Κλονίζεται η εμπιστοσύνη του καταναλωτή προς τις ΑΠΕ

Οι στρεβλώσεις και οι παραφωνίες στο μοντέλο της πράσινης ενέργειας όπως έχει διαμορφωθεί στην Κύπρο, κλόνισαν την εμπιστοσύνη των καταναλωτών προς τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ). Η ραγδαία αύξηση στα οικιστικά φωτοβολταϊκά μεταξύ του 2022 και του 2024, η οποία αποτέλεσε και κύρια επιδίωξη της κυβέρνησης, καθώς ήταν αυτή που προέτρεψε τους καταναλωτές να εγκαταστήσουν τα συστήματα, δαπανώντας μάλιστα και δημόσιο χρήμα μέσω των διαφόρων χορηγιών, έφερε στην επιφάνεια σωρεία κενών και παραλείψεων στον τρόπο με τον οποίο προωθείται η ενεργειακή μετάβαση στην Κύπρο. Όπως φαίνεται, το δίκτυο της Κύπρου έχει παραφορτωθεί με ΑΠΕ, γεγονός το οποίο επιφέρει απώλειες της πράσινης ενέργειας, η οποία προοριζόταν για την κάλυψη των αναγκών των νοικοκυριών. Το γεγονός αυτό έχει προκαλέσει ανησυχία και προβληματισμό στους καταναλωτές, οι οποίοι παρατηρούν όλο και πιο συχνά περικοπές στα φωτοβολταϊκά τους συστήματα από το ηλεκτρικό σύστημα αναγκάζοντάς τους ουσιαστικά να πληρώνουν και πάλι ακριβή ηλεκτρική ενέργεια. Σχεδόν καθημερινό φαινόμενο είναι η εντολή για μείωση στην παραγωγή στα φωτοβολταϊκά πάρκα, ενώ σε ό,τι αφορά τους οικιακούς χρήστες τον Ιανουάριο έχει γίνει αποκοπή 6 με 7 φορές, όπως έγινε γνωστό.

Σύμφωνα με στοιχεία από αρμόδιες πηγές, το 2024 παρατηρήθηκαν αποκοπές σε εμπορικά φωτοβολταϊκά πάρκα και οικιστικά συστήματα, που υπερβαίνουν το 30%, του δυναμικού παραγωγής. Την ίδια ώρα, οι περικοπές των συστημάτων αποτελούν τροχοπέδη και για τους εθνικούς στόχους της Κύπρου αμφισβητώντας την ευστάθεια του δικτύου της.

Το πρόβλημα

Το ζήτημα των περικοπών των φωτοβολταϊκών συστημάτων προκύπτει λόγω της αναντιστοιχίας της παραγωγής με τη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας, αναφέρει ο Διαχειριστής Συστήματος Μεταφοράς (ΔΣΚΜ). Ο ΔΣΚΜ είναι ο αρμόδιος για να αποφασίζει πότε απαιτείται η αποσύνδεση φωτοβολταϊκών συστημάτων μέσω του ripple control, το οποίο είναι ένας μηχανισμός τηλεχειρισμού των φωτοβολταϊκών από τους Διαχειριστές Μεταφοράς ή Διανομής με στόχο την ασφαλή λειτουργία του Ηλεκτρικού Συστήματος, όπως μας τονίστηκε. Τον συγκεκριμένο μηχανισμό διατηρούν μόνο οι καταναλωτές που εγκατέστησαν φωτοβολταϊκά συστήματα από τον Μάιο του 2023 και ως εκ τούτου μόνο αυτοί τυγχάνουν περικοπών καθώς για τους υπόλοιπους δεν έχει πρόσβαση ο ΔΣΜΚ. Η κατανάλωση για τους περισσότερους μήνες του φθινοπώρου και της άνοιξης με ήπιες καιρικές συνθήκες παραμένει καθηλωμένη επιβάλλοντας την αυτόματη ενεργοποίηση από το σύστημα του ΔΣΚΜ για μείωση της ενέργειας που διοχετεύεται, σημειώνεται από τον ΔΣΜΚ. Η ένταση του προβλήματος καταδεικνύεται και από το γεγονός ότι ενώ τις προηγούμενες χρονιές δεν παρατηρούνταν περικοπές σε οικιακούς καταναλωτές και ο ΔΣΜΚ περιόριζε τις περικοπές μόνο στα εμπορικά φωτοβολταϊκά πάρκα, πλέον δεν εξισορροπείται η παραγωγή με την κατανάλωση από αυτές μόνο τις περικοπές. Αυτό δεν πρόκειται να σταματήσει αλλά αναμένεται να εντείνεται όλο και περισσότερο, τουλάχιστο μέχρι να λειτουργήσουν τα πρώτα συστήματα αποθήκευσης ενέργειας (μπαταρίες).

Οι πολιτικές

Δυναμικά μπήκε το κράτος την τελευταία τριετία στις επιχορηγήσεις για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών με στόχο την ενθάρρυνση της χρήσης των ΑΠΕ. Ωστόσο, μέχρι σήμερα, το αρμόδιο υπουργείο δεν είχε προνοήσει για την αποθήκευση της ενέργειας, η οποία σύμφωνα με τους ειδικούς κρίνεται επιτακτική προκειμένου να επιτευχθεί η βιώσιμη ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και να διασφαλίσουμε ένα δίκαιο και αποτελεσματικό ενεργειακό μέλλον.

Αξίζει να σημειώσουμε ότι το Υπουργικό Συμβούλιο πρόσφατα ενέκρινε το σχέδιο χορηγιών για αποθήκευση ενέργειας που πρότεινε το υπουργείο Ενέργειας, το οποίο αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή το επόμενο διάστημα σύμφωνα και με τον αρμόδιο υπουργό. Το εν λόγω σχέδιο, απευθύνεται σε φυσικά πρόσωπα που έχουν συστήματα net billing καθώς και σε νομικά πρόσωπα, δηλαδή μεγάλες και μεσαίες επιχειρήσεις, σύμφωνα με το αρμόδιο Υπουργείο.

ΣΕΠΑΕΚ: Όχι φωτοβολταϊκά για όλους, αλλά μπαταρίες για όλους

Για πολιτικό ζήτημα κάνει λόγο ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εταιρειών ΑΠΕ Φάνος Καραντώνης, επισημαίνοντας ότι πλέον έχει φτάσει ο κόμπος στο χτένι με το ζήτημα της εξισορρόπησης του συστήματος της χώρας. Όφειλαν οι τεχνοκράτες με τις γνώσεις που έχουν να προστατέψουν τον καταναλωτή αντί να προκηρύσσουν συνεχώς κοινωνικές πολιτικές, χωρίς να έχουν προχωρήσει στην επιμόρφωση των πολιτών, σημείωσε ο κ. Καραντώνης. Ο πρόεδρος της ΣΕΠΑΕΚ υπογράμμισε ότι τα προβλήματα που προέκυψαν με το ζήτημα της χαμηλής ζήτησης ενέργειας στην Κύπρο δημιουργήθηκαν από τη στρέβλωση των σχεδίων χορηγιών. Δεν είναι θέμα της ΑΗΚ, ούτε του ιδιωτικού τομέα, το ζήτημα είναι πολιτικό, πρόσθεσε. Κρίνεται αναγκαίο όπως το κράτος προωθήσει σχέδια χορηγιών, τα οποία να είναι προσαρμοσμένα στις ανάγκες του σήμερα με έξυπνους τρόπους και έξυπνους μετρητές εκπαιδεύοντας παράλληλα τον καταναλωτή και δίνοντάς του τη σωστή κατεύθυνση, τόνισε.

Ο ΣΕΠΑΕΚ υποστηρίζει ότι λανθασμένα το κράτος προωθεί χρηματοδοτήσεις και επιδοτήσεις για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων, ενώ οι επιδοτήσεις θα έπρεπε να επικεντρωθούν στα συστήματα αποθήκευσης ενέργειας ωθώντας τους καταναλωτές στο να χρησιμοποιούν μπαταρίες.

Πρέπει να διασφαλιστεί ότι ο κάθε καταναλωτής θα έχει το δικαίωμα να ιδιοκαταναλώνει για τις ανάγκες που έχει το νοικοκυριό του τη στιγμή που παράγεται η ενέργεια και εκχέοντας μηδενική ενέργεια στο δίκτυο, ανέφερε ο κ. Καραντώνης. Ωστόσο, διευκρίνισε ότι στην περίπτωση που δεν μπορεί να εκμεταλλευτεί την ενέργεια αυτή, η καλύτερη λύση είναι οι μπαταρίες.