Σπεύδουμε βραδέως για την μετάβαση των οδικών μεταφορών σε μηδενικούς ρύπους. Τα στοιχεία από τις εγγραφές νέων οχημάτων καταδεικνύουν ότι οι αριθμοί αυξάνονται μεν, ωστόσο το ποσοστό των ηλεκτρικών αυτοκινήτων στους κυπριακούς δρόμους παραμένει περιορισμένο. Βεβαίως, αυτό το ποσοστό εναπόκειται και στο ποια στοιχεία θα επιλεγούν. Βλέπουμε για παράδειγμα ότι για την περίοδο Ιανουαρίου - Απριλίου 2023, από το σύνολο εγγραφών νέων οχημάτων σαλούν (4.784) ποσοστό γύρω στο 4% αφορούν εγγραφές νέων ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Σε αυτό το ποσοστό έκλεισε και το 2022. Διευκρινίζεται ότι αυτό το ποσοστό αφορά τις εγγραφές νέων οχημάτων τύπου σαλούν. Αν δούμε τα στοιχεία των συνολικών εγγραφών, τόσο σε μεταχειρισμένα όσο και σε καινούργια αυτοκίνητα τύπου σαλούν, το μερίδιο των ηλεκτρικών αυτοκινήτων ελαχιστοποιείται. Ωστόσο μέσα σε εφτά χρόνια, μέχρι το 2030, το 25% των νέων εγγραφών οχημάτων θα πρέπει να είναι ηλεκτροκίνητα σύμφωνα με τον εθνικό στόχο της Κύπρου και μέχρι το 2035 θα πρέπει το ποσοστό αυτό να αυξηθεί στο 100%. Αυτό σημαίνει αφενός ότι θα πρέπει να ανεβάσουμε ρυθμούς τόσο στα κίνητρα, όσο και από πλευράς υποδομών.
Κόστος και φόρτιση
Το κόστος αγοράς είναι ένας σημαντικός παράγοντας που φαίνεται να λειτουργεί ανασταλτικά για την απόκτηση ενός ηλεκτροκίνητου αυτοκινήτου, καθώς επίσης και το κόστος αντικατάστασης μπαταρίας, η μέση τιμή της οποίας είναι γύρω στα 10 χιλιάδες ευρώ. Μια άλλη παράμετρος είναι και οι περιορισμένες υποδομές για φόρτιση τέτοιων οχημάτων. Αυτή τη στιγμή στην Κύπρο λειτουργούν συνολικά 31 διπλοί δημόσιοι σταθμοί φόρτισης και κάποιοι επιπλέον από ιδιωτικές πρωτοβουλίες. Σημειώνεται ότι στο έγγραφο της Ε.Ε. που αναφέρθηκε προηγουμένως, επισημαίνεται επίσης ότι ο αριθμός των σημείων φόρτισης ανά όχημα στην Κύπρο είναι ο χαμηλότερος στην Ε.Ε. Ζήτημα αποτελεί για δυνητικούς αγοραστές και ο χρόνος φόρτισής τους. Δεν είναι εύκολο ένας οδηγός, ο οποίος γέμιζε το αυτοκίνητο του με συμβατικά καύσιμα σε μερικά λεπτά, να επιλέξει ένα αυτοκίνητο το οποίο χρειάζεται 2-3 ώρες για να φορτίσει. Ζήτημα για τους δυνητικούς αγοραστές αποτελεί επιπλέον, η αυτονομία των ηλεκτρικών οχημάτων. Μιλώντας στην «Κ» ο Κωνσταντίνος Καποδίστριας CEO και γεν. διευθυντής της CHR. KAPODISTRIAS & SONS LTD, ανέφερε ότι ζήτημα αποτελεί επίσης το κατά πόσο το σύστημα ηλεκτροδότησης μπορεί να αντέξει την ταυτόχρονη φόρτιση ηλεκτρικών οχημάτων, στην περίπτωση που το μερίδιο αγοράς της κατηγορίας αυξηθεί στο 10%. Εξέφρασε τη θέση ότι τα κίνητρα έχουν μεν αυξήσει το ενδιαφέρον για ηλεκτρικά αυτοκίνητα, ωστόσο, ουσιαστικά μερίδια αγοράς θα υπάρξουν σε ορίζοντα δεκαετίας, όπως ανέφερε.
Εθνικός στόχος της Κύπρου για το 2030 είναι το 25% των νέων εγγραφών οχημάτων να είναι ηλεκτροκίνητα, και μέχρι το 2035 το ποσοστό αυτό να αυξηθεί στο 100%.
Τα brands
Από τις συνολικές εγγραφές ηλεκτρικών ιδιωτικών σαλούν οχημάτων για το πρώτο τετράμηνο του έτους (232), φαίνεται ότι οι περισσότερες εγγραφές αφορούν σε μοντέλα της BMW (39), 23 Porsche 22 Mercedes, 20 εγγραφές αφορούν σε μοντέλα της AUDI, 20 και για την Hyundai, 18 Volkswagen, 13 Toyota, 12 Skoda, 11 MG και 11 μοντέλα Nissan και 8 Volvo, ΚΙΑ και Ford έκαστα. Μία εγγραφή αφορά την Mazda. Έχουν επίσης εγγραφεί 9 αυτοκίνητα TESLA για την περίοδο Ιανουαρίου - Απριλίου. Συνολικά, από το 2022 μέχρι το τέλος Απριλίου έχουν εγγραφεί 56 ηλεκτροκίνητα οχήματα TESLA τα οποία όμως εισάγονται μεταχειρισμένα, εφόσον δεν έχουν στην Κύπρο επίσημο αντιπρόσωπο. Από τα στοιχεία προκύπτει το συμπέρασμα ότι brands που τοποθετούνται στην αγορά ως πολυτελή και απευθύνονται σε καταναλωτές ψηλότερων εισοδηματικών στρωμάτων κερδίζουν μεγαλύτερα μερίδια στον τομέα της ηλεκτροκίνησης. Μια άλλη παράμετρος είναι και η διαθεσιμότητα, επισημαίνει ο πρόεδρος του συνδέσμου εισαγωγέων Αλέξης Αννινος, αναφέροντας ότι το τι βλέπουμε το πρώτο τετράμηνο του 2023 δεν ανταποκρίνεται επακριβώς στην εικόνα που υπάρχει στην αγορά. Οι εγγραφές, όπως ανέφερε, επηρεάζονται και από τις καθυστερήσεις στις παραγγελίες και την παραγωγή. Πάντως οι αντιπροσωπείες αυτοκινήτων στην Κύπρο έχουν αυξήσει σημαντικά τις επιλογές ηλεκτροκίνητων οχημάτων, μετά και την πρώτη προκήρυξη σχεδίου χορηγιών για την αγορά ηλεκτρικών και plug in υβριδικών οχημάτων, από τον Δεκέμβριο του 2021.
Τα σχέδια χορηγιών
Οι περισσότερες επιλογές φέρνουν και μεγαλύτερο ενδιαφέρον για αγορά ηλεκτρικού αυτοκινήτου, το οποίο ενισχύθηκε βεβαίως και από τα σχέδια χορηγιών του υπουργείου Μεταφορών. Ο κόσμος έρχεται, ρωτάει και ενημερώνεται για τις επιλογές σε ηλεκτρικά αυτοκίνητα, όπως ανέφερε ο Αλέξης Αννινος, πρόεδρος του Συνδέσμου Εισαγωγέων Μηχανοκίνητων και Ηλεκτρικών Οχημάτων. Σε αρκετές περιπτώσεις αυτό το ενδιαφέρον μεταφράζεται σε αγορά. Διευκρίνισε, ωστόσο, ότι μικρός αριθμός των περσινών εγγραφών αυτοκινήτων συνδέεται με τα σχέδια χορηγιών. Ειδικά στην περίπτωση των plug in υβριδικών αυτοκινήτων, ανέφερε ότι ένας μεγάλος αριθμός αγοραστών, προχωρά σε αγορά και εκτός του σχεδίου χορηγιών. Πάντως από τα στοιχεία εγγραφών τουλάχιστον του τελευταίου τετραμήνου προκύπτει ότι τα υβριδικά κερδίζουν σημαντικά ποσοστά στις εγγραφές. Συγκεκριμένα, τους πρώτους τέσσερις μήνες του έτους, οι εγγραφές υβριδικών σαλούν οχημάτων ανήλθαν σε 2.806 και αντιστοιχούν στο 25% των συνολικών εγγραφών περιόδου. «Το ενδιαφέρον για υβριδικά δεν έχει μειωθεί, όλο και περισσότερα αυτοκίνητα προσφέρονται με μιας μορφής υβριδισμό», ανέφερε σχετικά ο κ. Άννινος. Σε σχέση με τα ηλεκτροκίνητα μοντέλα, εξέφρασε την εκτίμηση ότι θα χρειαστεί χρόνος προκειμένου να αυξηθούν τα μερίδια αγοράς, και η μετάβαση θα γίνει σταδιακά. Συνέδεσε μάλιστα τα χαμηλά ποσοστά και με το γεγονός ότι τα σχέδια χορηγιών άργησαν σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Οι επτά εισηγήσεις του ΣΟΑΚ
Το κεφάλαιο ηλεκτροκίνηση απασχόλησε το Συμβούλιο Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας Κύπρου, το οποίο αναγνωρίζει ότι γίνονται προσπάθειες από πλευράς κράτους, ωστόσο καταλήγει σε επτά εισηγήσεις με στόχο την προώθηση της ηλεκτροκίνησης στην Κύπρο.
-Επιδότηση επιτοκίων δανείων για πράσινα αυτοκίνητα, ώστε τα επιτόκια για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα να είναι μειωμένα σε σχέση με τα επιτόκια που επιβάλλονται για τα συμβατικά αυτοκίνητα.
-Απαλλαγή τελών κυκλοφορίας για συγκεκριμένη περίοδο, κάτι που θα αποτελέσει πλεονέκτημα για την αγορά ηλεκτρικών αυτοκινήτων.
-Μείωση φόρου στις εταιρείες που χρησιμοποιούν ηλεκτρικά αυτοκίνητα για τις μετακινήσεις τους. Επίσης, εισηγείται όπως δοθούν ειδικά φορολογικά κίνητρα για Χ περίοδο σε εταιρείες, οι οποίες θα προβούν στην εγκατάσταση σημείων φόρτισης τόσο για χρήση αυτοκινήτων της ίδιας της εταιρείας όσο και για χρήση από τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα των υπαλλήλων/πελατών τους.
-Ένα ακόμη κίνητρο προς τις εταιρείες θα μπορούσε να είναι η επιχορήγηση συγκεκριμένου ποσού για αντικατάσταση μέγιστου αριθμού αυτοκινήτων ανά έτος, το οποίο θα εφαρμόζεται για περίοδο πέντε ετών.
-Σημαντική προϋπόθεση για τη μετάβαση στα ηλεκτρικά οχήματα αποτελεί και η επένδυση σε υποδομές φόρτισης. Η απουσία δικτύου σταθμών φόρτισης είναι ένας ανασταλτικός παράγοντας στην προσπάθεια προώθησης της ηλεκτροκίνησης. Η διεύρυνση του δικτύου φορτιστών είναι απαραίτητη και η παροχή κινήτρων από το κράτος για το ενδιαφέρον του ιδιωτικού τομέα στο θέμα αυτό είναι καίριας σημασίας. Κίνητρα θα μπορούσαν να δοθούν σε επιχειρήσεις, ξενοδοχεία, ιδιωτικούς χώρους στάθμευσης για την εγκατάσταση σημείων φόρτισης, ενέργεια που θα βοηθήσει σε μεγάλο βαθμό την ηλεκτροκίνηση.
- Η δημιουργία χώρων στάθμευσης αποκλειστικά για ηλεκτρικά αυτοκίνητα είναι ένα ακόμη μέτρο, το οποίο θα ενισχύσει την προώθηση χρήσης ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Στους χώρους αυτούς σημαντικό είναι να υπάρχουν και σημεία φόρτισης.
-Πέραν των πιο πάνω, με την παρούσα πρόταση, το ΣΟΑΚ θέτει για μία ακόμη φορά το θέμα της περαιτέρω ενίσχυσης των προσπαθειών για βελτίωση των δημόσιων μεταφορών, η οποία θα πρέπει πλέον να γίνει με γνώμονα την πράσινη μετάβαση και την ηλεκτροκίνηση. Συγκεκριμένα, χρειάζεται ενίσχυση στον στόλο των δημόσιων συγκοινωνιών και καλύτερη στόχευση π.χ. ενίσχυση του στόλου με μικρά ηλεκτρικά λεωφορεία για διαδρομές στο κέντρο της πόλης, βελτίωση των στάσεων λεωφορείων, εγκατάσταση σύγχρονων «πράσινων στεγάστρων» με φωτοβολταϊκά συστήματα, τα οποία θα παρέχουν προστασία από τις καιρικές συνθήκες, φωτισμό και ηλεκτρική πληροφόρηση για τις διαδρομές των λεωφορείων, καθώς και αύξηση δρομολογίων των ηλεκτρικών λεωφορείων, ειδικά σε περιοχές στις οποίες έχει διαφανεί ότι υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη λόγω υψηλής επιβατικής ζήτησης.
