Το ξένο κεφάλαιο εγκαταλείπει μαζικά την Κίνα λόγω της αστάθειας στη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου αλλά και της απροθυμίας του Πεκίνου να τονώσει δραστικά την ανάπτυξη. Η χώρα κατέγραψε εκροές-ρεκόρ άμεσων ξένων επενδύσεων πέρυσι, μια έξοδος που απειλεί να συνεχιστεί μετά την επανέναρξη του εμπορικού πολέμου με τις ΗΠΑ, στη δεύτερη προεδρική θητεία του Ντόναλντ Τραμπ.
Σύμφωνα με την Κρατική Διοίκηση Συναλλάγματος, οι άμεσες ξένες επενδύσεις (FDI) μειώθηκαν κατά 168 δισ. δολάρια το 2024, στη μεγαλύτερη φυγή κεφαλαίων από το 1990. Οι ξένες επενδύσεις στον «Κόκκινο Δράκο» μειώνονται άλλωστε σταθερά τα τελευταία χρόνια, μετά το ρεκόρ που σημείωσαν το 2021 όταν είχαν φθάσει στα 344 δισ. δολάρια. Δεν είναι μόνον οι διεθνείς εταιρείες που αποσύρονται, αλλά και οι εγχώριες εταιρείες που μετέφεραν επίσης χρήματα εκτός της χώρας. Οι Κινέζοι επενδυτές απέσυραν 173 δισ. δολάρια στο εξωτερικό, ενώ οι ξένοι επενδυτές διοχέτευσαν στη χώρα μόλις 4,5 δισ. δολάρια, το χαμηλότερο ποσό από το 1992.
Η επανέναρξη του εμπορικού πολέμου με τις ΗΠΑ απειλεί να πυροδοτήσει νέα έξοδο κεφαλαίων.
Για το Πεκίνο η αναχαίτιση της εκροής κεφαλαίων συνιστά τεράστια πρόκληση, πολύ περισσότερο μάλιστα μετά την έναρξη του νέου εμπορικού πολέμου ανάμεσα στην Κίνα και τις ΗΠΑ που θα μπορούσε να εμπλέξει περισσότερες εταιρείες και να επηρεάσει δυσμενώς το επενδυτικό κλίμα.
Αμέσως μετά την ορκωμοσία του ο Τραμπ επέβαλε δασμούς 10% σε όλα τα κινεζικά προϊόντα, με την Κίνα να αντεπιτίθεται με αντίποινα σε διάφορους τομείς, συμπεριλαμβανομένης της έρευνας στην Google και της απόφασής της να βάλει στη «μαύρη λίστα» την PVH Corp., ιδιοκτήτρια των Calvin Klein και Tommy Hilfiger, γεγονός που ενδέχεται να οδηγήσει στο κλείσιμο καταστημάτων και μονάδων παραγωγής. Εξετάζει επίσης το ενδεχόμενο να διερευνήσει κολοσσούς όπως οι Apple, Broadcom και Synopsys.
Η επιβράδυνση της οικονομίας της Κίνας και οι αυξανόμενες γεωπολιτικές εντάσεις έχουν ήδη οδηγήσει ορισμένες εταιρείες να μειώσουν την έκθεσή τους στη χώρα. Ταυτόχρονα, η απότομη στροφή των Κινέζων προς τα ηλεκτρικά οχήματα έπληξε σημαντικά τους ξένους παραγωγούς αυτοκινήτων, ωθώντας πολλούς από αυτούς να αποσύρουν ή να περιορίσουν τις επενδύσεις τους.
Σε μια προσπάθεια να σταματήσει την «αιμορραγία» ξένων κεφαλαίων, το Πεκίνο κάνει προσπάθειες να προσελκύσει ξένους επενδυτές, υποσχόμενο μεταξύ άλλων καλύτερη μεταχείριση, παράταση φοροελαφρύνσεων και διευκολύνσεις στη χορήγηση βίζας. Η επιδείνωση του οικονομικού κλίματος στη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου ωστόσο αποκαλύφθηκε επίσης σε μια έκθεση των Ηνωμένων Εθνών, η οποία ανέφερε πτώση 29% στις άμεσες ξένες επενδύσεις στην Κίνα πέρυσι. Αυτό συγκρίνεται με πτώση 2% για τις αναπτυσσόμενες χώρες και πτώση 8% παγκοσμίως, ανέφερε στο πόρισμά της η Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη (UNCTAD).
Εμβληματική της δυσκολίας που αντιμετωπίζει το Πεκίνο στην προσέλκυση του ξένου κεφαλαίου είναι η αυξανόμενη επιφυλακτικότητα των Ιαπώνων να επενδύσουν στην Κίνα. Οι ιαπωνικές εταιρείες ήταν από τις πρώτες που επεκτάθηκαν στην Κίνα μετά το άνοιγμά της στο τέλος της δεκαετίας του 1970 και εξακολουθούν να είναι οι μεγαλύτεροι ξένοι επενδυτές.
Το ποσό των νέων χρημάτων ωστόσο που επένδυσαν πέρυσι ήταν σταθερό από το ιστορικό χαμηλό του 2023, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύθηκαν νωρίτερα αυτόν τον μήνα. Και παρά τις μεγάλες νέες συμφωνίες όπως το εργοστάσιο των 700 εκατ. δολαρίων της Toyota για την κατασκευή ηλεκτρικών οχημάτων Lexus στη Σαγκάη, η τάση εκτιμάται ότι θα επιδεινωθεί περαιτέρω. Σχεδόν οι μισές ιαπωνικές εταιρείες στην Κίνα δήλωσαν ότι θα περικόψουν τις επενδύσεις φέτος ή δεν θα μεταφέρουν νέα χρήματα, σύμφωνα με τα αποτελέσματα πρόσφατης έρευνας του Ιαπωνικού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου στην Κίνα.
Το όλο κλίμα έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την προθυμία των Ιαπώνων να διοχετεύσουν χρήματα στις ΗΠΑ, με την αξία των νέων επενδύσεων από τις ιαπωνικές εταιρείες εκεί να εκτοξεύεται στα 75,6 δισ. δολάρια πέρυσι.
