Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία δημιουργείται εκ νέου ένα κλίμα αβεβαιότητας, με αλυσιδωτές επιπτώσεις σε αρκετούς τομείς, όπως και στον τομέα της κτηματομεσιτίας. Στη συνέντευξή του στην «Κ» ο Πρόεδρος του Συμβουλίου Εγγραφής Κτηματομεσιτών Μαρίνος Κυναιγείρου σημειώνει πως παρατηρούνται διεθνώς ανατιμήσεις στον κατασκευαστικό κλάδο. Επισημαίνει επίσης ότι το ράλι αυξήσεων των υλικών οικοδομής, που όπως φαίνεται θα συνεχιστεί και για το επόμενο διάστημα, θα έχει αντίκτυπο στην τελική τιμή διάθεσης των καινούργιων ακινήτων αλλά και επιπλοκές σε σχέση με κτίρια τα οποία πωλήθηκαν «στα χαρτιά» υπό άλλες συνθήκες αγοράς και η κατασκευή τους όμως τώρα θα ξεκινήσει.
- Η αβεβαιότητα που βιώνουμε την τελευταία διετία πώς έχει επηρεάσει τους κτηματομεσίτες;
- Προφανώς τα δύο χρόνια της πανδημίας και οι πρωτόγνωρες συνθήκες που δημιούργησαν, επηρέασαν τις εργασίες των κτηματομεσιτών όπως και ολόκληρο τον τομέα των ακινήτων και της ανάπτυξης γης. Δεν θα μπορούσε άλλωστε να μην επηρεαστεί, από την στιγμή που υπήρξαν επιπτώσεις ευρύτερα στην οικονομία τόσο στην Κύπρο όσο και διεθνώς. Το 2021 η κατάσταση στον τομέα ήταν καλύτερη και συνέχισε να βελτιώνεται και κατά τους πρώτους μήνες του 2022 με τα στοιχεία να δείχνουν αυξημένες πωλήσεις σε σχέση με τους αντίστοιχους του 2021.
Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία δημιουργείται νέο κλίμα αβεβαιότητας. Οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν στην Ρωσία, μια αγορά σημαντική για τον κλάδο στην Κύπρο, δεν αφήνουν κανένα ανεπηρέαστο. Ακόμα και να σταματήσει ο πόλεμος, θα χρειαστεί αρκετός καιρός μέχρι να ομαλοποιηθεί η κατάσταση. Περισσότερο αναμένεται να επηρεαστεί η αγορά των πολυτελών ακινήτων, αλλά και οι περιπτώσεις υπό ανάπτυξη έργων, τα οποία χρηματοδοτούνταν από ρωσικά κεφάλαια.
- Αυτή η δύσκολη συγκυρία που περιγράφετε πώς έχει επηρεάσει τους επαγγελματίες κτηματομεσίτες;
- Οι επαγγελματίες αδειούχοι κτηματομεσίτες προσαρμόστηκαν στα νέα δεδομένα και οι περισσότεροι κατόρθωσαν να ανταπεξέλθουν και να λειτουργήσαν ικανοποιητικά στις νέες συνθήκες. Ως Συμβούλιο προσπαθούμε να στηρίζουμε τους αδειούχους κτηματομεσίτες με κάθε δυνατό τρόπο. Για παράδειγμα, πρόσφατα αποφασίσαμε την επέκταση της περιόδου ανανέωσης άδειας για ένα μήνα, μέχρι το τέλος του Απριλίου. Παράλληλα, συνεχίζουμε την προσπάθεια για πάταξη της παράνομης κτηματομεσιτείας. Ένα τεράστιο πρόβλημα που δημιουργεί άνισο ανταγωνισμό για τους επαγγελματίες του κλάδου. Για να γίνει ενδεικτικό το μέγεθος του προβλήματος, αρκεί να αναφέρουμε πως κατά τη διάρκεια του 2021 καταχωρήθηκαν από το Συμβούλιο συνολικά 485 ποινικές υποθέσεις εναντίον φυσικών και νομικών προσώπων, που παραβίαζαν τις πρόνοιες του περί κτηματομεσιτών Νόμου 71(ι) του 2010 έως 2017. Επιπρόσθετα έχουν εκδοθεί από τα Δικαστήρια Απαγορευτικά Διατάγματα, τα οποία διατάζουν και απαγορεύουν στους ενόχους να ασκούν οποιαδήποτε κτηματομεσιτική εργασία χωρίς να κατέχουν την σχετική από το Νόμο άδεια. Εάν οι καταδικασθέντες αμελήσουν να συμμορφωθούν με το εκδοθέν διάταγμα, υπόκεινται σε σύλληψη, η δε περιουσία τους σε κατάσχεση.
Οι παράνομοι κτηματομεσίτες συνήθως δρουν μεταξύ αγοραστών και πωλητών με στόχο να αποκομίσουν προμήθεια, αποφεύγοντας τις υποχρεώσεις των νόμιμων μεσιτών προς το κράτος. Εκτιμούμε πως η αξία της παράνομης μεσιτείας ανέρχεται σε εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ ετησίως και οι κρατικές απώλειες σε αρκετές χιλιάδες. Καλούμε το κοινό να συνεργάζεται μόνο με εγγεγραμμένους κτηματομεσίτες, τους οποίους μπορεί να βρει εύκολα στην ιστοσελίδα του Συμβουλίου. Καλούμε επίσης τους συμπολίτες μας όπως στις περιπτώσεις που τους προσεγγίζουν επιτήδειοι, να μας ενημερώνουν αναλόγως για λήψη των απαραίτητων μέτρων.
Στα ύψη τα υλικά
- Πώς αναμένετε να εξελιχθεί η πορεία αύξησης των τιμών των κατασκευαστικών υλικών;
- Δυστυχώς το κύμα αύξησης των τιμών των υλικών αναμένεται να συνεχιστεί. Λόγω της ενεργειακής κρίσης αλλά και των αυξήσεων των τιμών σε διεθνές επίπεδο, αναδεικνύεται μια τεράστια ανατίμηση σε όλο τον κατασκευαστικό και οικοδομικό κλάδο. Η συνεχιζόμενη αύξηση των τιμών -κυρίως στο μεταφορικό κόστος, στο ηλεκτρικό ρεύμα, αλλά και σε πρώτες ύλες όπως είναι ο σίδηρος και ο χαλκός- θα συνεχίσει να επηρεάζει τις τιμές πώλησης των καινούργιων ακινήτων. Καθοριστικός παράγοντας είναι η χρονική διάρκεια της αβεβαιότητας που προκάλεσε ο πόλεμος στην Ουκρανία και πότε θα ξεκινήσει η εξομάλυνση των τιμών των πιο πάνω υλικών.
- Πώς επηρεάστηκε μέχρι τώρα η αγορά ακινήτων από τις πιο πάνω αυξήσεις;
- Είναι γεγονός ότι η αγορά ακινήτων επηρεάζεται σημαντικά από τις αυξήσεις στα υλικά. Η ραγδαία αύξηση του κατασκευαστικού κόστους είναι κάτι που μας προβληματίζει όλο και περισσότερο, αφού οι επιπτώσεις στον κατασκευαστικό κλάδο είναι ως ένα βαθμό αλληλένδετες και με τις υπηρεσίες των κτηματομεσιτών. Το ράλι αυξήσεων των υλικών οικοδομής, θα έχει αντίκτυπο στην τελική τιμή διάθεσης των καινούργιων ακινήτων αλλά και επιπλοκές σε σχέση με κτίρια τα οποία πωλήθηκαν «στα χαρτιά» υπό άλλες συνθήκες αγοράς και η κατασκευή τους τώρα θα ξεκινήσει. Σε αρχικό στάδιο δεν θα επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό τις τιμές των μεταχειρισμένων ακινήτων, αλλά αν οι αυξημένες τιμές διαρκέσουν πολύ καιρό, σίγουρα θα αυξηθούν οι τιμές όλων των ακινήτων.
Ελκυστικές υπηρεσίες
- Τελικά η κατάργηση του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος έχει επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό τον τομέα;
- Χωρίς να εξετάζουμε αν δικαίως ή αδίκως καταργήθηκε, σίγουρα έχει επηρεάσει. Ειδικά τα ακίνητα μεγάλης αξίας που πληρούσαν τις προϋποθέσεις του προγράμματος. Ευτυχώς, φαίνεται πως τα περισσότερα από τα έργα που απευθύνονταν σ’ αυτό το κοινό δεν θα μείνουν αδιάθετα, ωστόσο, κάποια που βρίσκονταν στο στάδιο του σχεδιασμού ενδεχομένως να μην υλοποιηθούν, τουλάχιστον υπό την αρχική τους μορφή. Δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις για προσέλκυση ξένων αγοραστών ακινήτων. Θα πρέπει ως χώρα να προσφέρουμε ένα ελκυστικό πακέτο υπηρεσιών, τρόπου ζωής, οικονομικών και φορολογικών κινήτρων, το οποίο θα καθιστά την Κύπρο ένα προορισμό επιλογής για άτομα υψηλής εισοδηματικής στάθμης αλλά και ως περιφερειακή βάση για διεθνείς εταιρείες και τους εργαζομένους τους. Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε μία αυξητική τάση από διεθνείς εταιρείες για να δημιουργήσουν βάση στην Κύπρο. Κυρίως από εταιρείες τεχνολογίας. Αυτή η εξέλιξη έχει αυξήσει τη ζήτηση για ενοικίαση γραφειακών χώρων υψηλής ποιότητας αλλά και για διαμερίσματα στα κέντρα των πόλεων για να στεγαστούν οι εργαζόμενοι και οι οικογένειες αυτών των εταιρειών. Λόγω της μειωμένης προσφοράς είναι λογικό οι τιμές να κινούνται ανοδικά αλλά σε ελεγχόμενα επίπεδα. Η διαφορά είναι πως πλέον το ενδιαφέρον από εξωτερικό αφορά περισσότερο σε ενοικίαση ακινήτων παρά σε αγορά τους και έτσι αντίστοιχα πρέπει να προσαρμοστεί και η στρατηγική των εταιρειών ανάπτυξης γης για να καλύψουν αυτή τη νέα, αλλά διαφορετική ζήτηση που υπάρχει από το εξωτερικό.
