ΚΥΠΕ
Οι ενέργειες που γίνονται και οι προοπτικές που διανοίγονται ώστε η Ανατολική Μεσόγειος να γίνει το επίκεντρο των εξελίξεων αναφορικά με την ενεργειακή ασφάλεια και την ενεργειακή μετάβαση, συζητήθηκαν σε Υπουργικό πάνελ κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου του Φόρουμ Φυσικού Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου (EMGF), που πραγματοποιείται στη Λευκωσία.
Στο πάνελ συμμετείχαν Υπουργοί αρμόδιοι για την ενέργεια από την Κύπρο, την Ελλάδα, την Αίγυπτο και την Ιορδανία, ο Γενικός Γραμματέας του EMGF και η Επίτροπος της ΕΕ για την Ενέργεια Κάντρι Σίμσον, η οποία τόνισε το ενδιαφέρον και τη σημασία που αποδίδει η Ευρώπη στον EMGF προς την κατεύθυνση της απεξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο.
Ο Γενικός Γραμματέας του EMGF Οσάμα Μομπάρεζ αναφέρθηκε στα σημαντικά επιτεύγματα του Φόρουμ Φυσικού Αερίου στα τέσσερα χρόνια λειτουργίας του, αναφέροντας ότι το κλειδί της επιτυχίας είναι ότι κατάφερε να φέρει στο ίδιο τραπέζι διαφορετικούς παράγοντες που εμπλέκονται στο θέμα όπως κράτη και εταιρείες του ιδιωτικού τομέα, αφού όπως ανέφερε οι προκλήσεις είναι μεγάλες.
Με προκλήσεις αλλά όχι αδύνατος ο ενεργειακός εφοδιασμός της ΕΕ
Όσον αφορά το πώς η Ανατολική Μεσόγειος μπορεί να συμβάλει στον εφοδιασμό της Ευρώπης, ο ΓΓ του EMGF έστειλε το μήνυμα ότι μπορεί αυτό να ενέχει προκλήσεις ωστόσο δεν είναι αδύνατο. Σημείωσε την ανάγκη να βρεθούν οι κατάλληλοι πόροι από τα κράτη και την ΕΕ, ώστε να ενθαρρύνουν τις εταιρείες να προχωρήσουν σε επενδύσεις προς αυτή την κατεύθυνση.
Τόνισε την ανάγκη να βρεθεί η κατάλληλη ισορροπία μεταξύ της ενεργειακής μετάβασης και της ενεργειακής ασφάλειας, σημειώνοντας ότι δεν είναι αναγκαίο να γίνουν συμβιβασμοί μεταξύ των δύο. Πρόσθεσε ότι προχωρούν πολύ καλά με την απεξάρτηση από τον άνθρακα, ενώ και η εξέλιξη της τεχνολογίας δημιουργεί ένα ενθαρρυντικό μομέντουμ και δίνει ελπίδα ότι οι στόχοι θα επιτευχθούν.
Είπε επίσης ότι με τον EMGF υπάρχει ένας βαθμός ενοποίησης στον τομέα του φυσικού αερίου, ωστόσο θα πρέπει να γίνουν προσπάθειες για να αυξηθεί. Έκανε λόγο για την ανάγκη δημιουργίας περισσότερων υποδομών όπως οι υποδομές μεταφοράς φυσικού αερίου από το Ισραήλ και την Ιορδανία στην Αίγυπτο, ενώ ταυτόχρονα, σημείωσε ότι εργάζονται για να καταστήσουν το φυσικό αέριο ακόμα πιο καθαρό.
«Αυτό που συμβαίνει με τον EMGF, ευχόμαστε να εμπνεύσει και άλλους ώστε να προχωρήσουν στην ενεργειακή συνεργασία για παράδειγμα στις ΑΠΕ. Το φόρουμ αποτελεί ήδη ένα πρότυπο», τόνισε.
Η Αίγυπτος ο ταχύτερος δρόμος για απεξάρτηση της ΕΕ, τονίζει ο Ελ Μόλα
Ο Υπουργός Πετρελαίου και Ορυκτών Πόρων της Αιγύπτου Τάρεκ Ελ Μόλα ανέφερε ότι οι υποδομές της Αιγύπτου είναι ο γρηγορότερος τρόπος να βοηθηθεί η ενεργειακή ασφάλεια της ΕΕ, αφού υπάρχουν ήδη έτοιμες λύσεις με αγωγούς και υποδομές για υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG), αλλά υπάρχει και καλή συνεργασία με τις χώρες της περιοχής.
Αναφέρθηκε στην υπογραφή Μνημονίου Συνεργασίας με την ΕΕ, ώστε να φτάνει περισσότερο φυσικό αέριο από το Ισραήλ στην Αίγυπτο και να εξάγεται στη συνέχεια στην Ευρώπη και η διαδικασία αυτή επιταχύνεται μέσα στους επόμενους μήνες.
Εξέφρασε επίσης την ελπίδα να υπάρξουν περισσότερες ανακαλύψεις φυσικού αερίου από την Κύπρο σύντομα και να επισπευσθούν οι διαδικασίες αξιοποίησής τους με τη χρήση των υποδομών στην Αίγυπτο.
Πρόσθεσε ότι η συμφωνία οριοθέτησης της ΑΟΖ μεταξύ Λιβάνου και Ισραήλ θα βοηθήσει να δούμε σύντομα περισσότερες ποσότητες φυσικού αερίου, που όπως είπε, με κάποιο τρόπο θα καταλήγουν και πάλι στην Αίγυπτο, ενώ υπάρχει και συνεργασία με του Παλαιστινίους για ανάπτυξη κοιτασμάτων φυσικού αερίου.
Πρόσθεσε ότι για την επίσπευση όλων αυτών των διαδικασιών ώστε να υπάρξει περισσότερο φυσικό αέριο χρειάζονται περισσότερα κονδύλια κάτω από μια ασφαλή ομπρέλα, κονδύλια από διεθνείς οργανισμούς. Πρέπει όπως είπε να μπορούμε να μιλάμε ανοικτά για αυτά τα θέματα ώστε να υπάρξει ένας οδικός χάρτης για να διορθώσει τις ελλείψεις.
Παράλληλα ανέφερε ότι δεν θα πρέπει να μπουν σε δεύτερη μοίρα οι προσπάθειες για τις ΑΠΕ. Αναφέρθηκε ιδιαίτερα στη σημασία του Συνεδρίου για την κλιματική αλλαγή COP 27 που θα γίνει τον Νοέμβριο στο Σιαρμ Ελ Σέικ. Σημείωσε την ανάγκη να προχωρήσει η καινοτομία προς την κατεύθυνση των ΑΠΕ και τόνισε τη σημασία της ενέργειας από υδρογόνο.
Αναφερόμενος στην εσωτερική αγορά της Αιγύπτου είπε ότι οι ανάγκες είναι ολοένα αυξανόμενες λόγω της αύξησης του πληθυσμού και αυτή τη στιγμή υπάρχει εξάρτηση κατά 67% από το φυσικό αέριο και 25% από το πετρέλαιο. Ο στόχος για τις ΑΠΕ, είπε, είναι 42% μέχρι το 2035 και πιθανόν να αυξηθεί σε 45%.
Σκρέκας: Η Ελλάδα βασική πύλη ηλεκτρισμού και LNG για τα Βαλκάνια
Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Ελλάδας Κώστας Σκρέκας αναφέρθηκε στους φιλόδοξους στόχους της χώρα για την πράσινη μετάβαση, αλλά και τις σημαντικές υποδομές που η χώρα προωθεί. Όπως είπε, με την ολοκλήρωση όλων των ενεργειακών υποδομών που προωθούνται η Ελλάδα θα μετατραπεί στη βασική πύλη ηλεκτρισμού και LNG για τα Βαλκάνια.
Ανέφερε ότι κάθε χρόνο μπαίνουν επιπλέον 2 GB από ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα της χώρας, ενώ αυξάνονται και οι προσπάθειες για αποθήκευση ενέργειας από ΑΠΕ. Τόνισε τη σημασία των ηλεκτρικών διασυνδέσεων ώστε να υπάρξει ισορροπία και αποδοτικότητα του συστήματος και αναφέρθηκε στις διασυνδέσεις της Ελλάδας με τη Βουλγαρία, τη Βόρεια Μακεδονία, τη Ρουμανία και την Ιταλία, αλλά και στην προοπτική του Eurasia Interconnector Κύπρο και Ισραήλ.
Παράλληλα, αναφέρθηκε στο φιλόδοξο πρόγραμμα της Ελλάδας ύψους 2 δις. ευρώ με κονδύλια από την ΕΕ για ενεργειακή αναβάθμιση των κτηρίων. Αναφέρθηκε, επίσης, στις υποδομές υγροποιημένου φυσικού αερίου που δημιουργήθηκαν τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα ή αναμένεται να δημιουργηθούν.
Ανέφερε ακόμα ότι η ενεργειακή ασφάλεια είναι ένα ζήτημα που απαιτεί περιφερειακή συνεργασία και ότι στη Ελλάδα τα πράγματα είναι λίγο καλύτερα, αφού ξεκίνησαν να «κτίζουν το πλοίο πριν από την καταιγίδα». Αυτή τη στιγμή, είπε η Ελλάδα εξαρτάται μόνο κατά 37% από το ρωσικό φυσικό αέριο, 45% από το LNG κυρίως από τις ΗΠΑ και το υπόλοιπο το προμηθεύεται από το Αζερμπαϊτζάν.
Πηλείδου: Εξετάζονται οι προοπτικές αξιοποίησης του κυπριακού φυσικού αερίου και για τις ανάγκες της ΕΕ
Η Υπουργός Ενέργειας της Κύπρου Νατάσα Πηλείδου, αναφέρθηκε στη σημασία της αξιοποίηση των ανακαλύψεων φυσικού αερίου στην κυπριακή ΑΟΖ τόσο προς όφελος της Κύπρου, όσο και για να βοηθήσουν στον ενεργειακό εφοδιασμό της ΕΕ. Σημείωσε ότι είχε για αυτό τον σκοπό την Πέμπτη πολύ εποικοδομητικές συναντήσεις με την Ευρωπαία Επίτροπο Ενέργειας, ενώ σημείωσε και τον ρόλο που μπορεί να παίξει ο EMGF, δημιουργώντας τις κατάλληλες συνέργειες για κάτι τέτοιο.
Αναφέρθηκε στις τελευταίες εξελίξεις και στις προκλήσεις στον τομέα της ενεργείας για την Κύπρο, ως μικρό απομονωμένο σύστημα, ενώ ανέφερε ότι σήμερα θα εορταστεί η έναρξη των κατασκευαστικών εργασιών του έργου EuroAsia Interconnector για διασύνδεση Κύπρου – Ελλάδα και Ισραήλ κάτι που χαρακτήρισε ως μεγάλο επίτευγμα.
Αναφέρθηκε επίσης στους στόχους ενεργειακής αποδοτικότητας και της ασφάλειας, ενώ είπε ότι παράλληλα θα πρέπει να διασφαλίζονται προσιτές τιμές για τους καταναλωτές.
Αυξάνει ΑΠΕ και διασυνδέσεις η Ιορδανία
Ο Υπουργός Ενέργειας και Ορυκτών Πόρων της Ιορδανίας Σαλε Αλ-Καραμπσέ ανέφερε ότι στην Ιορδανία ανέκαθεν υπήρχε προσπάθεια αύξησης των εγχώριων πηγών ενέργειας, με τις ΑΠΕ να συμβάλουν κατά 29% αυτή τη στιγμή στο ενεργειακό μείγμα με στόχο να αυξηθούν στο 50%.
Αναφέρθηκε επίσης στις προσπάθειες αναβάθμισης του συστήματος ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί στη χρήση περισσότερων ΑΠΕ. Σημαντική χαρακτήρισε την επίλυση του προβλήματος της αποθήκευσης ενέργειας από τις ΑΠΕ ώστε να επιτευχθεί κάτι τέτοιο.
Παράλληλα είπε ότι η Ιορδανία προσπαθεί να διπλασιάσει τις διασυνδέσεις με γειτονικές χώρες αλλά και να δημιουργηθεί ένα δίκτυο με την Ευρώπη.
Ακόμα υψηλότεροι περιβαλλοντικοί στόχοι της ΕΕ μέχρι το 2030
Η Επίτροπος Κάντρι Σίμσον αναφέρθηκε στα σημαντικά βήματα στα οποία προχωρεί η ΕΕ για απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο και απεξάρτηση από το ορυκτά καύσιμα, όχι μόνο για την ίδια, αλλά και για τους εταίρους της όπως η Ουκρανία και η Μολδαβία, με ενέργειες τόσο βραχυπρόθεσμες όσο και μακροπρόθεσμες. Η ΕΕ, όπως είπε, έχει κάνει πολλά προς αυτή την κατεύθυνση με υποδομές διασύνδεσης, εναλλακτικές διαδρομές φυσικού αερίου και εισαγωγή LNG. Πρόσθεσε ότι ακόμα λαμβάνουν κάποιες ποσότητες από τη Ρωσία κι ενώ θα μπορούσε η ΕΕ να αγοράσει περισσότερο LNG αυτό θα δημιουργούσε έλλειψη για τον υπόλοιπο κόσμο.
Σημείωσε την ανάγκη να βρεθούν εναλλακτικές διαδρομές για το φυσικό αέριο και τόνισε ότι για αυτό το λόγο η ΕΕ έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την Ανατολική Μεσόγειο και βρίσκεται σήμερα σε αυτό το συνέδριο.
Μακροπρόθεσμα, ανέφερε η Ευρωπαία Επίτροπος η Ένωση δίνει προτεραιότητα στην στις ΑΠΕ και την ενέργεια από υδρογόνο. Σημείωσε παράλληλα ότι η ΕΕ βρίσκεται στα πολύ τελικά στάδια της συζήτηση για να τεθούν νέοι περιβαλλοντικοί στόχο ακόμα υψηλότεροι μέχρι το 2030.
Πρέπει όπως είπε να αντικατασταθεί το φυσικό αέριο και σε αυτό θα βοηθήσει η καινοτομία αλλά τα έργα ενεργειακής απόδοσης ώστε να χρειάζεται μακροπρόθεσμα λιγότερο φυσικό αέριο.
