Kathimerini.gr
Σε επίπεδα ρεκόρ παρέμειναν και τον Απρίλιο του 2022 οι διεθνείς τιμές των τροφίμων, σύμφωνα με έκθεση που δημοσίευσε την Παρασκευή ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO). Πιο συγκεκριμένα, ο Δείκτης Τιμών Τροφίμων του FAO διαμορφώθηκε κατά μέσο όρο στις 158,5 μονάδες τον Απρίλιο του 2022, μειωμένος κατά 0,8% από το υψηλό όλων των εποχών που επιτεύχθηκε τον Μάρτιο. Ωστόσο, σε σχέση με τον Απρίλιο του 2021 οι τιμές είναι αυξημένες κατά 29,8%.
«Η μικρή μείωση του δείκτη είναι μια ευπρόσδεκτη ανακούφιση, ιδιαίτερα για τις χώρες με χαμηλό εισόδημα και επισιτιστικό έλλειμμα, αλλά οι τιμές των τροφίμων παραμένουν κοντά στα πρόσφατα υψηλά τους, αντανακλώντας την στενότητα της αγοράς και θέτοντας μια πρόκληση για την παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια για τους πιο ευάλωτους» δήλωσε ο επικεφαλής οικονομολόγος του FAO, Μάξιμο Τορέρο Κάλεν.
Ο Δείκτης Τιμών Δημητριακών του FAO ήταν κατά μέσο όρο 169,5 μονάδες τον Απρίλιο, μειωμένος κατά 0,7 μονάδες (0,4%) από το υψηλό ρεκόρ που επιτεύχθηκε τον Μάρτιο. Οι διεθνείς τιμές χονδροειδών σιτηρών μειώθηκαν κατά 1,8% τον Απρίλιο, με αποτέλεσμα την πτώση των τιμών του καλαμποκιού κατά 3,0%, καθώς οι εποχικές προμήθειες από τις συνεχιζόμενες συγκομιδές στην Αργεντινή και τη Βραζιλία βοήθησαν να μετριαστεί η πίεση στις αγορές. Ανοδικά κινήθηκαν οι διεθνείς τιμές σιταριού, αν και οριακά, κερδίζοντας 0,2%. Το συνεχές μπλοκάρισμα των λιμανιών στην Ουκρανία και οι ανησυχίες για τις συνθήκες καλλιέργειας το 2022 στις ΗΠΑ διατήρησαν τις τιμές υψηλές, αλλά οι αυξήσεις μετριάστηκαν από μεγαλύτερες εξαγωγές από την Ινδία και υψηλότερες από τις αναμενόμενες εξαγωγές από τη Ρωσία.
Σχεδόν 25 εκατ. τόνοι σιτηρών είναι αποκλεισμένοι στην Ουκρανία
Η Ουκρανία ήταν η τέταρτη μεγαλύτερη στον κόσμο χώρα εξαγωγής αραβοσίτου την περίοδο 2020/21 και η έκτη μεγαλύτερη στις εξαγωγές σίτου, σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνούς Συμβουλίου Σιτηρών.
«Είναι μια σχεδόν αλλόκοτη κατάσταση που βλέπουμε αυτή τη στιγμή στην Ουκρανία με σχεδόν 25 εκατ. τόνους σιτηρών, που θα μπορούσαν να εξαχθούν, αλλά δεν μπορούν να βγουν εκτός χώρας λόγω έλλειψης υποδομών και αποκλεισμών των λιμανιών», δήλωσε ο Γιόσεφ Σμιντχούμπερ, αναπληρωτής επικεφαλής της διεύθυνσης Αγορών και Εμπορίου του FAO σε διαδικτυακή ενημέρωση των δημοσιογράφων από τη Γενεύη.
Ο Σμιντχούμπερ δήλωσε ότι τα γεμάτα σιλό μπορεί να οδηγήσουν σε ελλείψεις σε αποθηκευτικούς χώρους κατά την επόμενη συγκομιδή τον Ιούλιο και τον Αύγουστο.
«Παρά τον πόλεμο οι συνθήκες συγκομιδής δεν φαίνονται τόσο τρομερές. Αυτό θα μπορούσε πραγματικά να σημαίνει ότι δεν υπάρχει επαρκής αποθηκευτική δυναμικότητα στην Ουκρανία, ιδίως εάν δεν ανοίξει διάδρομος σίτου για εξαγωγή από την Ουκρανία», δήλωσε ο αξιωματούχος.
Άλλη ανησυχία είναι οι αναφορές ότι κάποιοι αποθηκευτικοί χώροι σιτηρών έχουν καταστραφεί στις συγκρούσεις στην Ουκρανία, δήλωσε ο ίδιος, χωρίς να δώσει λεπτομέρειες.
Ο Δείκτης Τιμών Φυτικών Ελαίων του FAO κατέγραψε κατά μέσο όρο 237,5 μονάδες τον Απρίλιο, σημειώνοντας πτώση 14,3 μονάδων (5,7%) από το υψηλό ρεκόρ που καταγράφηκε επίσης τον Μάρτιο, αλλά παρέμεινε αισθητά πάνω σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Η πτώση οφείλεται κυρίως στις χαμηλότερες παγκόσμιες τιμές του φοινικέλαιου, του ηλιέλαιου και της σόγιας.
Αυξήσεις σε κρέας, γαλακτοκομικά και ζάχαρη
Σε αντίθεση με τα δημητριακά και τα φυτικά έλαια αύξηση κατέγραψαν οι τιμές σε κρέας, γαλακτοκομικά και ζάχαρη. Έτσι, ο Δείκτης Τιμών Κρέατος του FAO ήταν κατά μέσο όρο 121,9 μονάδες τον Απρίλιο, καταγράφοντας αύξηση 2,7 μονάδων από τον Μάρτιο και σημειώνοντας νέο υψηλό ρεκόρ. Η συνεχιζόμενη άνοδος των τιμών προήλθε από τις υψηλότερες παγκόσμιες τιμές κρέατος πουλερικών, χοιρινών και βοοειδών.
Η αύξηση της τιμής του κρέατος πουλερικών οφείλεται στη σταθερή ζήτηση εν μέσω «στενών» παγκόσμιων προμηθειών, αντανακλώντας τις διαταραχές στις εξαγωγές από την Ουκρανία και τα αυξανόμενα κρούσματα γρίπης των πτηνών στο βόρειο ημισφαίριο.
Τα γαλακτοκομικά αυξήθηκαν κατά 0,9% σε σχέση με τον Μάρτιο, ενώ η ζάχαρη 3,3% από τον Μάρτιο, σημειώνοντας τη δεύτερη συνεχόμενη μηνιαία αύξηση και φθάνοντας σε επίπεδα άνω του 20% πάνω από αυτά που καταγράφηκαν τον αντίστοιχο μήνα πέρυσι.
Ιστορικό υψηλό 60 ετών – Τι δείχνει έρευνα του iMEdD
Σύμφωνα με το iMEdD Lab το 2022 ο γενικός δείκτης παγκόσμιων τιμών τροφίμων (Food Price Index) σημειώνει ιστορικό υψηλό όπως φαίνεται μελετώντας τα σχετικά ετήσια στοιχεία που παρέχει ο FAO, από το 1961 και εφεξής. Προηγούμενα υψηλά στον γενικό δείκτη είχαν σημειωθεί το 2011 με 131,9 μονάδες, το 2021 με 125,7 μονάδες, το 2012 με 122,8 μονάδες, το 2013 με 120,1 μονάδες και το 2008 με 117,5 μονάδες. Τα εν λόγω στοιχεία αφορούν τον γενικό δείκτη ονομαστικής τιμής. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη τον γενικό δείκτη πραγματικής τιμής, όπως αυτός παρουσιάζεται από τον FAO, αποπληθωρισμένος με βάση τον δείκτη MuV της Παγκόσμιας Τράπεζας (World Bank Manufactures Unit Value Index), το 2022 φαίνεται να σημειώνεται ιστορικό υψηλό της τάξης των 145,5 μονάδων, με τα αμέσως προηγούμενα υψηλά να έχουν σημειωθεί στα μέσα της δεκαετίας του 1970 (το 1974 με 137,4 μονάδες και το 1975 με 131,4 μονάδες).
Μελετώντας τα ετήσια δεδομένα για την εξέλιξη του δείκτη ανά ομάδα προϊόντων, τα οποία παρέχει ο FAO από το 1990 και εφεξής, προκύπτει ότι τα φυτικά έλαια φαίνεται να επηρεάζουν την «εκτίναξη» του γενικού δείκτη: ο δείκτης ονομαστικών τιμών του FAO συγκεκριμένα για τα φυτικά έλαια φτάνει τις 219,3 μονάδες το 2022, παρουσιάζοντας αύξηση 33% σε σύγκριση με το 2021, οπότε είχε παρουσιάσει άνοδο 66% σε σχέση με το 2020.
Τέλος, οι ερευνητές έκαναν σύγκριση επίσης και στα πρόσφατα δεδομένα για τον γενικό δείκτη ονομαστικών τιμών τροφίμων του FAO με τα στοιχεία του Φεβρουαρίου 2020, πριν από πανδημία της COVID-19. Ενώ τον Φεβρουάριο 2022 διαπιστώνεται 42% αύξηση στον γενικό δείκτη σε σύγκριση με τον Φεβρουάριο 2020, τόσο τον Μάρτιο όσο και τον Απρίλιο 2022, δηλαδή μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, παρατηρείται αύξηση της τάξης του 60% στον γενικό δείκτη σε σχέση με τα τελευταία μηνιαία στοιχεία πριν από την πανδημία.
