H διάρκεια του πολέμου στην Ουκρανία και η μοίρα της οικονομίας της Ρωσίας δεν έχουν ιδιαίτερα στενή διασύνδεση με την οικονομία της Γηραιάς Ηπείρου και την αμερικανική, τουλάχιστον όχι άμεση. Ακόμη και για την Ευρώπη η Ρωσία πλέον δεν λογίζεται ως μια αξιόλογη αγορά για τα προϊόντα και τις υπηρεσίες της. Τα αγαθά που εξάγει η Ευρωζώνη στη Ρωσία, συγκεκριμένα, ελαττώθηκαν στο μόλις 0,3% του ΑΕΠ της το δεύτερο τρίμηνο του 2022, σαφώς μειωμένο από το 0,6% την άνοιξη του 2021. Εντούτοις, η διαθεσιμότητα του φυσικού αερίου, καθώς και η τιμή του, ενδεχομένως να είναι οι παράγοντες οι οποίοι θα σχηματοποιήσουν τις προοπτικές για την οικονομική δραστηριότητα και τον πληθωρισμό στην Ευρώπη πολύ περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον, τουλάχιστον έως το καλοκαίρι του 2023. Λαμβάνοντας τα ανωτέρω υπ’ όψιν μας, οι πιο πρόσφατες εξελίξεις δείχνουν ενθαρρυντικές.
Πούτιν και Nord Stream 1
Παρά το γεγονός ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν έκλεισε τον αγωγό του Nord Stream 1 στις 31 Αυγούστου, η Ευρωπαϊκή Ενωση εξακολουθεί να γεμίζει τους αποθηκευτικούς της χώρους σε φυσικό αέριο με σχετικά βραδύτερο ρυθμό, αν και αρκετά ικανοποιητικό. Στις 11 Σεπτεμβρίου, λόγου χάριν, έφθασε το 84% της χωρητικότητάς τους, δηλαδή ήταν αυξημένη από το 81,9% την παρελθούσα εβδομάδα. Έχοντας αγγίξει το 88,3% στις 11 Σεπτεμβρίου, μετά το 86,1% στις 4 Σεπτεμβρίου, η Γερμανία, η οποία είναι ιδιαίτερα εξαρτημένη από το ρωσικό αέριο, ίσως και να κατορθώσει να πλησιάσει τον στόχο της για το 95% της χωρητικότητας των εγκαταστάσεών της πριν ξεκινήσουν οι χαμηλές θερμοκρασίες τον Νοέμβριο. Βέβαια, αυτό δεν σημαίνει πως εξαλείφθηκε ο κίνδυνος να υπάρξει δελτίο διανομής του αερίου τους χειμερινούς μήνες, αλλά βδομάδα τη βδομάδα δείχνει να υποχωρεί.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία μπορεί να λήξει σύντομα;
Η δραστική πτώση στις τιμές του φυσικού αερίου στα 190 ευρώ η μεγαβατώρα για άμεση παράδοση, ίσως να μη διαρκέσει. Πιθανώς να έχει προκληθεί από τις υπερβάλλουσες ελπίδες ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία μπορεί να λήξει σύντομα, οπότε η Ρωσία στη συνέχεια ίσως ανοίξει και πάλι τις στρόφιγγες. Δεν θα στοιχηματίσω σε αυτό. Το μέλλον είναι πάρα πολύ αβέβαιο και οι τιμές φυσικού αερίου πάρα πολύ ευμετάβλητες. Παρά ταύτα, η ολοένα και εντονότερη πεποίθηση ότι η Ευρώπη σήμερα δείχνει λιγότερο εξαρτημένη από τη Ρωσία και δύναται να τα καταφέρει τον χειμώνα, χωρίς να λάβει μέτρα απελπισίας, όπως η ευρεία κατανομή αερίου με δελτίο, θα μπορούσε να κατευνάσει τις αγορές, ακόμη κι αν ο πόλεμος συνεχιστεί επί μακρόν. Τέλος, οι οικονομικές μας εκτιμήσεις για την Ευρωζώνη βασίζονται σε μια τιμή κάτω των 250 ευρώ/μεγαβατώρα τον χειμώνα φέτος, ενώ εάν σταθεροποιηθεί κάτω των 200 ευρώ η μεγαβατώρα, η ύφεση θα είναι πιο ήπια.
* Ο κ. Χόλγκερ Σμίεντινγκ είναι οικονομολόγος της Berenberg Bank.
