Kathimerini.gr
BLOOMBERG
Στα υψηλότερα επίπεδα από τότε που ανέλαβε την εξουσία ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, πριν από δύο δεκαετίες, εκτινάχθηκε ο πληθωρισμός στην Τουρκία, φτάνοντας στο 48,7% τον περασμένο μήνα.
Υπό την πίεση του προέδρου, ο οποίος θέλει να τονώσει την ανάπτυξη ενόψει των εκλογών του 2023, η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας μείωσε το βασικό επιτόκιο κατά 500 μονάδες βάσης, στο 14%, ή στην πραγματικότητα σε αρνητικό 35% αν ληφθεί υπόψη ο πληθωρισμός, με αποτέλεσμα να υποχωρήσει περαιτέρω η λίρα και να επιταχυνθεί η άνοδος των τιμών καταναλωτή.
«Η Τουρκία βρίσκεται σε έναν φαύλο κύκλο. Ενα ασθενέστερο νόμισμα αυξάνει τον πληθωρισμό, γεγονός που μειώνει την αγοραστική δύναμη των αποταμιευτών σε λίρες, ωθώντας τους ντόπιους να στραφούν στα δολάρια, γεγονός που στη συνέχεια αποδυναμώνει περαιτέρω το νόμισμα. Τα υψηλότερα επιτόκια μπορούν να σπάσουν αυτόν τον κύκλο, αλλά ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αντιτίθεται σθεναρά σε αυτή την κίνηση», σημειώνει το Bloomberg Economics.
Η εμμονική πολιτική του Ερντογάν κατά της αύξησης των επιτοκίων ενόψει των εκλογών του 2023 εντείνει το πρόβλημα.
Η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας διατήρησε τα επιτόκια σταθερά τον Ιανουάριο, καθώς οι τιμές εκτινάχθηκαν στα ύψη, αλλά ο Ερντογάν, ο οποίος υποστηρίζει την ανορθόδοξη άποψη ότι το υψηλότερο κόστος δανεισμού τροφοδοτεί τον πληθωρισμό, σηματοδότησε την περασμένη εβδομάδα ότι δεν είχε πρόθεση να εγκαταλείψει τη συνολική πολιτική του.
Οι επενδυτές αντιλαμβάνονται πως η νομισματική πολιτική της Τουρκίας έχει γίνει απρόβλεπτη, οδηγούμενη περισσότερο από τις ιδιοτροπίες του Ερντογάν παρά από τα θεμελιώδη οικονομικά μεγέθη.
Οι απότομες αυξήσεις των τιμών αποτελούν πολιτική πρόκληση για τον Ερντογάν ενόψει των εκλογών του 2023. Ανέλαβε την εξουσία σε μια εποχή βαθιάς απογοήτευσης των πολιτών για την επιδείνωση του βιοτικού επιπέδου και την οικονομική δυσπραγία. Στη διάρκεια της προεδρίας του η Τουρκία γνώρισε μια υπερδεκαετή περίοδο ανάπτυξης, που συχνά τροφοδοτείται από την προεκλογική πιστωτική επέκταση. Ωστόσο, η οικονομία έχει αντιμετωπίσει προκλήσεις τα τελευταία χρόνια, καθώς επλήγη από μια ύφεση που ακολούθησε γρήγορα η πανδημία της COVID-19.
Η δημοτικότητα του Ερντογάν έπεφτε στα τέλη του 2021 –πριν προχωρήσει στην αύξηση του κατώτατου μισθού– κατά 50%. Τα στοιχεία του Ιανουαρίου δείχνουν ότι ο πληθωρισμός έχει πλέον εξαλείψει το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης των μισθών.
Ο Ιανουάριος είναι παραδοσιακά μήνας υψηλού πληθωρισμού στην Τουρκία, καθώς ο κρύος καιρός πιέζει τις τιμές των τροφίμων και η κυβέρνηση προσαρμόζει ορισμένους φόρους σύμφωνα με τους ρυθμούς πληθωρισμού που καταγράφηκαν το προηγούμενο έτος.
Η τιμή του οικιακού ρεύματος ήταν υψηλότερη κατά 130% σε σχέση με ένα μήνα νωρίτερα.
Ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας, Σαχάπ Καβτσίογλου, είπε ότι η στήριξη της λίρας είναι ο βασικός στόχος φέτος, αλλά κανείς δεν είναι βέβαιος ότι αυτό σημαίνει αυστηρότερη νομισματική πολιτική.
Η κεντρική τράπεζα ελπίζει να περιορίσει την αύξηση των τιμών λαμβάνοντας μέτρα για να ενθαρρύνει την αποδολαριοποίηση, αν και κάθε κύμα εξασθένησης της λίρας ωθεί τους Τούρκους να αγοράσουν το αμερικανικό νόμισμα ως ασφαλές καταφύγιο.
Η άνοδος των τιμών των εμπορευμάτων θα συνεχίσει να ενισχύει τις πληθωριστικές πιέσεις, σύμφωνα με τον οικονομολόγο της Istanbul Analytics Guldem Atabay, ο οποίος εκτιμά ότι με βάση τις τιμές παραγωγού ο δείκτης τιμών καταναλωτή θα ανέλθει σε επίπεδα 55%-60% μέχρι το τέλος του πρώτου τριμήνου.
Η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας θα δημοσιεύσει στοιχεία για το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών τόσο για τον Δεκέμβριο όσο και για ολόκληρο το έτος 2021 στις 11 Φεβρουαρίου. Ο Καβτσιόγλου θα προεδρεύσει στην επόμενη συνεδρίαση για τον καθορισμό των επιτοκίων στις 17 Φεβρουαρίου.
