Πολ Μοζούρ, Άρον Κρόλικ / The New York Times
Τη δυτική τεχνολογία αιχμής που χρειάζεται για την εύρυθμη λειτουργία της οικονομίας της εξασφαλίζει η Ρωσία, παρά τις εμπορικές κυρώσεις, χάρη σε νομικά τεχνάσματα και πρόθυμους μεσάζοντες. Κανένα τέτοιο προϊόν –όπως τηλεπικοινωνιακό υλικό, εξοπλισμός παρακολούθησης, μικροτσίπ για προηγμένους υπολογιστές, οπλικά συστήματα και drones– δεν αποδείχθηκε δυσεύρετο.
Οι ρωσικές αρχές και πολλές δυτικές εταιρείες ένωσαν τις δυνάμεις τους προκειμένου να εκμεταλλευθούν ρωγμές στη νομοθεσία και τις εμπορικές πρακτικές. Εκμεταλλεύθηκαν έτσι δίκτυα μεσαζόντων –πολλοί από αυτούς βρίσκονται στην Κίνα– και απέκρυψαν τις δραστηριότητές τους χάρη σε εταιρείες-βιτρίνες. Στράφηκαν επίσης σε χώρες που παρέμειναν ουδέτερες απέναντι στη σύρραξη στην Ουκρανία, όπως το Μαρόκο και η Τουρκία, χρησιμοποιώντας τα λιμάνια τους για την παραλαβή προϊόντων υψηλής τεχνολογίας, τα οποία μεταφέρονται από άλλους στη Ρωσία, μέθοδος γνωστή ως μεταφόρτωση. Το απαγορευμένο τεχνολογικό υλικό προσφέρεται αμέσως μετά στην ελεύθερη αγορά από γνωστούς προμηθευτές, όπως τη ρωσική ιστοσελίδα ηλεκτρονικού εμπορίου Nag.
Μεταφόρτωση
Η προσαρμοστικότητα αποδείχθηκε απαραίτητο προσόν. Ρώσοι αξιωματούχοι μοιράζονταν συμβουλές για το ποια λιμάνια θα μπορούσαν να πραγματοποιήσουν τη μεταφόρτωση και πού θα μπορούσαν να ελλιμενισθούν ρωσικά πλοία για επισκευές. Αν ένας προμηθευτής διέκοπτε τη συνεργασία, οι Ρώσοι έβρισκαν άλλον. Αν μια διαδρομή έπαυε να είναι ασφαλής, επέλεγαν άλλες.
Η επιτυχία των Ρώσων να εξασφαλίσουν τα απαγορευμένα αγαθά αποδεικνύει τη δυσκολία ανάσχεσης της παγκόσμιας διακίνησης τεχνολογίας αιχμής και εγείρει ερωτήματα για την αποτελεσματικότητα των δυτικών κυρώσεων. Οι υποστελεχωμένες ελεγκτικές υπηρεσίες σε ΗΠΑ και Ευρώπη αδυνατούν να επιβληθούν στον συχνά σκιώδη κόσμο της ροής αγαθών, λέει η οικονομολόγος Ελίνα Ριμπάκοβα. «Είναι ένα ατελείωτο παιχνίδι κυνηγητού. Ο πολιτικός κόσμος θα έπρεπε να ανησυχεί για την αναποτελεσματικότητα των κυρώσεων», λέει.
Στο Μαρόκο, το ρωσο-μαροκινό εμπορικό επιμελητήριο ανέλαβε αμέσως δράση μόλις η ρωσική εταιρεία Prosoft, που πουλάει υλικό βιομετρικής ασφάλειας, ζήτησε βοήθεια μετά την επιβολή κυρώσεων από τη Δύση. Ρώσοι αξιωματούχοι ήρθαν σε επαφή με τον επικεφαλής του οργανισμού λιμένος της Ταγγέρης τον Απρίλιο του 2022 και έλαβαν διαβεβαιώσεις ότι πλοία με ρωσική σημαία θα μπορούσαν να ελλιμενισθούν ανενόχλητα.
Το Νοέμβριο του ίδιου έτους, Ρώσοι αξιωματούχοι του υπουργείου Εμπορίου επαίρονταν ότι χάρη στη στήριξή τους το Μαρόκο είχε μεταμορφωθεί σε κέντρο μεταφόρτωσης ηλεκτρονικών. Προϊόντα από την Ταϊβάν, την Κίνα και άλλα βιομηχανικά κέντρα ξεφορτώνονταν στην Ταγγέρη και φορτώνονταν από εκεί σε ρωσικά πλοία.
Ηλεκτρονικό εμπόριο
Προσοδοφόρος αποδεικνύεται την ίδια στιγμή η δραστηριότητα μέχρι πρότινος μικρών ρωσικών ιστοσελίδων ηλεκτρονικού εμπορίου, όπως οι Nag, OCS και 3Logic. Αυτές οι ιστοσελίδες κατακλύζονται από προϊόντα μεγάλων αμερικανικών και ευρωπαϊκών εταιρειών, όπως οι Cisco, HP, Ericsson και Nokia.
Πολλές από τις συγκεκριμένες ιστοσελίδες πουλούσαν δυτική τεχνολογία εδώ και δεκαετίες, αλλά υποχρεώθηκαν να αλλάξουν τακτική μετά την εισβολή και τις κυρώσεις. Εκτοτε οι πλατφόρμες έλαβαν εκατοντάδες εκατ. δολάρια από την Κίνα.
Κίνα και Χονγκ Κονγκ προμηθεύουν το 85% των ημιαγωγών που εισήγαγε η Ρωσία μεταξύ 2022 και Σεπτεμβρίου 2023. Το ποσοστό αυτό ήταν 27% πριν από τον πόλεμο. Η Nag, μέσω μεσαζόντων, αγόρασε φέτος 100 εκατ. δολάρια απαγορευμένης αμερικανικής τεχνολογίας από την Κίνα, προμηθεύοντας τη ρωσική βιομηχανία.
Αναβάθμιση πυρηνικών
Reuters
ΜΟΣΧΑ. Την αναβάθμιση του πυρηνικού οπλοστασίου της Ρωσίας ανακοίνωσε ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν, για να προσθέσει ότι οι πυραυλικές δυνάμεις παραμένουν σε επίπεδο ύψιστης ετοιμότητας προκειμένου να αντιμετωπίσουν τον «υβριδικό πόλεμο» που διεξάγει η Δύση. Μιλώντας σε σύνοδο ανώτατων αξιωματούχων Αμυνας, ο Ρώσος πρόεδρος είπε ότι η «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» στην Ουκρανία θα συνεχισθεί, ενώ κατηγόρησε τις ΗΠΑ για εκμετάλλευση της Ευρώπης και δεσμεύθηκε ότι η χώρα του δεν επιδιώκει πόλεμο με την Ευρώπη.
Η Ρωσία είναι έτοιμη, σύμφωνα με τον Πούτιν, για διάλογο με το Κίεβο, τις ΗΠΑ και την Ευρώπη για το μέλλον της Ουκρανίας, αποκλείοντας ωστόσο το ενδεχόμενο η Ρωσία να αποδεχθεί την είσοδο της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. Στην ομιλία του ο Ρώσος πρόεδρος επανέλαβε τις απαιτήσεις της Μόσχας για την Ουκρανία: «Εξάλειψη των ναζί, αποστρατιωτικοποίηση και ουδετερότητα για τη χώρα». Μιλώντας στη σύνοδο, ο υπουργός Αμυνας Σεργκέι Σοϊγκού αποκάλυψε ότι η Ρωσία πενταπλασίασε την παραγωγή αρμάτων μάχης από την έναρξη της εισβολής και έχει ναρκοθετήσει 7.000 τετραγωνικά χλμ. κατά μήκος του μετώπου των 2.000 χλμ.
