Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Προς αναστολή των εκποιήσεων πρώτης κατοικίας αξίας έως 350 χιλιάδων ευρώ μέχρι το τέλος Οκτωβρίου οδηγείται η Κύπρος. Το «ημίμετρο» αυτό αναμένεται να λειτουργήσει ως η χρυσή τομή ώστε να προλάβει είτε η κυβέρνηση, είτε η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, είτε και οι δύο να επιστρέψουν μετά τις θερινές διακοπές με προτάσεις που θα λειτουργούν ορθά για το όλο ζήτημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Μόλις χθες, Τρίτη 4 Ιουλίου ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης κάλεσε τα μέρη που σχετίζονται με το θέμα των εκποιήσεων και που έχουν δύναμη να λαμβάνουν αποφάσεις, ώστε να βρεθεί μία λύση και να σταματήσει αυτό που πρόκειται κατά πάσα πιθανότητα να ψηφιστεί την ερχόμενη Πέμπτη, στις 6 Ιουλίου. Ο πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης σε ρόλο «μαέστρου» θέλησε να αποσοβήσει τα γεγονότα που αναμένονται την Πέμπτη, δηλαδή του να ψηφιστούν οι τέσσερις νόμοι που σχετίζονται με το πλαίσιο των εκποιήσεων και ειδικά με τον νόμο που θα δίνει τη δυνατότητα στον οφειλέτη να σταματά τη διαδικασία της εκποίησης, αφού έχει αμφισβητήσει τα χρεωστούμενα του. Μία τέτοια απόφαση κατά τις τράπεζες και τις εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων θα προκαλέσει μεγάλη και μόνιμη εμπλοκή τόσο στις τράπεζες, όσο και ευρύτερα στο Δικαστικό Σύστημα, το οποίο θεωρούν πως είναι ήδη αργό στις διαδικασίες του και έτσι θα σταματά η διαδικασία της εκποίησης για 4-5 χρόνια. Η πρόταση που αποφασίστηκε να ληφθεί από τις τράπεζες και εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων με τη σύμφωνη γνώμη της πολιτείας δεν μπορεί να βαπτιστεί «αναστολή εκποιήσεων» και ενώ θα λάβει αυτό τον χαρακτήρα, δεν θα έχει –όπως αποδεικνύεται– οριζόντια εφαρμογή. Θα εφαρμοστεί μόνο σε δάνεια πρώτης κατοικίας και σε καμία περίπτωση δεν θα εφαρμοστεί σε δάνεια και δανειολήπτες που είναι στις παρυφές των «στρατηγικών κακοπληρωτών» και με παρόμοια χαρακτηριστικά. Στόχος, όπως είναι σε θέση να γνωρίζει η «Κ», να επιστρέψει η πολιτεία μέχρι το τέλος Οκτωβρίου με καλές λύσεις, αλλά και να μην ψηφιστεί την προσεχή Πέμπτη, στις 6 Ιουλίου ο νόμος που θα δίνει τη δυνατότητα να υπάρξουν οι καθυστερήσεις στα δικαστήρια για να διακριβώνεται το ποσό που χρωστά ο δανειολήπτης.
Εάν η Βουλή ψηφίσει τις εν λόγω προτάσεις νόμου, δεν αποκλείεται ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης να προχωρήσει και αυτός με τη σειρά του στην αναπομπή τους.
Παράλληλα, ζυμώσεις για τη δημιουργία μηχανισμού που να διευκολύνει το πλαίσιο των εκποιήσεων και πως θα χειριστεί το όλο κόλλημα που έχει δημιουργηθεί, γίνονταν από την Τρίτη το πρωί στην Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου. Την ίδια ώρα που η κυβέρνηση επεξεργάζεται λύσεις που θέλει να δώσει στο μεγάλο ζήτημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων, η Κεντρική Τράπεζα επανέρχεται με μία «κουβέντα» του καλοκαιριού του 2019 και συγκεκριμένα για δημιουργία μηχανισμού επίλυσης που θα λειτουργεί προς όφελος και των τραπεζών –εταιρειών εξαγοράς πιστώσεων, αλλά και προς όφελος των οφειλετών. Το προφίλ της εν λόγω πρότασης-μηχανισμού της Κεντρικής Τράπεζας δεν έχει ξεκαθαρίσει αν θα έχει να κάνει με την αναγνώριση χρέους, ή γενικά με τη διαδικασία της διαφοράς πελάτη-πιστωτή σε παλαιά χρεωστούμενα - ΜΕΔ.
Πιθανές αναπομπές
Την προσεχή Πέμπτη στις 6 Ιουλίου η Ολομέλεια της Βουλής αναμένεται να φέρει ενώπιον των βουλευτών για ψήφιση τέσσερις προτάσεις νόμου που τροποποιούν τους περί Μεταβιβάσεως και Υποθηκεύσεως Ακινήτων Νόμους. Ο γρίφος παραμένει στο αν η Βουλή προχωρήσει στην ψήφιση των νόμων που σχετίζονται με τις εκποιήσεις έστω και μετά την απόφαση για αναστολή εκποιήσεων πρώτης κατοικίας μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου 2023. Εάν η Βουλή ψηφίσει τις εν λόγω προτάσεις νόμου παρά την απόφαση για αναστολή εκποιήσεων πρώτης κατοικίας 350 χιλιάδων ευρώ, δεν αποκλείεται ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης να προχωρήσει και αυτός με τη σειρά του στην αναπομπή τους. Ειδικότερα, η αναπομπή ενδεχομένως να είναι συγκεκριμένα στην πρόταση που θα δίνει το δικαίωμα στον δανειολήπτη να διακριβώνει το ποσό, άρα και να σταματά τη διαδικασία της εκποίησης μέχρι να βγει απόφαση από το δικαστήριο.
Και η λύση του Επιτρόπου
Άλλο ένα σενάριο που υπάρχει για να δοθεί λύση στο όλο κώλυμα που έχει δημιουργηθεί με τις εκποιήσεις, είναι μέσω του Χρηματοοικονομικού Επιτρόπου, του Παύλου του Ιωάννου. Επί της ουσίας θα δίνει περισσότερες δικαιοδοσίες και οι αποφάσεις του θα γίνονται δεσμευτικές. Έτσι, θα μπορεί μέσω του Χρηματοοικονομικού Επιτρόπου να υπάρχει το δικαίωμα της έφεσης, «είτε είσαι τράπεζα, είτε είσαι πελάτης». Δεν αποκλείεται αυτή να είναι και μία λύση που θα δούμε μέχρι το τέλος Οκτωβρίου.
Οι λύσεις της κυβέρνησης
Η κυβέρνηση τι σχεδιάζει σε αυτό το πεδίο; Σίγουρα μέχρι το τέλος Οκτωβρίου η κυβέρνηση θα έχει βάλει σε λειτουργία το Σχέδιο Ενοικίου Έναντι Δόσης (Mortgage to rent), αλλά και θα έχει προχωρήσει η διαδικασία που σχετίζεται με τη δημιουργία Ειδικού Δικαστηρίου.
Υπενθυμίζεται πως, προ τριών εβδομάδων ο γενικός διευθυντής του υπουργείου Οικονομικών Γιώργος Παντελή, είχε πει πως το υπουργείο είναι έτοιμο να θέσει ενώπιον του Υπουργικού Συμβουλίου το σχέδιο του Ειδικού Δικαστηρίου, ωστόσο μέχρι στιγμής δεν έχει βγει κάτι επίσημα.
Δεν είναι αντίθετοι σε όλες τις προτάσεις
Όσον αφορά στις τέσσερις προτάσεις νόμου, δεν είναι με όλες αντίθετες οι τράπεζες και οι εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων. Για παράδειγμα, για την πρόταση νόμου που σχετίζεται με την υποχρέωση αποστολής τυποποιημένης πληροφόρησης με την «Επιστολή Τύπου Θ», οι τράπεζες είναι θετικές και ζητούν να δοθεί ικανοποιητική μεταβατική περίοδος, προκειμένου να προσαρμόσουν τα συστήματά τους, να προβούν στους απαραίτητους ελέγχους και να είναι σε θέση να παρέχουν συστημικά τις εν λόγω πληροφορίες (system alignment/ implementation).
