, έχοντας χάσει το 44% της αξίας του στη διάρκεια του περασμένου έτους.
Για τις εξαγωγικές επιχειρήσεις της Τουρκίας το μέτρο σίγουρα συνεπάγεται μεγάλο ρίσκο, καθώς μέρος του συναλλάγματος που μετατρέπουν έκτοτε σε τουρκικές λίρες αναγκάζονται να το μετατρέψουν ξανά σε σκληρό νόμισμα, προκειμένου να καλύψουν το κόστος πρώτων υλών που εισάγουν ή άλλες δαπάνες. Παρά τις πιέσεις και το ρίσκο, όμως, και προπαντός παρά τα ιλιγγιώδη επίπεδα του πληθωρισμού που βρίσκεται στο 61,14%, η κυβέρνηση Ερντογάν επιμένει να επεκτείνει τέτοιου είδους πολιτικές στην προσπάθειά της να τονώσει τόσο τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας όσο και το νόμισμα, χωρίς όμως να καταφύγει στην ορθόδοξη πολιτική μιας αύξησης των επιτοκίων. Τα συναλλαγματικά διαθέσιμα έχουν περιοριστεί στα 67,7 δισ. δολάρια –σύμφωνα με επίσημα στοιχεία– και αιτία είναι για μια ακόμη φορά οι αλλεπάλληλες παρεμβάσεις της κεντρικής τράπεζας στην αγορά συναλλάγματος με σκοπό τη στήριξη της τουρκικής λίρας. Και την περασμένη εβδομάδα επιβεβαιώνοντας την απόκλισή της από τη γενικότερη τάση που επικρατεί μεταξύ των μεγάλων κεντρικών τραπεζών, η Τράπεζα της Τουρκίας διατήρησε και πάλι αμετάβλητο το κόστος δανεισμού στο 14% στο οποίο έχει μειώσει τα επιτόκια στη διάρκεια του περασμένου έτους, από το 19% στο οποίο βρισκόταν πριν από ένα χρόνο.
Κι ενώ τα διαστημικά επίπεδα στα οποία έχει φτάσει ο πληθωρισμός έχουν πλήξει καίρια το βιοτικό επίπεδο του τουρκικού λαού, η κυβέρνηση Ερντογάν καταφεύγει σε επιθετικά κατασταλτικά μέτρα ακόμη και όταν πρόκειται για οικονομολόγους που αμφισβητούν τα επίσημα στοιχεία. Την περασμένη εβδομάδα διέρρευσε ότι το κυβερνών κόμμα προωθεί νομοσχέδιο σύμφωνα με το οποίο θα αντιμετωπίζει έως και τρία χρόνια κάθειρξη όποιος ανεξάρτητος οικονομολόγος δημοσιεύει ανεπίσημα στοιχεία για την οικονομία, δείκτες ή δικές του εκτιμήσεις, χωρίς πρώτα να ζητήσει την έγκριση της Στατιστικής Υπηρεσίας της χώρας. Προσφάτως, άλλωστε, η Στατιστική Υπηρεσία υπέβαλε μήνυση κατά της ομάδας ανεξάρτητων οικονομικών ερευνητών, ENAGroup, την οποία κατηγόρησε ότι «δυσφημεί ηθελημένα» τον θεσμό της και «παραπλανά την κοινή γνώμη». Η ENAGroup είχε δημοσιεύσει δικές της εκτιμήσεις, σύμφωνα με τις οποίες τον Μάρτιο ο πληθωρισμός στην Τουρκία βρισκόταν στην πραγματικότητα στο 142,63%, δηλαδή ήταν υπερδιπλάσιος από την επίσημη εκτίμηση.
Πηγή: Bloomberg, Reuters
