Kathimerini.gr
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣ
Το ζήτημα του τρόπου χορήγησης των πόρων του νέου Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης, αλλά και το μέγεθός του, βρέθηκε στο επίκεντρο των διαβουλεύσεων μεταξύ των ηγετών των 27 κρατών-μελών της Ε.Ε. κατά τη χθεσινή τηλεδιάσκεψη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Το στρατόπεδο του Νότου, με επικεφαλής τη Γαλλία, επέμενε στην παροχή επιχορηγήσεων στα κράτη-μέλη ώστε να μη διογκωθεί περαιτέρω το χρέος τους, και σε ένα πακέτο τουλάχιστον 1 τρισ. ευρώ. Οι «φειδωλοί 4» του Βορρά (Ολλανδία, Σουηδία, Δανία, Αυστρία) επιμένουν ότι οι πόροι πρέπει να δοθούν με τη μορφή δανείων και ότι το μέγεθος πρέπει να είναι μικρότερο.
Η Κριστίν Λαγκάρντ, που έχει αναλάβει τον τελευταίο ενάμιση μήνα τον ρόλο Κασσάνδρας στις τηλεδιασκέψεις του Εurogroup και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, έμεινε και χθες πιστή στον ρόλο της: σύμφωνα με σημείωμα του Bloomberg που δημοσιεύθηκε ενώ ήταν ακόμα υπό εξέλιξη η συνεδρίαση, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας προειδοποίησε τους ηγέτες των «27» ότι έχουν κάνει πολύ λίγα υπερβολικά αργά και ενδέχεται το ΑΕΠ της Ε.Ε. να βυθιστεί κατά 15% το 2020 (το βασικό σενάριο ωστόσο αναφέρεται σε ύφεση 9%). Από την πλευρά του, ο Ιταλός πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε μίλησε για «πολιτική κατάσταση εκτάκτου ανάγκης».
Μιλώντας μετά τη Λαγκάρντ, η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ δεσμεύθηκε ότι θα στηρίξει ένα τεράστιο πακέτο τόνωσης της ευρωπαϊκής οικονομίας στον απόηχο της πανδημίας, μιλώντας για διπλασιασμό του πακέτου των 540 δισ. ευρώ του Eurogroup. Η αντίθεσή της στις επιχορηγήσεις ήταν λιγότερο εμφατική από αυτή άλλων χωρών του Βορρά. Πριν από τη συνεδρίαση, μιλώντας στη γερμανική Βουλή, η καγκελάριος είπε ότι η Γερμανία θα πρέπει να είναι έτοιμη –έστω για ένα σύντομο χρονικό διάστημα– για μία «πολύ υψηλότερη συνεισφορά» στον προϋπολογισμό της Ε.Ε.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, στη συνέντευξη Τύπου μετά το πέρας της τηλεδιάσκεψης, δεσμεύθηκε να συνεργαστεί στενά με τα κράτη-μέλη ώστε να παρουσιάσει την εισήγηση της Επιτροπής για το Ταμείο και για τον νέο προϋπολογισμό (Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο) ώς «τη δεύτερη ή την τρίτη εβδομάδα του Μαΐου». Οπως είπε η πρόεδρος της Κομισιόν, η Επιτροπή προτείνει την αύξηση της «οροφής» των ιδίων πόρων του ΠΔΠ από 1,2 σε 2% του Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος της Ε.Ε. «για μία περίοδο 2-3 ετών», κάτι που θα επιτρέψει στο εκτελεστικό όργανο της Ε.Ε. να δανειστεί από τις αγορές για να χρηματοδοτήσει το Ταμείο. Δεν διευκρίνισε, ωστόσο, το ύψος του δανεισμού που θα επιτρέψει αυτή η αύξηση της «οροφής».
Το κλίμα ήταν πιο εποικοδομητικό από την τηλεδιάσκεψη της 26ης Μαρτίου. Η Ιταλία –μέχρι πρότινος το πιο ασυμβίβαστο μέλος της νότιας συμμαχίας– προσήλθε στην τηλεδιάσκεψη με μία πρόταση παρεμφερή με την ισπανική. Σύμφωνα με αυτήν, οι πόροι του Ταμείου –που οι Ιταλοί, όπως και οι Ισπανοί, εκτιμούν ότι πρέπει να κυμανθεί μεταξύ 1 και 1,5 τρισ. ευρώ– θα προκύψουν από δανεισμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με τη στήριξη εγγυήσεων των κρατών-μελών. Οι πόροι αυτοί στη συνέχεια θα δοθούν ως επιχορηγήσεις και δάνεια μεγάλης διάρκειας στα κράτη-μέλη. Τα ευρω-ομόλογα τέθηκαν σιωπηλά στην άκρη.
Οι ελληνικές θέσεις σχετικά με το νέο Ταμείο εστιάζουν στην προτίμηση επιχορηγήσεων αντί νέων δανείων, ενώ σχετικά με το μέγεθος κινούνται στα ίδια επίπεδα με την Ιταλία και την Ισπανία. O Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε ότι το Ταμείο πρέπει να λειτουργήσει εμπροσθοβαρώς και ότι «δεν χρειάζονται οι χώρες περισσότερο χρέος».
Η Αθήνα επιμένει στην ανάγκη να δοθεί η ίδια προτεραιότητα στην ελεύθερη μετακίνηση όπως δίνεται και στην ελεύθερη διακίνηση των αγαθών στο πλαίσιο της ενιαίας αγοράς. Ο πρωθυπουργός πρότεινε να ζητηθεί από την Κομισιόν η επεξεργασία μιας συγκεκριμένης πρότασης για την επανέναρξη των αεροπορικών συνδέσεων το συντομότερο δυνατόν, ενώ ζήτησε και να υπάρξει συνολικό σχέδιο στήριξης του τουρισμού – κάτι το οποίο τόνισαν επίσης η Ισπανία, η Ιρλανδία, η Κροατία, η Σλοβενία και το Λουξεμβούργο. «Oταν μιλάμε για ευρωπαϊκή στήριξη, μια χειροπιαστή απόδειξη θα ήταν να στηριχθεί ο τουρισμός στις χώρες του Νότου», είπε χαρακτηριστικά.
