ΚΥΠΕ
Το πραγματικό ΑΕΠ της Κύπρου πιθανώς να συρρικνωθεί μεταξύ 3,5% και 9,2% το 2020, λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, σύμφωνα με τη Sapienta Economics, μια εταιρεία έρευνας και συμβουλευτικών υπηρεσιών με έδρα στη Λευκωσία. Η διευθύντρια της εταιρείας Φιόνα Μάλεν, τονίζει πως “η κυβέρνηση έχει άφθονο δημοσιονομικό περιθώριο, άρα αρκετά εφόδια. Είμαστε όμως και σε αχαρτογράφητα νερά”.
Όπως αναφέρει ανακοίνωση της εταιρείας, ο αντίκτυπος στον τουρισμό και το λιανεμπόριο από τον Covid – 19 αντισταθμίζεται μερικώς από την αύξηση στις πωλήσεις τροφίμων και στις δημόσιες δαπάνες και δαπάνες σε θέματα υγείας. Η κυπριακή κυβέρνηση απαγόρευσε όλες τις εισερχόμενες πτήσεις στις 21 Μαρτίου. Οι περιορισμοί στη διακίνηση των πολιτών έχουν επίσης σταδιακά ενισχυθεί. Από τις 25 Μαρτίου, οι πολίτες χρειάζονται ειδική άδεια για να βγουν από τα σπίτια τους.
“Στη μηνιαία μας ανάλυση για την Κύπρο, συνήθως δίνουμε ένα νούμερο στην πρόβλεψή μας για την αύξηση του ΑΕΠ” ανέφερε η διευθύντρια της Sapienta Economics, Φιόνα Μάλεν. “Παρ’ όλα αυτά, με την κατάσταση να αλλάζει ραγδαία, δημιουργήσαμε χαμηλή, βασική και υψηλή πρόβλεψη για την έκθεση Μαρτίου.
Τα σενάρια
Σύμφωνα με την Φιόνα Μάλεν, «η μικρότερη πτώση φτάνει στο 3,5%, η βασική πτώση στο 6,2% ενώ η μεγαλύτερη φτάνει στο 9,2%». Στη χειρότερη περίπτωση, η Sapienta Economics υποθέτει ότι θα υπάρξουν μηδενικές τουριστικές αφίξεις τον Απρίλη, Μάη και Ιούνη ενώ μέχρι τον Δεκέμβρη οι αφίξεις θα φτάσουν στο 60% των επιπέδων της περιόδου 2018-2019. Στην καλύτερη περίπτωση, οι τουρίστες θα αρχίσουν να καταφθάνουν το συντομότερο μέχρι τον Μάη, αλλά θα είναι μόνο στο 10% των προηγούμενων επιπέδων. Έπειτα θα αυξηθούν σταδιακά στο 80% μέχρι τον Δεκέμβρη, όπου και θα παραμείνουν στο 2021.
Ο τουρισμός είναι μειωμένος σε σχέση με το 2000
Ένας λόγος γιατί η πτώση του πραγματικού ΑΕΠ δεν θα είναι διψήφια είναι επειδή οι μη-τουριστικοί τομείς έχουν μεγαλώσει σε μέγεθος τις τελευταίες δύο δεκαετίες. “Ο τουρισμός παραμένει η κινητήρια δύναμη ανάπτυξης στην Κύπρο, αφού έφτασε στο 6,1% του ΑΕΠ το 2019 και με εμφανείς επιδράσεις σε τομείς όπως τον κατασκευαστικό και το λιανεμπόριο”, σημείωσε κ. Μάλεν.
“Παρόλα αυτά, οι επιπτώσεις δεν είναι τόσο σημαντικές όσο στο παρελθόν, αφού τον τουρισμό έχουν ξεπεράσει οι τομείς χρηματοοικονομικών και ασφάλισης, επαγγελματικών υπηρεσιών και ακινήτων. “Υπολογίζουμε ότι σήμερα η συνολική συνεισφορά του τουρισμού στο ΑΕΠ φτάνει στο 12% και είναι μειωμένη σε σχέση με σχεδόν 20% το 2000”, πρόσθεσε.Η πρόβλεψη της Sapienta υποθέτει ότι το χτύπημα στους πλείστους μη-τουριστικούς τομείς είναι παρόμοιο με αυτό του 2013, όταν η Κύπρος υπέφερε από μία δριμεία τραπεζική κρίση και το πραγματικό ΑΕΠ της συρρικνώθηκε κατά 6,6%. Για παράδειγμα, στο βασικό σενάριο, ο κατασκευαστικός τομέας προβλέπεται να μειωθεί κατά 20% φέτος.
Οι Κύπριοι και το φαγητό τους
Ένας τομέας ο οποίος αναμένεται να μεγαλώσει όμως είναι η πώληση τροφίμων. “Αυτό που είδαμε το 2013 ήταν ότι, παρά την κρίση, ή λόγω αυτής, οι πωλήσεις τροφίμων αυξήθηκαν σημαντικά”, σημείωσε η Μάλεν. “Αυτή τη φορά, οι πωλήσεις τροφίμων φυσικά και θα επηρεαστούν από την απουσία τουριστών, αλλά σύμφωνα με τους υπολογισμούς μας, οι πωλήσεις τροφίμων στους κατοίκους θα φτάσουν σχεδόν στο 90% του συνολικού, άρα έχουν τη μεγαλύτερη επίδραση.” Οι άλλοι τρεις τομείς που η Sapienta αναμένει να μεγαλώσουν αυτόν τον χρόνο είναι ο τομέας της υγείας, της πληροφορίας και επικοινωνίας και του δημόσιου τομέα.
Ανάκαμψη το 2021
Στη βασική πρόβλεψη, επί του παρόντος, η Sapienta Economics αναμένει γρήγορη ανάκαμψη το 2021 με την αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ να φτάνει στο 6,4% το 2021. Στην καλύτερη περίπτωση, η αύξηση θα μπορούσε να φτάσει μέχρι και στο 12,1%. Η Mullen σημειώνει ότι πολλά εξαρτώνται από το πόσο θα κρατήσει η κρίση με τον ιό και τα κυβερνητικά μέτρα που θα προσπαθήσουν να αμβλύνουν την κρίση. “Η πρόβλεψη μας θα είναι μία εργασία σε συνεχή εξέλιξη τους επόμενους μήνες”, σημείωσε η κ. Μάλεν. “Τελικά, το μέγεθος της πτώσης και η έκταση της ανάκαμψης θα εξαρτηθούν από το πόσο αποτελεσματικά θα είναι τα κυβερνητικά μέτρα αξίας €2 δις στο να αποτρέψουν τη μαζική ανεργία.“Η κυβέρνηση έχει άφθονο δημοσιονομικό περιθώριο, άρα αρκετά εφόδια. Είμαστε όμως και σε αχαρτογράφητα νερά”, καταλήγει.
