Γιάννης Παλαιολόγος
Επιτείνεται η σύγχυση στην ευρωπαϊκή ενεργειακή αγορά για τη δυνατότητα περαιτέρω συναλλαγών με την Gazprom, στον απόηχο της ρωσικής απόφασης να διακόψει την παροχή αερίου στην Πολωνία και τη Βουλγαρία. Τη Δευτέρα, με αφορμή την κίνηση κλιμάκωσης από την πλευρά της Μόσχας, θα λάβει χώρα έκτακτη συνεδρίαση των υπουργών Ενέργειας της Ε.Ε. Σύμφωνα με χθεσινό δημοσίευμα στους Financial Times, μεγάλοι εισαγωγείς ρωσικού αερίου, μεταξύ των οποίων η γερμανική Uniper και η αυστριακή OMV, θα ανοίξουν λογαριασμούς σε ρούβλια για να συμμορφωθούν με το επίμαχο ρωσικό διάταγμα της 31ης Μαρτίου (η ιταλική ENI επίσης εξετάζει το ενδεχόμενο).
Ωστόσο, υψηλόβαθμος αξιωματούχος της Κομισιόν χθες, επιχειρώντας να εξηγήσει τις προχθεσινές δηλώσεις της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ότι η πληρωμή σε ρούβλια αποτελεί παραβίαση των κυρώσεων, επέμεινε ότι ακόμα και το άνοιγμα λογαριασμού σε ρούβλια στην Gazprombank δεν είναι συμβατό με τα περιοριστικά μέτρα (ειδικά κατά της ρωσικής κεντρικής τράπεζας). Οι ευρωπαϊκές εταιρείες, σύμφωνα με την ίδια πηγή, δεν πρέπει να αποδεχτούν την αλλαγή των όρων της σύμβασης και τον όρο ότι οι συμβατικές τους υποχρεώσεις θα εκπληρώνονται μόνο με τη μετατροπή των ποσών που θα καταβάλλουν (σε ευρώ ή δολάρια) σε ρούβλια.
Αυτή η ερμηνεία, ωστόσο, δεν είναι συμβατή με το έγγραφο της περασμένης Πέμπτης (21.4), σύμφωνα με το οποίο είναι εφικτό να γίνονται πληρωμές στην Gazprom για την αγορά αερίου, παρά το διάταγμα Πούτιν. «Το διάταγμα της 31ης Μαρτίου δεν αποκλείει μια μέθοδο πληρωμής που να ευθυγραμμίζεται με τα περιοριστικά μέτρα της Ε.Ε.», σημειώνεται συγκεκριμένα.
Εν τω μεταξύ, ακόμα και εντός της ερχόμενης εβδομάδας ενδέχεται να κατατεθεί η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την επιβολή εμπάργκο στις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου στην Ε.Ε. Τρεις παράγοντες οδηγούν σε επιτάχυνση των εξελίξεων: η επανεκλογή του Εμανουέλ Μακρόν, που έχει ταχθεί δημοσίως υπέρ του μέτρου· η στροφή του Βερολίνου, που μέσω της νέας συμφωνίας με την Πολωνία πλέον εκτιμά ότι μπορεί να αναστείλει πολύ νωρίτερα από το τέλος του έτους τις ρωσικές εισαγωγές· και η διακοπή της τροφοδοσίας της Πολωνίας και της Βουλγαρίας από την Gazprom.
Το ζήτημα συζητήθηκε προχθές στην επιτροπή Coreper II (μόνιμοι αντιπρόσωποι των κρατών-μελών της Ε.Ε.). Ξεκινώντας από αύριο, αξιωματούχοι της Κομισιόν θα έχουν συναντήσεις με μικρότερες ομάδες των κρατών-μελών, σε αναζήτηση της χρυσής τομής. Μετά τη γερμανική στροφή, το βασικό εμπόδιο στο εμπάργκο είναι η Ουγγαρία.
Μια επίμαχη πτυχή αφορά το πόσο άμεσα θα εφαρμοστεί η απαγόρευση εισαγωγών. Στην περίπτωση του ρωσικού άνθρακα, η απαγόρευση εισαγωγών του οποίου αποφασίστηκε προ ολίγων εβδομάδων (στο πλαίσιο του πέμπτου πακέτου κυρώσεων), δόθηκε μεταβατική περίοδος τεσσάρων μηνών. Η Γερμανία είναι μία από τις χώρες που επιθυμούν την ίδια σταδιακή προσέγγιση και για το πετρέλαιο.
Η Πολωνία, εν τω μεταξύ, σύμφωνα με το Bloomberg, αναμένεται να προτείνει στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής στις 30-31 Μαΐου έναν μηχανισμό αντίστοιχο με το ευρωπαϊκό σύστημα εμπορίας ρύπων που θα παρέχει εγγυήσεις για τον σταδιακό μηδενισμό των ρωσικών εισαγωγών ορυκτών καυσίμων γενικότερα. Ο μηχανισμός θα παρέχει κίνητρα για την επιτάχυνση της απεξάρτησης, με τη χορήγηση αδειών εισαγωγής που θα είναι εμπορεύσιμοι μεταξύ των κρατών-μελών.
