ΚΥΠΕ
Το κυβερνητικό νομοσχέδιο για επιβολή μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ 5% για κατοικίες με μέγιστο εμβαδόν 140 τετραγωνικά μέτρα (αντί 200 τμ που είναι σήμερα), συζητήθηκε τη Δευτέρα στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών, πολλά μέλη της οποίας ζητούν επαναδιαπραγμάτευση των προνοιών του, την εισαγωγή μεταβατικών διατάξεων και την εισαγωγή άλλων κριτηρίων πέραν του εμβαδού.
Πολλά από τα μέλη το συνέδεσαν με τον τερματισμό του κυπριακού επενδυτικού προγράμματος, με την Πρόεδρο της Επιτροπής, Χριστιάνα Ερωτοκρίτου να δηλώνει ότι «μετά το πάρτι των χρυσών διαβατηρίων, τον λογαριασμό θα τον πληρώσει η μεσαία τάξη και τα νεαρά ζευγάρια».
Όπως ανέφερε εκπρόσωπος του Υπουργείου Οικονομικών, το νομοσχέδιο κατατέθηκε έπειτα από προειδοποιητική επιστολή της ΕΕ, ημερομηνίας 15 Σεπτεμβρίου 2021, και μη συμμόρφωση με την οδηγία για το ΦΠΑ μπορεί να οδηγήσει τη Δημοκρατία στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.
Σύμφωνα με την επιστολή της Κομισιόν, ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ 5% παραβιάζει το κοινοτικό κεκτημένο διότι δεν υπάρχουν προϋποθέσεις, που να δικαιολογούν τον κοινωνικό χαρακτήρα του μέτρου, επωφελούνται από το μέτρο όλο οι πολίτες της Δημοκρατίας, της ΕΕ και τρίτων χωρών ανεξαρτήτως εισοδημάτων και περιουσιακών στοιχείων, οικονομικής κατάστασης του δικαιούχου, τα μέλη της οικογένειάς τους και το ανώτατο συνολικό εμβαδόν κατοικιών, που σύμφωνα με στοιχεία του 2011 από τη Eurostat στην Κύπρο είναι 141 τ.μ.
Βουλευτές εξέφρασαν προβληματισμό για τον οριζόντιο χαρακτήρα του μέτρου και ότι δεν τίθενται μεταβατικές διατάξεις για να μην επηρεαστούν αρνητικά όσοι έχουν κάνει σχεδιασμούς για απόκτηση κατοικίας, ενώ όλοι οι επαγγελματικοί φορείς εξέφρασαν ανησυχίες τόσο για τις συνέπειες του νομοσχεδίου στους πολίτες, στην αγορά και στην οικονομία ευρύτερα.
Η Ελεγκτική Υπηρεσία, δια εκπροσώπου της, εξέφρασε προβληματισμό για την ψήφιση του νομοσχεδίου χωρίς ανώτατο όριο στην αξία και χωρίς κοινωνικά κριτήρια.
«Ένας εύπορος πολίτης αγοράζει διαμέρισμα 200 τ.μ προς €2 εκ. και για τα πρώτα 140 τμ αντί να καταβάλει ΦΠΑ €266.000 θα καταβάλει ΦΠΑ €70.000 μόνο. Είναι αυτό κοινωνική πολιτική; Για μας σίγουρα όχι», είπε, προσθέτοντας ότι πρέπει να εισαχθεί πρόνοια στο νόμο που να καθορίζει ανώτατο όριο στην αξία και όχι μόνο ανώτατο όριο εμβαδού.
Εκπρόσωπος του ΕΤΕΚ δήλωσε ενώπιον της Επιτροπής ότι οι αυξήσεις που θα επέλθουν «πιθανόν να είναι η ταφόπλακα για τα όνειρα πολλών να αποκτήσουν μια ιδιόκτητη κατοικία».
Όπως είπε, μια κατοικία 200 τμ προ πανδημίας μπορούσε να στοιχίζει γύρω στις €300.0000 σήμερα υπάρχει αύξηση 15% στα υλικά, που σημαίνει ότι στοιχίζει €360.000 και αν επιβληθεί ΦΠΑ 19% στην ολότητά της η τιμή θα αυξηθεί στις €460.000. Εισηγήθηκε όπως επιστρέψουμε στο καθεστώς του 2016.
Εκπρόσωπος του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων είπε ότι τα στοιχεία που λήφθηκαν για τον καθορισμό του εμβαδού στα 140 τ.μ προέρχονται από την απογραφή του 2011, ενώ ο μέσος όρος στην Κύπρο ήταν 205 τ.μ. «Με 140 τ.μ δεν θα βοηθήσουμε οικογένειες να αποκτήσουν σπίτι, θα τους στείλουμε σε διαμερίσματα», είπε.
Από πλευράς του το ΚΕΒΕ επανέλαβε τις ίδιες ανησυχίες, αλλά και επεσήμανε τη χρονική στιγμή της κατάθεσης του νομοσχεδίου, προσθέτοντας ότι στην Πορτογαλία υπάρχει μηδενικός συντελεστής για πρώτες κατοικίες. Εισηγήθηκε την απόσυρση του νομοσχεδίου.
Εκ μέρους του ΔΗΣΥ ο Αναπληρωτής Πρόεδρος Χάρης Γεωργιάδης είπε ότι η συμμετοχή στην ΕΕ δεν έχει μόνο οφέλη αλλά και υποχρεώσεις. Υπενθύμισε επίσης ότι ο ΦΠΑ είναι ευρωπαϊκή φορολογία, ενώ υπέδειξε ότι διαφορετικές υποχρεώσεις έχουν τα κράτη που εντάχθηκαν στην ΕΕ από το 2004 και εντεύθεν, παρά τα παλαιότερα κράτη – μέλη.
Σημείωσε ότι το 2016 η Βουλή είχε εγκρίνει ομόφωνα το νόμο και πρόσθεσε πως, αν έκτοτε υπήρξε αλληλογραφία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, φέρει και η εκτελεστική εξουσία ευθύνη. Ζήτησε όπως κατατεθεί η αλληλογραφία, ενώ πρόσθεσε πως ο ΔΗΣΥ είναι ανοικτός στο θέμα της μεταβατικής περιόδου και στην εισαγωγή κριτηρίων, ενώ χαρακτήρισε σοβαρή την επισήμανση για επανεξέταση του ορίου των 140 τ.μ.
Η Πρόεδρος της Επιτροπής ζήτησε από το ΥΠΟΙΚ να πληροφορήσει αν υπήρξε αλληλογραφία πριν τη λήψη της προειδοποιητικής επιστολής, ενώ διερωτήθηκε αν το ΥΠΟΙΚ δεν διαπραγματεύτηκε με την Κομισιόν. Ρώτησε επίσης αν υπάρχουν περιθώρια εισαγωγής μεταβατικής περιόδου ή άλλων αλλαγών.
Η εκπρόσωπος του ΥΠΟΙΚ ανέφερε ότι την προειδοποιητική επιστολή είχε απαντήσει ο Έφορος Φορολογίας, ο οποίος παρέθεσε στοιχεία για το τι ισχύει αναφορικά με τον μειωμένο συνελεστή, ενώ σημείωσε πως δεν είναι ρεαλιστικό να ζητηθεί παράταση αφού η Κύπρος είναι εκπρόθεσμη. Χαρακτήρισε λογικό να εισαχθεί πρόνοια με βάση την αξία ανά τ.μ.
«Είναι ένα αστόχευτο μέτρο, το οποίο έρχεται, όχι για να διορθώσει παθογένειες, αλλά για να καλύψει το πάρτι που γινόταν όλα αυτά τα χρόνια, με αποτέλεσμα σήμερα τον λογαριασμό να τον μετακυλούν στην επόμενη γενιά, στη μεσαία τάξη και στα νεαρά ζευγάρια», ανέφερε στις δηλώσεις της η κ. Ερωτοκρίτου.
Όπως είπε, πρέπει να φέρουμε ενώπιον της Βουλής μια νομοθεσία που να είναι ισοζυγισμένη και δεν νοείται ισοζυγισμένη νομοθεσία που να επιτρέπει σε ένα πολυεκατομμυριούχο να αγοράζει διαμέρισμα €10 εκατ. 140 τ.μ και να πληρώνει 5% ΦΠΑ και σε ένα νέο ζευγάρι να αγοράζει ένα διαμέρισμα των 150 τμ να πληρώνει περισσότερα.
Εκ μέρους του ΑΚΕΛ, ο Άριστος Δαμιανού είπε ότι το κόμμα του είχε καταθέσει από το 2019 σχετική πρόταση νόμου, «που αφενός αποσκοπούσε στην αποτροπή της διαπλοκής με όλους εκείνους που έκτιζαν γυάλινους πύργους για να πωλούν χρυσά διαβατήρια και αφετέρου πληρούν και το κριτήριο της κοινωνικής ευαισθησίας για όλα εκείνα τα νεαρά ζευγάρια και ευρύτερα τους Κύπριους πολίτες που ήθελαν να αγοράσουν μια κατοικία για να στεγάσουν την οικογένειά τους αλλά το πάρτι που ήταν σε εξέλιξη καθιστούσε το όνειρο απραγματοποίητο».
«Γι’ αυτό και εμείς θα επιμείνουμε στη δική μας πρόταση, που είναι στοχευμένη, που αναφέρεται σε ύψος ανά τετραγωνικό μέτρο, αλλά και θέτει πλαφόν στις αξίες ακινήτων, γιατί μπορεί ένα ακίνητο να είναι 80 τ.μ, αλλά όταν αυτό το ακίνητο είναι διαμέρισμα στους πύργους, αντιλαμβάνεστε η αξία θα είναι 2, 3 και 4 εκατομμύρια», είπε.
Εκ μέρους του ΕΛΑΜ, ο Σωτήρης Ιωάννου είπε πως με το νομοσχέδιο το όνειρο των νέων ανθρώπων για απόκτηση κατοικίας θα μείνει απλά όνειρο και το εφικτό θα είναι η απόκτηση ενός διαμερίσματος
Ο βουλευτής της ΕΔΕΚ, Ηλίας Μυριάνθους είπε ότι το κόμμα διαφωνεί με τη φιλοσοφία του νομοσχεδίου και πρόσθεσε πως νομοσχέδιο θα πρέπει να τύχει εναπαναδιατύπωσης και επαναδιαπραγμάτευσης με τις Βρυξέλλες και οποιαδήποτε νέα νομοθεσία θα πρέπει να περιλαμβάνει μεταβατική περίοδο.
Ο βουλευτής της ΔΗΠΑ - Συνεργασίας Δημοκρατικών Δυνάμεων Αλέκος Τρυφωνίδης είπε πως η ΔΗΠΑ έχει πολλές ανησυχίες και επιφυλάξεις επί του νομοσχεδίου και κάλεσε τον Υπουργό Οικονομικών να επαναδιαπραγματευτεί τις πρόνοιες του νομοσχεδίου με τις Βρυξέλλες. Ζήτησε επίσης όπως στην επόμενη συζήτηση του θέματος στην Επιτροπή παρευρεθεί και ο ΥΠΟΙΚ. «Μιλούμε για ένα μείζον πολιτικό και οικονομικό θέμα και στη συζήτηση αναδείχθηκαν παραλείψεις, με αποτέλεσμα να φτάσουμε στο σημείο το οποίο βρισκόμαστε», συμπλήρωσε.
Τέλος, ο βουλευτής των Οικολόγων Σταύρος Παπαδούρης είπε πως το νομοσχέδιο έχει αρκετές οικονομικές αλλά περισσότερο κοινωνικές προεκτάσεις. «Είναι ευκαιρία επιτέλους να βρούμε τη σωστή φόρμουλα για να βοηθήσουμε τα νοικοκυριά στο θέμα στέγασης όχι να επιδοτήσουμε τις μεγάλες επαύλεις που δεν χρειάζονται οποιαδήποτε βοήθεια», κατέληξε.
