Νέα δεδομένα και αλλαγές στα επίπεδα των τιμών στα ενοίκια φέρνει η πανδημία, η οποία φαίνεται ότι επηρεάζει ποικιλοτρόπως τον τομέα των ακινήτων. Αναλυτές της αγοράς αναφέρουν ότι υπάρχει σειρά παραγόντων που αναμένεται ότι θα επηρεάσουν την προσφορά και την ζήτηση στα ακίνητα, και αναπόφευκτα και τις τιμές που θα διαμορφωθούν.
Για παράδειγμα, οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί και απαγορεύσεις που συνεπάγονται μειωμένες αφίξεις τουριστών αλλά και φοιτητών, και η μείωση της ζήτησης στα καταλύματα τύπου Airbnb. Από την εξίσωση δεν μπορεί να λείπει και η δυνατότητα που προσφέρουν τα πανεπιστήμια για εξ αποστάσεως διδασκαλία. Την δική του εκτίμηση και ανάλυση των δεδομένων όπως διαμορφώνονται δίνει ο Δρ Θωμάς Δημόπουλος, Λέκτορας στο Real Estate στο Πανεπιστήμιο Νεάπολις Πάφου και πρόεδρος του RICS Cyprus. Καταγράφοντας την εικόνα μετά την καραντίνα, την επιστροφή στην «κανονικότητα» και το φόβο για νέα μέτρα,αναφέρει ότι η αίσθηση που υπάρχει δείχνει μείωση στα ενοίκια συγκεκριμένων κατηγοριών ακινήτων. Το μεγαλύτερο θέμα φαίνεται να υπάρχει στα εμπορικά ακίνητα, ενώ μικρότερη μείωση φαίνεται να καταγράφεται στα οικιστικά λόγω της ανασφάλειας για τις θέσεις εργασίας ή σε κάποιες περιπτώσεις και απώλειας θέσεων εργασίας.
Αλλάζει η ζήτηση
Είναι γεγονός ότι τα κυπριακά πανεπιστήμια έχουν βασιστεί στους φοιτητές από το εξωτερικό, οι οποίοι κατέγραψαν αύξηση τα τελευταία χρόνια για να φτάσουν σε ποσοστά γύρω στο 50% του συνόλου των φοιτητών. Το ξένο φοιτητικό ρεύμα ήταν και η βάση πάνω στην οποία δημιουργήθηκε ένα νέο προϊόν στον τομέα των ακινήτων, αυτό των φοιτητικών εστιών για την ανέγερση των οποίων τα ιδιωτικά πανεπιστήμια αλλά και επενδυτές έχουν διοχετεύσει σημαντικά ποσά. Ωστόσο, δεν ήταν αρκετές για να καλύψουν τις ανάγκες στέγασης των φοιτητών κυρίως σε Λευκωσία και Λεμεσό. Ως εκ τούτου, η ζήτηση σε διαμερίσματα και οικιστικές μονάδες σε κέντρα των πόλεων εκτοξεύθηκε και πέραν των εστιών, ανεβάζοντας σημαντικά και το κόστος των ενοικίων.
Το ζήτημα που προκύπτει είναι το κατά πόσο αυτή η ζήτηση θα εξακολουθήσει να ισχύει και κατά τη νέα ακαδημαϊκή χρονιά, λαμβανομένων υπόψη των νέων δεδομένων που δημιούργησε η πανδημία. Στην περίπτωση των πανεπιστημίων, παραμένει άγνωστο το πόσοι φοιτητές θα επιλέξουν να έρθουν στην Κύπρο ενόσω η εικόνα για την πανδημία παραμένει ρευστή. Ειδικότερα δε από την στιγμή που σημαντικός αριθμός φοιτητών προέρχονται από χώρες εκτός κατηγοριοποίησης Α και Β, ή βρίσκονται στην κατηγορία Γ. Βαρόμετρο για τα επίπεδα εγγραφών και τη ροή φοιτητών θα αποτελέσει και το μοντέλο της εκπαίδευσης που θα εφαρμοστεί. Αν για παράδειγμα κριθεί αναγκαίο τα μαθήματα να γίνονται διαδικτυακά, μοντέλο που εφαρμόστηκε την περίοδο της καραντίνας, τότε οι αριθμοί των φοιτητών που θα φτάσουν τον Σεπτέμβριο στην Κύπρο εκτιμάται ότι θα είναι σαφώς μειωμένοι. «Η βελτίωση και η προσαρμογή των Πανεπιστημίων στα νέα δεδομένα για διαδικτυακή μάθηση, αναμένεται να αυξήσει τους αριθμούς των φοιτητών συνολικά, αλλά ταυτόχρονα θα περίμενα και μείωση του αριθμού των φοιτητών για διά ζώσης μάθηση. Το τελευταίο θα έχει επακόλουθο τη μείωση της ζήτησης για ακίνητα που απευθύνονται σε φοιτητές», επισημαίνει ο Δρ Δημόπουλος.
Από Βρετανία και Ισραήλ
Το τοπίο αναμένεται να ξεκαθαρίσει τις επόμενες εβδομάδες αναλόγως και των αποφάσεων της επιδημιολογικής ομάδας και του Υπουργείου Υγείας για το πλαίσιο λειτουργίας των πανεπιστημίων. Πρόκειται για καθοριστικό παράγοντα για την διαμόρφωση των τιμών στα ενοίκια, καθώς σε περίπτωση που αποφασιστεί το να γίνεται διαδικτυακά η παράδοση των μαθημάτων, τότε αυτό σημαίνει ότι μεγάλος αριθμός φοιτητών από το εξωτερικό, θα επιλέξουν να μην επιστρέψουν στην Κύπρο για τις σπουδές τους. Υπενθυμίζεται ότι η περσινή ακαδημαϊκή χρονιά έκλεισε τους τελευταίους μήνες με εξ αποστάσεως παράδοση και εξέταση των μαθημάτων, και ένα τέτοιο σενάριο δεν είναι απομακρυσμένο και για φέτος.
Πάντως, με τον Λίβανο και το Ισραήλ να βρίσκονται εκτός λίστας, θεωρείται δεδομένο ότι θα μειωθεί η ζήτηση στα ενοικιαζόμενα ακίνητα, μιας και σύμφωνα με τα στοιχεία, αυτές οι δύο χώρες τροφοδοτούν με φοιτητές ένα σημαντικό ποσοστό το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας. Αλλαγές θα πρέπει να αναμένονται και στους αριθμούς φοιτητών από Αγγλία, Καναδά, Αμερική και Νιγηρία, από τις οποίες η Κύπρος αντλεί φοιτητές. Καθοριστική ωστόσο, θα είναι επιδημιολογική εικόνα που θα παρουσιάσει η Ελλάδα και οι όποιες ενδεχόμενες αλλαγές στην κατάταξη της. Σύμφωνα με στοιχεία το 30% των φοιτητών στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο προέρχονται από την Ελλάδα, ενώ συνολικά το φοιτητικό ρεύμα από Ελλάδα διατηρεί τα σκήπτρα σε σχέση με τους φοιτητές άλλων χωρών. Από την άλλη, δεν αποκλείεται να μειωθεί ο αριθμός των Κυπρίων φοιτητών στα βρετανικά και ελληνικά πανεπιστήμια και η παραμονή τους εντός συνόρων, κάτι που εκτιμάται ότι θα εξισορροπήσει σε κάποιο βαθμό την εικόνα. Πηγές από τον χώρο των ιδιωτικών πανεπιστημίων αναφέρουν ότι η Κύπρος θα παραμείνει ελκυστικός προορισμός για τους φοιτητές, ωστόσο εκτιμούν ότι θα επηρεαστεί λόγω πανδημίας, μεσοπρόθεσμα.
Φεύγουν από τα Airbnb
Η μείωση στα ταξίδια και οι ακυρώσεις των καλοκαιρινών διακοπών, έχουν πλήξει αναπόφευκτα και τον τομέα των καταλυμάτων βραχυχρόνιων μισθώσεων τύπου Airbnb. Μάλιστα, τους προηγούμενους μήνες είχε καταγραφεί μείωση πέραν του 80% στις νέες κρατήσεις και 90% σε ακυρώσεις κρατήσεων. Ο δρ Δημόπουλος εκτιμά ότι αν συνεχιστεί η ίδια κατάσταση, τότε αρκετοί ιδιοκτήτες των καταλυμάτων βραχυπρόθεσμης μίσθωσης θα προτιμήσουν να διαθέσουν τα ακίνητα αυτά σε μακροπρόθεσμο καθεστώς ενοικίασης. «Αυτό, κατά συνέπεια, θα αυξήσει την προσφορά στα οικιστικά καταλύματα, με τον ανάλογο φυσικά αντίκτυπο στις ενοικιάσεις», καταλήγει.
Μειώνονται τα ενοίκια στην Ευρώπη
Την τάση στη μείωση των τιμών στα ενοίκια καταγράφει σχετική έρευνα του Housing Anywhere σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Οι τιμές ενοικίασης έχουν μειωθεί στις περισσότερες ευρωπαϊκές πόλεις σύμφωνα με τον τελευταίο διεθνή δείκτη ενοικίου, με τα αποτελέσματα της απαγόρευσης ταξιδιού που σχετίζεται με τον κορωνοϊό, κάτι που ξεκίνησε να καταγράφεται από τα μέσα Μαρτίου, και πλέον αποκαλύπτεται πλήρως. Πάντως, οι μικρότερες μειώσεις στις τιμές ενοικιάσεως καταγράφονται σε πόλεις που έχουν επηρεαστεί λιγότερο από την πανδημία. Σύμφωνα με την έρευνα, η Βαρκελώνη και το Βερολίνο ήταν μεταξύ των ευρωπαϊκών πόλεων που σημείωσαν πτώση σε σύγκριση με το δεύτερο εξάμηνο του 2019. Τις μεγαλύτερες μειώσεις στις τιμές ενοικίασης όλων των πόλεων καταγράφουν οι ιταλικές πόλεις. Στο Τορίνο της Ιταλίας καταγράφεται μείωση 7,8% σε επίπεδο τριμήνου και 5,9% σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο και στην Φλωρεντία κατά 4,6%. Στο Μιλάνο, τα ενοίκια για τα διαμερίσματα ενός υπνοδωματίου μειώθηκαν κατά -7,8% το 2ο τρίμηνο του 2020 σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο και κατά 4,6% σε σύγκριση με το δεύτερο τρίμηνο του 2019. Στο Βερολίνο η μείωση για το 2ο τρίμηνο του 2020 είναι στο 3,5% σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
