Του Απόστολου Τομαρά
Στο μοντέλο επανεκκίνησης της τουριστικής βιομηχανίας, κατά πάσα πιθανότητα την 1η Ιουλίου 2020, φαίνεται να έχει καταλήξει το κυβερνητικό επιτελείο, με τις επίσημες ανακοινώσεις να αναμένεται να τοποθετούνται την ερχόμενη εβδομάδα. Όπως είναι σε θέση να γνωρίζει η «Κ», το μοντέλο που έχει προκριθεί δεν αποκλείει καμία από τις τουριστικές αγορές, παλαιές και νέες, ακόμα και αυτές όπου η επιδημιολογική εικόνα τους δεν παρουσιάζει σημάδια ύφεσης, πλην όμως καθορίζει με σαφήνεια τις προϋποθέσεις κάτω από τις οποίες θα πραγματοποιούνται τα αεροπορικά ταξίδια, προϋποθέσεις οι οποίες ωστόσο καθορίζονται από τον επιδημιολογικό δείκτη της κάθε χώρας.
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της «Κ», ο κυβερνητικός προσανατολισμός είναι η κατηγοριοποίηση των τουριστικών αγορών, κυρίως ευρωπαϊκών, σε 3 γκρουπ, για το υπόλοιπο της τουριστικής περιόδου. Το χαμηλό (Low Risk), το μεσαίο (Medium Risk), και το υψηλό (High Risk). Για κάθε ένα από τα τρία γκρουπ θα ισχύει διαφορετικό πρωτόκολλο ασφάλειας που θα καθορίζει τις προϋποθέσεις πραγματοποίησης ταξιδιών στην Κύπρο. Όπως είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, η κυβέρνηση επέλεξε το συγκεκριμένο μοντέλο προκειμένου να αποφύγει τον ανοιχτό διαχωρισμό και ενδεχομένως προσωρινό αποκλεισμό, παραδοσιακών αγορών του εγχώριου τουριστικού προϊόντος, όπου η επιδημιολογική εικόνα τους δεν έχει εισέλθει σε ύφεση. Τέτοιες αγορές είναι η Βρετανική και η Ρωσική όπου με βάση τους αρχικούς σχεδιασμούς γινόταν λόγος για τουριστικό άνοιγμα περί τα τέλη Αυγούστου αρχές Σεπτεμβρίου και με την προϋπόθεση ύφεσης της πανδημίας στις χώρες αυτές. Ένα στοιχείο που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι πως και για τα τρία γκρουπ υγειονομικού ρίσκου η Κύπρος θα ανοίξει ταυτόχρονα.
Low Risk
Το χαμηλό γκρουπ υγειονομικού ρίσκου θα περιλαμβάνει χώρες στις οποίες η πανδημία είναι σε διαδικασία ύφεσης και με επιδημιολογικό δείκτη ΡΟ κάτω του 1. Το συγκεκριμένο γκρουπ, όπως πληροφορούμαστε, είναι το μεγαλύτερο και περιλαμβάνει την πλειοψηφία των τουριστικών αγορών στις οποίες έχει στρέψει την προσοχή της η τουριστική βιομηχανία του τόπου. Ενδεικτικά σε αυτό συμπεριλαμβάνονται, με τα σημερινά δεδομένα, η Ελλάδα, το Ισραήλ, η Νορβηγία, η Πολωνία, η Γερμανία, η Αυστρία αλλά και άλλες χώρες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης, όπου τα επιδημιολογικά δεδομένα τους έχουν φθίνουσα πορεία. Τουρίστες από τις χώρες αυτές αλλά και πολίτες που πραγματοποιούν ταξίδια πάσης φύσεως, θα μπορούν να διακινούνται προς και από την Κύπρο με «χαλαρά» υγειονομικά πρωτόκολλα ασφάλειας. Αυτό σημαίνει πως για τουρίστες ή επισκέπτες από τις χώρες αυτές δεν θα απαιτείται πρόσφατο τεστ κορωνοϊού, προκειμένου να πραγματοποιήσουν το ταξίδι τους και οι όποιοι έλεγχοι θα επικεντρώνονται στους συνήθεις, θερμομέτρηση, κατά την αναχώρηση και άφιξη στον προορισμό τους.
Medium Risk
Το μεσαίο γκρουπ θα περιλαμβάνει χώρες με επιδημιολογικό δείκτη ΡΟ πάνω από το 1. Εδώ δεν έχει διευκρινιστεί, επακριβώς το εύρος της επιδημιολογικής εικόνας, δηλαδή αν θα είναι π.χ από 1 έως 1,5 ή κάτι διαφορετικό. Επίσης, άγνωστο παραμένει ποιες χώρες, με τα σημερινά επιδημιολογικά δεδομένα, βρίσκονται στο μεσαίο γκρουπ. Για τη συγκεκριμένη κατηγορία δεν έχει διευκρινιστεί αν θα απαιτείται εργαστηριακή ανίχνευση του κορωνοϊού ή κάποια άλλη απλουστευμένη διαδικασία ελέγχου, όπως τα γρήγορα τεστ (αντισωμάτων). Εδώ αξίζει προσοχής πως τα γρήγορα τεστ έχουν υιοθετηθεί από αεροπορικές εταιρείες, όπως η Emirates η οποία ήδη ξεκίνησε να υποβάλλει σε γρήγορο τεστ επιβάτες. Το γρήγορο τεστ η αξιοπιστία του οποίου αμφισβητείται, από ένα κομμάτι της επιστημονικής κοινότητας, δίνει αποτελέσματα σε 10 λεπτά.
High Risk
Το γκρουπ υψηλού υγειονομικού ρίσκου θα περιλαμβάνει χώρες όπως η Αγγλία, η Ρωσία, η Ιταλία και η Ισπανία, χώρες όπου η πανδημία, παρά τα σημάδια κάμψης, συνεχίζει να κινείται με υψηλούς επιδημιολογικούς δείκτες. Στη συγκεκριμένη κατηγορία όπως γίνεται αντιληπτό, τα υγειονομικά πρωτόκολλα ασφάλειας θα είναι αυστηρά, με σχολαστικούς ελέγχους πριν και κατά την πραγματοποίηση του ταξιδιού. Μια από τις πιθανές προϋποθέσεις που θα τεθούν θα αφορά την πραγματοποίηση τεστ κορωνοϊού μερικές ώρες πριν το ταξίδι, χωρίς το οποίο δεν θα επιτρέπεται στον επιβάτη να επιβιβαστεί στο αεροπλάνο. Εάν και εφόσον προκριθούν οι απόψεις που εκφράζονται από την επιστημονική κοινότητα για τα γρήγορα τεστ (αντισωμάτων), δεν αποκλείεται αυτά να εφαρμοστούν και στις αφίξεις επιβατών που προέρχονται από χώρες υψηλού υγειονομικού ρίσκου.
Συνεχής ενημέρωση
Η κατάταξη των χωρών – τουριστικών αγορών σε κατηγορίες δεν θα είναι μια στατική διαδικασία, όπως μας επισημάνθηκε χαρακτηριστικά. Η εφαρμογή του μοντέλου επανέναρξης των αερομεταφορών και τουρισμού θα απαιτεί διαρκεί ενημέρωση και ανανέωση των τριών γκρουπ. Ανάλογα με τους επιδημιολογικούς δείκτες, κάποια χώρα θα μπορεί να μετακινηθεί από το ένα γκρουπ στο άλλο. Στην περίπτωση που μια χώρα παρουσιάζει δεδομένα μείωσης του δείκτη ΡΟ, ανάλογα θα μετακινείται και στο αντίστοιχο γκρουπ υγειονομικού ρίσκου.
Vouchers σε ξενοδόχους και ταξιδιωτικά γραφεία
Παράλληλα με το μοντέλο επανεκκίνησης του τουρισμού, προς ρύθμιση βαίνει και το θέμα με τις προκρατήσεις τουριστικών πακέτων, θέμα από τα καυτά για τον ξενοδοχειακό κλάδο. Με νομοσχέδιο του Υπουργείου Οικονομικών το οποίο βρίσκεται στη Βουλή, ουσιαστικά δίνεται οικονομική ανάσα σε εκείνες τις ξενοδοχειακές μονάδες, οι οποίες είχαν πωλήσει τουριστικά πακέτα για τη φετινή περίοδο. Με βάση το νομοσχέδιο, στην περίπτωση ακύρωσης σύμβασης οργανωμένου ταξιδιού από τον διοργανωτή ή καταναλωτή, λόγω της πανδημίας, «ο διοργανωτής δύναται να προσφέρει σε κάθε καταναλωτή που κατέβαλε μερική ή ολική πληρωμή για συμμετοχή σε οργανωμένο ταξίδι που ακυρώθηκε, πιστωτική σημείωση, αντί επιστροφής χρημάτων (credit vouchers).
Για τις περιπτώσεις εκείνες που επηρεάζονται από την πανδημία, το νομοσχέδιο διασφαλίζει πως οι καταναλωτές δεν θα υποστούν οικονομική ζημιά. Εάν δεν χρησιμοποιηθεί η πιστωτική σημείωση που θα εκδοθεί στο όνομα των καταναλωτών μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2021, ταξιδιωτικά γραφεία ή ξενοδοχεία είναι υποχρεωμένα να επιστρέψουν το οικονομικό τίμημα που τους καταβλήθηκε μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2022. Οι πρώτες αντιδράσεις από πλευράς ξενοδόχων είναι θετικές. Με τις πρόνοιες του νομοσχεδίου, εκτιμάται πως δίνεται πολύτιμος χρόνος στα ξενοδοχεία που έχουν προχωρήσει σε προπωλήσεις τουριστικών πακέτων, το κράτος δεν διατρέχει κίνδυνο να επωμιστεί οικονομικό κόστος από περιπτώσεις αφερεγγυότητας, ενώ ταυτόχρονα η χρησιμοποίηση των πιστωτικών σημειώσεων δίνει προοπτική στον τουρισμό της Κύπρου. Το νομοσχέδιο προτού φθάσει στην Ολομέλεια για ψήφιση, θα πρέπει να περάσει για έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τις πρόνοιες που αφορούν τις κρατικές ενισχύσεις. Σχετική επιστολή απέστειλε ο Έφορος Ελέγχου Κρατικών Ενισχύσεων στο Υφυπουργείο Τουρισμού.