Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Στα 2,3 δισεκατομμύρια ευρώ ανέρχονται τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια πλέον στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα μετά και την πράξη της Ελληνικής Τράπεζας με την Pimco για την πώληση προβληματικών δανείων ύψους 720 εκατομμυρίων ευρώ. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στα τέλη Δεκεμβρίου 2021 ανέχονταν στα 3 δισεκατομμύρια ευρώ, όπως αναφέρει στα τελευταία της δημοσιευμένα αποτελέσματα η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου. Η πρόοδος που επέδειξαν οι κυπριακές τράπεζες είναι μεγάλη. Ωστόσο, χρειάστηκαν ακριβώς δέκα χρόνια για να αποτινάξουν από πάνω τους το υψηλό ποσοστό των 28 και πλέον δισεκατομμυρίων ευρώ προβληματικών δανείων. Το βάρος πέφτει πλέον στις εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων, που καλούνται να εξυγιάνουν αυτό τον όγκο των δανείων που ανέλαβαν και να τα βγάλουν από την κυπριακή οικονομία. Όπως κατέγραψε εξάλλου το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, κατά την τελευταία του μεταμνημονιακή αξιολόγηση που ολοκληρώθηκε στα τέλη Μαρτίου, οι τράπεζες ναι μεν έχουν σημειώσει σημαντική πρόοδο στην εκφόρτωση των ΜΕΔ, αλλά η επίλυσή τους, που πλέον υπάρχουν κυρίως σε εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων (CAC) και στην κρατική εταιρεία διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων (ΚΕΔΙΠΕΣ), είναι αργή. Σύμφωνα με το ΔΝΤ, η επίλυση των ΜΕΔ αυτών που αποκτήθηκαν από τις εταιρείες απαιτεί πιο δυναμική εφαρμογή των υφιστάμενων εργαλείων αντιμετώπισης των ΜΕΔ.
Ένα αποτελεσματικό πλαίσιο εκποιήσεων κατά το ΔΝΤ παραμένει κρίσιμο για την αντιμετώπιση στρατηγικών κακοπληρωτών και την παροχή κινήτρων στους δανειολήπτες να συμμετάσχουν σε αναδιαρθρώσεις. Η αποδυνάμωση του πλαισίου θα παρεμπόδιζε την επίλυση των ΜΕΔ και θα δημιουργούσε κινδύνους για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και, στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να αντιμετωπιστούν τυχόν αβεβαιότητες που προκύπτουν από την εφαρμογή των τροποποιήσεων του 2019 του Νόμου των εκποιήσεων. Την ίδια ώρα, επισήμανε πως περαιτέρω βελτιώσεις στο εργασιακό περιβάλλον για τις εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων (CAC), συμπεριλαμβανομένης της πρόσβασής τους στη βάση δεδομένων του κτηματολογίου, είναι επίσης σημαντικές για την αποτελεσματική άσκηση των ΜΕΔ, ενώ η εποπτεία τους θα πρέπει να συνεχίσει να ενισχύεται.
Πλέον, καμία τράπεζα δεν έχει μεγάλο όγκο προβληματικών δανείων και ενδεχομένως να σταματήσουμε να βλέπουμε διαδικασίες πώλησης δανείων. Οι εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων ασχολούνται μόνο με μεγάλα πακέτα μη εξυπηρετούμενων δανείων και όσες προσέγγισαν την Κύπρο, θα παραμείνουν και δεν θα έρθουν πιθανότατα άλλες. Ήρθε η Apollo Global Management που αγόρασε 2,8 δισ. προβληματικών δανείων της Τράπεζας Κύπρου. Ήρθε η Pimco, που αγόρασε δύο προβληματικά πακέτα δανείων της Τράπεζας Κύπρου και ένα από την Ελληνική Τράπεζα. Τα δύο της Τράπεζας Κύπρου ήταν περίπου 2 δισ. και αυτότης Ελληνικής Τράπεζας των 720 εκ. βγάζει περίπου ένα άθροισμα αντίστοιχο του χαρτοφυλακίου που αγόρασε η Pimco. Η Cerberus Capital αγόρασε προσφάτως 2,4 δισ. προβληματικών δανείων από την Alpha Bank, είδαμε την Bain Capital να αγοράζει 300 εκατ. περίπου προβληματικών δανείων από την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος (Κύπρου), ενώ σε μικρές αγορές είχε προχωρήσει και η b2Kapital. Το άλλο μεγάλο όνομα της Altamira – doValue που δραστηριοποιείται στο νησί δεν έχει αγοράσει δάνεια, έχει αναλάβει ωστόσο μεγάλο όγκο εξυπηρέτησής τους, όπως τα δάνεια που έχει η ΚΕΔΙΠΕΣ και τα δάνεια της Bain. Όπως έγραψε ξανά η «Κ», θα αναλάβει και τα δάνεια που απέκτησε η Cerberus Capital από την Alpha Bank.
Η συναλλαγή της Ελληνικής
Η Ελληνική Τράπεζα επιτέλους κατάφερε να κάνει την πολυπόθητη μεγάλη πώληση μη εξυπηρετούμενων δανείων της. Αν και πρώτη στις πωλήσεις στην Κύπρο, αφού είχε πωλήσει 144 εκατ. ευρώ ΜΕΔ στην B2Kapital αρχές του 2018, έκτοτε δεν κατάφερε να κάνει πράξη. Πριν την πανδημία, το Μάρτη ήταν πολύ κοντά να πωλήσει 1,5 δισ. δανείων με απευθείας ανάθεση στην Pimco, ωστόσο εκείνο το εγχείρημα σταμάτησε. Η Pimco εντέλει έγινε ο αποδέκτης των προβληματικών δανείων της Ελληνικής Τράπεζας, εκτός από μέτοχός της κατά 17,3%. Η συμφωνία πακέτο περιλαμβάνει την τιτλοποίηση ΜΕΔ ύψους περίπου 1,32 δισ. ευρώ και την πώληση της πλατφόρμας της Τράπεζας, APS Debt Servicer, στην Oxalis Holding S.A.R.L., την οποία οντότητα διαχειρίζεται και συμβουλεύει η Pacific Investment Management Company LLC. Η Συναλλαγή αποτελείται από τη μεταφορά του Χαρτοφυλακίου Starlight σε Κυπριακή Εταιρεία Εξαγοράς Πιστώσεων και τη μετέπειτα πώληση του 100% των μετοχών της εταιρείας αυτής στην Oxalis. Την τιτλοποίηση του Χαρτοφυλακίου Starlight και την έκδοση ομολογιών υψηλής, μεσαίας και χαμηλής εξοφλητικής προτεραιότητας. Την απόκτηση από την Oxalis του 95% των Ομολογιών Μεσαίας (Mezzanine) και Χαμηλής (Junior) εξοφλητικής προτεραιότητας της τιτλοποίησης του Χαρτοφυλακίου Starlight. Την απόκτηση από την Oxalis του 33,3% των Ομολογιών Υψηλής (Senior) εξοφλητικής προτεραιότητας της τιτλοποίησης του Χαρτοφυλακίου Starlight. Η Τράπεζα θα κρατήσει το 66,7% των Ομολογιών Υψηλής (Senior) εξοφλητικής προτεραιότητας και το 5% των Ομολογιών Μεσαίας (Mezzanine) και Χαμηλής (Junior) εξοφλητικής προτεραιότητας. Πρόσθετα, η συναλλαγή εμπεριέχει την πώληση του 100% των μετοχών της APS Debt Servicer στην Themis Portfolio Management Ltd («Themis»), μία Κυπριακή εταιρεία διαχείρισης και ανάκτησης χρεών και διαχείρισης ακινήτων, που ανήκει σε ταμεία που διαχειρίζεται η PIMCO. Τέλος, την υπογραφή μακροπρόθεσμης αποκλειστικής συμφωνίας για τη διαχείριση του εναπομείναντος χαρτοφυλακίου ΜΕΔ της Ελληνικής Τράπεζας καθώς και των μελλοντικών προβληματικών δανείων που μπορεί να προκύψουν.
Η Συναλλαγή αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2022 και υπόκειται σε όλες τις εγκρίσεις και συναινέσεις από εποπτικές αρχές καθώς και τις αρχές ανταγωνισμού. Η Συναλλαγή είναι με βάση την αρχή ίσων αποστάσεων (arm’s length) και είναι το αποτέλεσμα ανταγωνιστικής διαδικασίας δύο φάσεων.
