Money Review
Όσο η Ευρώπη προσπαθεί να παραμείνει ανταγωνιστική έναντι των οικονομικών αντιπάλων της, οι πολιτικοί της πιστεύουν ότι έχουν ένα κρυφό όπλο: τις αποταμιεύσεις των κατοίκων της, οι οποίες παραμένουν ανεκμετάλλευτες και αδρανείς.
Από την Ιταλία, η οποία πουλά κρατικά ομόλογα σε ιδιώτες, μέχρι τη Γαλλία, η οποία αναφέρεται σε ένα πανευρωπαϊκό εργαλείο αποταμιεύσεων, αλλά και τη Βρετανία, η οποία προσφέρει φοροαπαλλαγές για επενδύσεις σε αγγλικές μετοχές, οι κυβερνήσεις κατά μήκος της ηπείρου ψάχνουν τρόπους να κινητοποιήσουν τον πλούτο των νοικοκυριών.
Ανέκαθεν οι Ευρωπαίοι είχαν περισσότερες αποταμιεύσεις από τους Αμερικάνους και το χάσμα αυτό διευρύνθηκε πρόσφατα, πιθανότητα λόγω αβεβαιοτήτων.
Εκτιμάται πως στην Ευρώπη υπάρχουν πολλά μετρητά, τα οποία θα μπορούσαν να διοχετευθούν προς τους κοινούς στόχους, όπως η πράσινη μετάβαση ή η ενίσχυση του στρατού. Οι πολιτικοί ελπίζουν ότι τα χρήματα των ιδιωτών, εάν διοχετευθούν σε ντόπιες μετοχές ή σε κρατικό χρέος, μπορεί να καλύψουν το χάσμα στην ανάπτυξη και την παραγωγικότητα της Ευρώπης με τις ΗΠΑ και την Κίνα, οι οποίες επιχορηγούν με τεράστια ποσά τις βιομηχανίες τους.
Βέβαια, ορισμένοι υποστηρίζουν ότι τέτοιου είδους προγράμματα ενδέχεται να απογοητεύσουν τους ιδιώτες και να μην καταφέρουν να αντιμετωπίσουν τα βαθιά προβλήματα του ευρωπαϊκού οικονομικού μοντέλου, τα οποία και αποθαρρύνουν τις επενδύσεις, σύμφωνα με το Reuters.
Τα χρήματα που «κάθονται»;
Ανέκαθεν οι Ευρωπαίοι είχαν περισσότερες αποταμιεύσεις από τους Αμερικάνους και το χάσμα αυτό διευρύνθηκε πρόσφατα, πιθανότητα λόγω αβεβαιοτήτων όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Ορισμένοι αξιωματούχοι, όπως ο Γάλλος ΥΠΟΙΚ Bruno Le Maire, στοχεύουν σε αυτές τις αποταμιεύσεις, συμπεριλαμβανομένων 8,4 τρισ. ευρώ που βρίσκονται σε καταθέσεις στις τράπεζες της Ευρωζώνης. Ο Le Maire, ο οποίος έχει υποστηρίξει ότι τα χρήματα «κοιμούνται» στους λογαριασμούς αντί να συμβάλουν στην οικονομική ευημερία της χώρας, θέλει ένα πανευρωπαϊκό εργαλείο αποταμιεύσεων. Στο μεταξύ άλλοι Γάλλοι πολιτικοί προτείνουν διοχέτευση των αποταμιεύσεων προς ντόπιες εταιρίες άμυνας μέσω κρατικά εγγυημένων καταθέσεων.
Αντίστοιχες προσπάθειες λαμβάνουν χώρα και σε άλλα μέρη της Ευρώπης, αλλά πολλοί οικονομολόγοι απορρίπτουν εξ αρχής την ιδέα των ανενεργών χρημάτων, επισημαίνοντας ότι οι καταθέσεις είναι ζωτική πηγή χρηματοδότησης για τις τράπεζες.
«Η ιδέα ότι τα χρήματα “κοιμούνται” επειδή βρίσκονται σε έναν τραπεζικό λογαριασμό είναι, για να είμαι ειλικρινής, κάπως γελοία, καθώς δεν υπάρχει τίποτα που αποτρέπει μια τράπεζα από το να δώσει ένα νέο δάνειο όταν έχει την ευκαιρία», σχολίασε χαρακτηριστικά στο Reuters ο Benjamin Braun, πολιτικός επιστήμονας στο Max Planck Institute for the Study of Society.
Κρατικά ομόλογα
Ορισμένες κυβερνήσεις δανείζονται άμεσα από τους πολίτες τους, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας. Τα ιταλικά νοικοκυριά ήταν οι μεγαλύτεροι αγοραστές του δημοσίου χρέους της χώρας τους πέρυσι, ενώ η Βρετανία ανακοίνωσε την έκδοση νέου «λαϊκού», όπως λέγονται, ομολόγου με τη συμμετοχή ιδιωτών, ακολουθώντας το παράδειγμα του Βελγίου και της Ελλάδας.
Βασικό προνόμιο της άντλησης χρημάτων με αυτό τον τρόπο είναι ότι οι ιδιώτες επενδυτές είναι λιγότερο ασταθείς από τους επαγγελματίες και είναι πολύ πιο πιθανό να κρατήσουν τα ομόλογα μέχρι να λήξουν, διότι δεν ανησυχούν για την τριμηνιαία τους απόδοση. «Πρόκειται για ένα σπουδαίο εργαλείο αποταμιεύσεων, το οποίο λειτούργησε αρκετά καλά σε βάθος της ιστορίας και επιτρέπει στο κράτος να στρέφει τα δημόσια χρήματα σε τομείς προτεραιότητας», δήλωσε στο Reuters ο Braun.
Ωστόσο, δίνοντας στις κυβερνήσεις πρόσβαση σε μεγάλες ποσότητες μακροπρόθεσμου κεφαλαίου, τα ομόλογα αυτά ενδέχεται να καθυστερήσουν το εγχείρημα της Ευρώπης να θέσει υπό έλεγχο τις δημόσιες δαπάνες και τα υψηλά ελλείμματα.
Σύμφωνα με το Reuters, τα νοικοκυριά επίσης ενδέχεται να μετανιώσουν τη συγκέντρωση μεγάλου μέρους των περιουσιακών τους στοιχείων στη χώρα τους, όπου είναι πιθανό να έχουν ήδη το βασικό τους εισόδημα και το σπίτι τους.
Πηγές: moneyreview.gr, Reuters
