Kathimerini.gr
Ενώ η οικονομία της Ουκρανίας παρασύρεται όλο και περισσότερο στη δίνη του πολέμου και πυκνώνουν οι δυσοίωνες προβλέψεις για τη δραματική συρρίκνωσή της με μείωση του ΑΕΠ έως και περισσότερο από 30%, ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, επιχειρεί να διασφαλίσει τη λειτουργία ορισμένων επιχειρήσεων ώστε να «εξακολουθήσει να λειτουργεί το σύστημα». Μέχρι την περασμένη εβδομάδα είχε θέσει σε προτεραιότητα τις δαπάνες για την άμυνα της χώρας, αλλά τώρα επιδιώκει να κρατήσει σε λειτουργία φαρμακεία, εμπόριο και όσες επιχειρήσεις μπορούν να λειτουργήσουν. Όπως τόνισε σε σχετικό μήνυμά του, ζητούμενο είναι «να εμφανιστεί πάλι η ζωή στους δρόμους της χώρας για να ζήσει η χώρα και να αρχίσει από τώρα η αποκατάστασή της». Καλεί, έτσι, την κυβέρνηση να μειώσει τους φόρους στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις προκειμένου να μπορούν να εργάζονται ορισμένοι Ουκρανοί και να επιβιώσει η ουκρανική κοινωνία. Παράλληλα, κάλεσε τους πολίτες της χώρας «να μη φοβούνται ότι θα χάσουν κάτι, γιατί το κράτος εγγυάται την ασφάλεια των περιουσιακών τους στοιχείων και των αποταμιεύσεων».
Σύμφωνα με μηνύματα που κυκλοφόρησαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης Ουκρανοί δημοσιογράφοι, ο Ουκρανός πρόεδρος κατάργησε τον ΦΠΑ και τον φόρο εισοδήματος και τον αντικατέστησε με έναν ενιαίο φόρο 2% και με απλούστερο λογιστικό σύστημα. Σε ό,τι αφορά ειδικότερα τις μικρές επιχειρήσεις, ο φόρος επιβάλλεται πλέον σε εθελοντική βάση και όποια επιχείρηση δεν είναι σε θέση να τον καταβάλει απαλλάσσεται αυτομάτως. Στο σχετικό μήνυμά του, άλλωστε, ο Ουκρανός πρόεδρος υποστήριξε πως «ένας από τους στόχους αυτού του πολέμου είναι η οικονομική ασφυξία της Ουκρανίας» και τόνισε πως προέχει η επιβίωση του πληθυσμού και της χώρας. Έως τώρα οι ουκρανικές επιχειρήσεις εξακολουθούσαν να καταβάλλουν φόρους, με αποτέλεσμα να υπάρχουν ροές κεφαλαίων στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της χώρας. Εχουν, ωστόσο, κλείσει ορισμένα υποκαταστήματα τραπεζών και οι Αρχές έχουν αναγκαστεί να καταφύγουν σε μέτρα εκτάκτου ανάγκης.
Σύμφωνα, άλλωστε, με έκθεση που δημοσίευσε το ΔΝΤ την περασμένη εβδομάδα, η χώρα εξακολουθεί να αποπληρώνει το χρέος της. Από την αρχή του πολέμου το Κίεβο έχει δαπανήσει ποσό αντίστοιχο του 1,4 δισ. δολαρίων για την εξυπηρέτηση και την αποπληρωμή του χρέους της χώρας. Την ίδια στιγμή, πάντως, το ΔΝΤ προβαίνει σε εξαιρετικά δυσοίωνες προβλέψεις για την Ουκρανία, καθώς εκτιμά πως αν συνεχιστεί ο πόλεμος, τότε η ουκρανική οικονομία μπορεί να συρρικνωθεί έως και 35% εντός του έτους. Επισημαίνει μάλιστα πως ήδη διολισθαίνει σε ύφεση κατά 10% εξαιτίας της ρωσικής εισβολής, που έχει πλήξει μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας, έχει καταστρέψει αεροδρόμια και, βέβαια, έχει προκαλέσει εκτεταμένο προσφυγικό κύμα. Το Ταμείο, που έστειλε προσφάτως στην Ουκρανία έκτακτη βοήθεια ύψους 1,4 δισ. δολαρίων, το μεγαλύτερο ποσό που επιτρέπει το καταστατικό του, εκτιμά πως η χώρα θα χρειαστεί πολλά δισεκατομμύρια ακόμη για την ανόρθωσή της. Σχεδιάζει, άλλωστε, να επιστρατεύσει το σύνολο των εργαλείων του ώστε να διευκολύνει τα μέλη του να συνδράμουν οικονομικά την Ουκρανία.
Μιλώντας στο BBC, ο επικεφαλής της Τράπεζας της Ουκρανίας, Κίριλο Σεβτσένκο, υποστήριξε πως τα περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας που βρίσκονται σε άλλες χώρες και έχουν «παγώσει» στο πλαίσιο των κυρώσεων από τη Δύση, πρέπει να τεθούν στη διάθεση του Κιέβου για να χρηματοδοτηθεί η ανόρθωση της κατεστραμμένης χώρας. «Η ανάγκη για χρήματα θα είναι τεράστια» υπογράμμισε και προσέθεσε πως «θα μπορούσαν να διατεθούν κεφάλαια μέσω δανείων και εγγυήσεων από πολυεθνικές οργανώσεις και να δοθεί άμεση βοήθεια από άλλες χώρες». Προσέθεσε, ωστόσο, ότι ένα μεγάλο μέρος της χρηματοδότησης πρέπει να καλυφθεί από χρήματα «του εισβολέα ως αποζημίωση».
Δεν είναι πρώτη φορά, όμως, που η οικονομία της Ουκρανίας δέχεται καίριο πλήγμα, καθώς τη διετία 2014 και 2015 το ΑΕΠ της μειώθηκε κατά 6,6% και κατά 10%, αντιστοίχως, ως συνεπακόλουθο των συγκρούσεων και της προσάρτησης της Κριμαίας στη Ρωσία. Πρόκειται για οικονομία εξαρτημένη σε μεγάλο βαθμό από τις εξαγωγές κυρίως σιτηρών και πρώτων βιομηχανικών υλών. Στη διάρκεια του περασμένου έτους σημείωσε ανάπτυξη 3% χάρη στην αυξημένη συγκομιδή σιτηρών και στις εξαγωγές. Αν δεν είχε μεσολαβήσει ο ολέθριος πόλεμος, αναμενόταν πως φέτος θα σημείωνε περαιτέρω ανάπτυξη κατά 3,6%. Όπως, όμως, προεξοφλεί το ΔΝΤ, «αναμένεται βαθύτατη ύφεση και μεγάλο κόστος για την αποκατάσταση της χώρας, που θα συνδυαστούν με μια ανθρωπιστική κρίση».
