Reuters, A.P.
Με τη δεύτερη οικονομία του πλανήτη να δυσκολεύεται να ανακτήσει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης στη μετά COVID εποχή, οι αυξανόμενες προκλήσεις που αντιμετωπίζει το κινεζικό μοντέλο βρίσκονται στο κέντρο της προσοχής των 3.000 αντιπροσώπων που συμμετέχουν στην ετήσια σύνοδο της Λαϊκής Εθνοσυνέλευσης.
«Οι γεωπολιτικές συγκρούσεις επιδεινώνονται, ενώ ο προστατευτισμός και ο μονομερής ηγεμονισμός κερδίζουν έδαφος», τόνισε στην εισηγητική ομιλία του ο πρωθυπουργός Λι Τσιανγκ, υπό το βλέμμα του ισχυρού άνδρα της χώρας, Σι Τζινπίνγκ. Νούμερο δύο στην κρατική και κομματική ιεραρχία, ο Λι αναφέρθηκε εκτενώς στα σοβαρότερα προβλήματα που χρήζουν αντιμετώπισης: κρίση στην αγορά ακινήτων, που αντιστοιχεί στο 20% της οικονομίας, μεγάλα χρέη των περιφερειών, υψηλή ανεργία της νεολαίας, αποπληθωριστικές τάσεις, που αποθαρρύνουν την κατανάλωση και τις επενδύσεις.
Παρ’ όλα αυτά, εξέφρασε την πεποίθηση πως τα προβλήματα είναι αντιμετωπίσιμα και έθεσε ως στόχο να μεγεθυνθεί η κινεζική οικονομία το 2024 κατά 5% – όσο, δηλαδή, αυξήθηκε και πέρυσι, σύμφωνα με το Πεκίνο. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εκτιμά πως η κινεζική ανάπτυξη θα κυμανθεί φέτος γύρω από το 4,6%, ποσοστό πολύ μικρότερο από τα διψήφια νούμερα προηγουμένων δεκαετιών, πάντως σημαντικό σε σύγκριση με τις περισσότερες μεγάλες οικονομίες του κόσμου.
«Ετος κατανάλωσης»
Επενδύοντας κυρίως στην εσωτερική ζήτηση, ο Κινέζος πρωθυπουργός κήρυξε το 2024 «έτος κατανάλωσης» και κάλεσε του ομοεθνείς του «να καταναλώνουν χωρίς φόβο». Ωστόσο, η εισήγησή του δεν περιείχε μεγάλα σχέδια κρατικών επενδύσεων ή παροχών, ώστε να τονωθεί η ζήτηση, αντιθέτως στον δημοσιονομικό τομέα ήταν μάλλον συντηρητική, καθώς έθεσε στόχο να πέσει το έλλειμμα στο 3% του ΑΕΠ, από 3,8% που είναι σήμερα.
Από τη «σφιχτή» φιλοσοφία του Λι, ορισμένοι τομείς εξαιρέθηκαν. Οι αμυντικές δαπάνες θα αυξηθούν φέτος κατά 7,2%, κάτι που θα σημάνει τον διπλασιασμό τους στα 11 πρώτα χρόνια εξουσίας του Σι Τζινπίνγκ. Αυτή τη χρονιά, οι κινεζικές στρατιωτικές δαπάνες θα φτάσουν στα 231 δισ. δολάρια – συγκριτικά, οι ΗΠΑ ξόδεψαν πέρυσι 877 δισ. για τον στρατό τους. Επιπλέον, ο εισηγητής έριξε το σύνθημα για το πέρασμα σε «οικονομία υψηλής ποιότητας», δίνοντας έμφαση στους μικροεπεξεργαστές, στις μπαταρίες, στις ανεμογεννήτριες, στα φωτοβολταϊκά, στη βιοτεχνολογία και στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα (όπου η Κίνα ήδη καλύπτει το 60% της παγκόσμιας αγοράς).
Η χθεσινή, εναρκτήρια συνεδρίαση της Λαϊκής Εθνοσυνέλευσης, ανώτατου νομοθετικού σώματος της Κίνας, επιφύλασσε δύο παρεκβάσεις από τα καθιερωμένα. Στην εισήγησή του, ο Λι Τσιανγκ υιοθέτησε οξείς τόνους στο θέμα της Ταϊβάν, παραλείποντας τη στερεότυπη, σε προηγούμενα κρατικά και κομματικά σώματα, αναφορά στην «ειρηνική ενοποίηση» της νήσου με την ηπειρωτική Κίνα. Το γεγονός αυτό θα μπορούσε να ερμηνευτεί ως οιωνός σκληρότερης γραμμής του Πεκίνου, ύστερα από τη νίκη των υποστηρικτών της ανεξαρτησίας στις πρόσφατες εκλογές της Ταϊβάν.
Τι έγινε με τους υπουργούς
Νωρίτερα, είχε γίνει γνωστό ότι ο Λι δεν θα δώσει φέτος την καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου, μία από τις σπάνιες ευκαιρίες των δημοσιογράφων να έρθουν σε απευθείας επαφή με ανώτατο Κινέζο αξιωματούχο. Αναπάντητο παραμένει το ερώτημα για την τύχη των μέχρι πρότινος υπουργών Εξωτερικών και Αμυνας, οι οποίοι ανέλαβαν καθήκοντα το 2023 αλλά αντικαταστάθηκαν προτού κλείσει η χρονιά.
Στο μεταξύ, ο επικεφαλής της ρωσικής διαστημικής υπηρεσίας Roscosmos, Γιούρι Μπορίσοφ, γνωστοποίησε χθες ότι η χώρα του και η Κίνα εξετάζουν το ενδεχόμενο να δημιουργήσουν μονάδα παραγωγής πυρηνικής ενέργειας στη Σελήνη, με ορίζοντα το 2033-2035. Προ ημερών, το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών έκανε γνωστό ότι οι ηγέτες των δύο χωρών αντάλλαξαν απόψεις για τη διαστημική ασφάλεια και τις στρατιωτικές εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης. Σε συνδυασμό με τις πρόσφατες προειδοποιήσεις της Ουάσιγκτον για σχέδια της Ρωσίας να εγκαταστήσει πυρηνικά όπλα στο Διάστημα (κάτι που διέψευσε το Κρεμλίνο), οι εξελίξεις αυτές ενισχύουν τους φόβους για επέκταση της κούρσας των εξοπλισμών σε νέα σφαίρα.
