ΚΥΠΕ
Επενδύσεις σε συγχρηματοδότηση συνολικά 107 έργων υποδομής για βιώσιμες, ασφαλείς και αποδοτικές μεταφορές, ύψους 6,2 δισ. ευρώ σε όλη την ΕΕ ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Τα έργα περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων μεγάλες διασυνοριακές συνδέσεις και ανάπτυξη λιμανιών, ενώ στην περίπτωση της Κύπρου τα δύο έργα που χρηματοδοτούνται είναι η κατασκευή του νότιου τμήματος του περιμετρικού αυτοκινητόδρομου Λευκωσίας (€32,9 εκατ.), και έργο του Eurocontrol στο οποίο συμμετέχει η Κύπρος για βελτίωση της διαλειτουργικότητας και της αποτελεσματικότητας της διαχείρισης της εναέριας κυκλοφορίας.
Όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση της Κομισιόν, οι επιχορηγήσεις προέρχονται από τον Μηχανισμό Συνδέοντας την Ευρώπη, και πάνω από το 80% της χρηματοδότησης αφορά έργα που κινούνται στην κατεύθυνση της δημιουργίας ενός πιο αποδοτικού, οικολογικού και ευφυούς δικτύου σιδηροδρόμων, καθώς και εσωτερικές πλωτές οδούς και θαλάσσιες οδούς κατά μήκος του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών (trans-European transport network - TEN-T). Τα έργα είναι στοχευμένα επίσης ώστε να ενισχύσουν τις λωρίδες αλληλεγγύης ΕΕ - Ουκρανίας για τη διευκόλυνση των εξαγωγών και των εισαγωγών από τη χώρα.
Τα 107 έργα επιλέχθηκαν από συνολικά 353 προτάσεις που κατατέθηκαν στο πλαίσιο της πρόσκλησης υποβολής προτάσεων, η οποία δημοσιεύτηκε το 2022. Η χρηματοδότηση της ΕΕ θα λάβει τη μορφή επιχορηγήσεων για συγχρηματοδότηση του συνολικού κόστους των έργων.
Οι επόμενες προσκλήσεις υποβολής προτάσεων στο πλαίσιο του Μηχανισμού Συνδέοντας την Ευρώπη στον τομέα των μεταφορών αναμένονται περί τα τέλη Σεπτεμβρίου του 2023.
Τα έργα που αφορούν την Κύπρο
Από τα κονδύλια τα οποία ανακοίνωσε η Κομισιόν, 32,9 εκατομμύρια ευρώ αφορούν την κατασκευή του νότιου τμήματος του περιμετρικού αυτοκινητόδρομου Λευκωσίας, και ειδικότερα του πρώτου τμήματος της Φάσης Γ του έργου, το οποίο συνδέει τον περιμετρικό με τον αυτοκινητόδρομο για τη Λεμεσό.
«Τα κύρια οφέλη του έργου περιλαμβάνουν τη μείωση του χρόνου μετακίνησης στην ευρύτερη περιοχή της Λευκωσίας, τη μείωση της κυκλοφοριακής συμφόρησης και τη μείωση των επιπτώσεων στο περιβάλλον» αναφέρεται στην σύνοψη του έργου που δημοσιοποίησε η Κομισιόν.
Η Κύπρος συμμετέχει επίσης μαζί με ακόμα 22 κράτη μέλη σε έργο που διαχειρίζεται το Eurocontrol για βελτίωση της διαλειτουργικότητας και της αποτελεσματικότητας της διαχείρισης της εναέριας κυκλοφορίας, και στο οποίο χορηγούνται συνολικά 71,3 εκατομμύρια ευρώ.
Το έργο περιλαμβάνει σχεδιασμούς για μείωση της συμφόρησης, των καθυστερήσεων, των περιττών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και της οχλαγωγίας σε μεγάλους ευρωπαϊκούς κόμβους, επιχειρησιακούς σχεδιασμούς ώστε τα αεροσκάφη να μπορούν να πραγματοποιούν πιο άμεσες διαδρομές μειώνοντας έτσι τον χρόνο πτήσης και τις εκπομπές, καθώς και ανάπτυξη κοινών προτύπων, πρωτοκόλλων και ψηφιακών υπηρεσιών ώστε οι φορείς της αεροπορίας να μπορούν να ανταλλάσσουν απρόσκοπτα αεροναυτικές και πτητικές πληροφορίες.
Διασυνοριακές συνδέσεις
Το πακέτο των έργων που επελέγησαν δίνουν προτεραιότητα στη χρηματοδότηση μεγάλων διασυνοριακών σιδηροδρομικών συνδέσεων κατά μήκος του κεντρικού δικτύου TEN-T. Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Κομισιόν, σε αυτά περιλαμβάνονται η βασική σήραγγα Brenner (που συνδέει την Ιταλία και την Αυστρία), η Rail Baltica (που συνδέει τα τρία κράτη της Βαλτικής και την Πολωνία με την υπόλοιπη Ευρώπη), καθώς και το διασυνοριακό τμήμα μεταξύ Γερμανίας και Κάτω Χωρών (Emmerich-Oberhausen).
Το πακέτο παρέχει επίσης στήριξη σε θαλάσσιους λιμένες στην Ιρλανδία, την Ελλάδα, την Ισπανία, τη Λετονία, τη Λιθουανία, τις Κάτω Χώρες και την Πολωνία, ώστε να αναπτύξουν την από ξηράς παροχή ηλεκτρικής ενέργειας με σκοπό τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από ελλιμενισμένα σκάφη.
Ακόμα, το πακέτο περιλαμβάνει εκσυχρονισμό των υποδομών των διασυνοριακών πλωτών οδών Σηκουάνα - Σκάλδη μεταξύ Γαλλίας και Βελγίου, καθώς και την αναβάθμιση των λιμανιών εσωτερικής ναυσιπλοΐας στις λεκάνες του Δούναβη και του Ρήνου, όπως η Βιέννη και το Andernach.
Στο πλαίσιο της προσπάθειας για αύξηση της ασφάλειας και της διαλειτουργικότητας των σιδηροδρομικών μεταφορών, προωθείται η εγκατάσταση του Ευρωπαϊκού Συστήματος Διαχείρισης της Σιδηροδρομικής Κυκλοφορίας (ERTMS) σε αμαξοστοιχίες και σιδηροδρομικές γραμμές στην Τσεχία, τη Δανία, τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Αυστρία και τη Σλοβακία.
Στο οδικό δίκτυο, αρκετά κράτη μέλη της ΕΕ θα αναπτύξουν ευφυή συστήματα και υπηρεσίες μεταφορών (ITS), ιδίως συνεργατικά ITS (C-ITS) για ασφαλέστερες και αποδοτικότερες μεταφορές, ενώ αρκετά κράτη μέλη θα λάβουν ακόμα στήριξη για ευρωπαϊκά έργα διαχείρισης της εναέριας κυκλοφορίας με απώτερο στόχο την προώθηση της πολιτικής ενός Ενιαίου Ευρωπαϊκού Ουρανού.
