Του Ανδρέα Καραμήτα
Η Ένωση Ευρωπαϊκών Εφοπλιστικών Ενώσεων (ECSA), καθόρισε τις προτεραιότητες της μέχρι το 2029 ενόψει μάλιστα και των Ευρωεκλογών του Ιουνίου. Ενόψει των ευρωπαϊκών εκλογών του 2024, η ECSA δρομολογεί τις πολιτικές της προτεραιότητες για τα επόμενα πέντε χρόνια. Οι τέσσερις πυλώνες είναι το κλίμα και η ενεργειακή μετάβαση, η πράσινη και ψηφιακή μετάβαση με επίκεντρο τον άνθρωπο, η χρηματοδότηση των πλοίων και ανταγωνιστικότητα και το εμπόριο. Σύμφωνα με την ένωση η Ευρώπη έχει να αντιμετωπίσει την πρόκληση του μετασχηματισμού αφού προσπαθεί να κατακτήσει τον στόχο για κλιματική ουδετερότητα μέχρι το 2050 διατηρώντας παράλληλα την ηγετική θέση της βιομηχανίας στον κόσμο.
Η Ένωση αναφέρει πως η ευρωπαϊκή ναυτιλία υπήρξε ο ακρογωνιαίος λίθος της ασφάλειας της ευρωπαϊκής ενέργειας, τροφίμων και εφοδιαστικής αλυσίδας. Η ευρωπαϊκή ναυτιλία, που αντιπροσωπεύει το 39,5% του παγκόσμιου στόλου, δίνει τη δυνατότητα στην Ευρώπη να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο στις διεθνείς αλυσίδες εφοδιασμού. Η ναυτιλία παρέχει τα αγαθά και την ενέργεια που χρειαζόμαστε, υποστηρίζει τις εξαγωγές της ΕΕ και συνδέει τους ευρωπαίους πολίτες εντός της Ευρώπης και με τον υπόλοιπο κόσμο συνεχίζει.
Παράλληλα η ένωση τονίζει πως η ναυτιλία είναι μία βιομηχανία που άντεξε εν μέσω αυξανόμενης γεωπολιτικής αστάθειας. Υπήρξε ακρογωνιαίος λίθος της οικονομικής ασφάλειας της ηπείρου μας, παρέχοντας την ενέργεια που χρειαζόμαστε και υποστηρίζοντας τις εξαγωγές των αγαθών μας. Η ναυτιλία επέτρεψε στην Ευρώπη να παραμείνει ηγέτης στις διεθνείς αλυσίδες εφοδιασμού.
Ταυτόχρονα οι ευρωπαίοι πλοιοκτήτες αναφέρουν πως η υιοθέτηση καθαρών καυσίμων και τεχνολογιών έχει αναδειχθεί ως το νέο πεδίο μάχης του διεθνούς ανταγωνισμού. Η ΕΕ έχει θέσει τους πιο φιλόδοξους κλιματικούς στόχους διεθνώς, καθορίζοντας μια πορεία προς το καθαρό μηδέν έως το 2050. Ωστόσο, χωρίς κατάλληλη πρόσβαση στη χρηματοδότηση και χωρίς τεράστιες δημόσιες επενδύσεις, διακυβεύονται η ενεργειακή μετάβαση και η ανταγωνιστικότητα του κλάδου.
Κλιματική και ενεργειακή μετάβαση
Ο πυλώνας της κλιματικής αλλαγής και της ενεργειακής μετάβασης αποσκοπεί και μετά την δέσμευση των πλοιοκτητών, στο να καταστεί η Ε.Ε η πρώτη ουδέτερη από άνθρακα ήπειρος . Για την επίτευξη του στόχου αυτού θα πρέπει να δοθεί στους πλοιοκτήτες πλήρης πρόσβαση σε καθαρά καύσιμα και ακόμη καλύτερα σε πράσινα καύσιμα τα οποία χρησιμοποιούνται μόνο για την ναυτιλία. Οι προμηθευτές καύσιμων θα πρέπει να ενσωματώσουν πλήρως την ευρωπαϊκή νομοθεσία έπειτα και από την συμφωνία FIT FOR 55, αφού αποτελεί και το κλειδί για είσοδο στην αγορά καθαρών καύσιμων. Σημαντική επίσης για τους ευρωπαίους πλοιοκτήτες είναι και οι επενδύσεις αλλά και η χρήση νεών τεχνολογιών που υποστηρίζουν τα πράσινα και καθαρά καύσιμα. Ούτως η άλλως οι πιο πάνω εξελίξεις και όπως ορίζει η ευρωπαϊκή νομοθεσία, πρέπει να είναι και άμεση προτεραιότητα για το ευρωπαϊκό σύστημα εμπορίας ρύπων (EU ETS). Στην προσπάθεια εφαρμογής των πολιτικών αυτών από τους ευρωπαίους πλοιοκτήτες αναδεικνύεται και η ανάγκη δημιουργίας ειδικού ταμείου το οποίο θα διαθέτει χρηματοδοτικά εργαλεία μόνο για την ναυτιλία. Με την έναρξη του ειδικού ταμείου θα διατεθούν 2 δις ευρώ μόνο για τον ναυτιλιακό τομέα. Το ταμείο καινοτομίας θα χρησιμοποιηθεί το συντομότερο δυνατόν για την απαλλαγή εκπομπών του άνθρακα γεφυρώνοντας έτσι το χάσμα που υπάρχει μεταξύ συμβατικών και καθαρών καύσιμων ενώ αναμένεται να παραταθεί η λειτουργία του ταμείου μετά και το 2030.
Ανθρωποκεντρική ψηφιακή και πράσινη μετάβαση
Σύμφωνα με την ECSA οι μελλοντικές πολιτικές που θα εφαρμοστούν θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη πως οι ναυτικοί διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην παγκόσμια οικονομία και το διεθνές εμπόριο διευκολύνοντας έτσι την εμπορική σύνδεση των εθνών σε όλες τις θάλασσες του κόσμου. Η ένωση μάλιστα τονίζει πως αποτελούν την ραχοκοκαλιά της βιομηχανίας. Η μετάβαση στη νέα εποχή προϋποθέτει νέες ψηφιακές δεξιότητες, επιχειρησιακή εκπαίδευση του προσωπικού και γνώση των νέων πράσινων ψηφιακών τεχνολογιών. Η εμφανής ανάγκη για επανειδίκευση των ναυτικών αποτελεί κύρια προτεραιότητα για τους ευρωπαίους εφοπλιστές. Οι συνθήκες εργασίας των ναυτικών απασχολούν επίσης τους εφοπλιστές ενώ υποστηρίζουν πως ο μόνος τρόπος ρύθμισης και βελτίωσης των συνθηκών εργασίας των ναυτικών ενώ αναφέρουν πως είναι το κλειδί για την ομαλή λειτουργία του κλάδου και της εφοδιαστικής αλυσίδας . Παράλληλα, οι όποιες αλλαγές απαιτούνται για την ενεργειακή και ψηφιακή μετάβαση της ένωσης θα πρέπει να γίνονται συντονισμένα με τους εμπλεκόμενους φορείς να συνεργάζονται προς την επίτευξη του στόχου. Επιπλέον η ένωση θα πρέπει να προωθεί συνεχώς τη συνεργασία μεταξύ των ναυτιλιακών κρατών, των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων αλλά οι εφοπλιστές τονίζουν και την αλλαγή κουλτούρας που προωθεί την ισότητα των φύλων σε μία ανδροκρατούμενη βιομηχανία.
Οικονομία και ανταγωνιστικότητα
Ο τρίτος πυλώνας αφορά την εμπορική πτυχή της ευρωπαϊκής ναυτιλίας μα και την διατήρηση της ανταγωνιστικότητας της. Συγκεκριμένα, η ευρωπαϊκή ναυτιλία για να ενισχύσει και να προωθήσει το ναυτιλιακό της πλεονέκτημα χρειάζεται πρόσβαση σε χρηματοδοτικά εργαλεία για να μπορέσει να διασφαλίσει την παρουσία ναυτιλιακών εταιρειών εντός της Ε.Ε. Η βιομηχανία εξαρτάται κυρίως από την τραπεζική χρηματοδότηση. Η επαρκής πρόσβαση στη χρηματοδότηση είναι απαραίτητη για τη διατήρηση του ευρωπαϊκού ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος. Ειδικότερα, η παροχή τραπεζικών δανείων σε εταιρίες για αγορά νεότευκτων σύγχρονων πλοίων πλήρως συμβατών με πράσινα καύσιμα.
Εμπόριο
Η ευρωπαϊκή ένωση επωφελείται σε μεγάλο βαθμό από την ελεύθερη και ανοιχτή πρόσβαση της ναυτιλίας στις διεθνείς αγορές. Μόνο ο ευρωπαϊκός στόλος αντιπροσωπεύει το 40% του παγκόσμιου με την ένωση να ηγείται του παγκόσμιου. Η ΕΕ έχει το μεγαλύτερο ποσοστό στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού. Οι προσπάθειες της ΕΕ να αναπτύξει και να επιβάλει ισχυρό διμερές εμπόριο, να βελτιώσει την οικονομική της ασφάλεια και να προστατεύσει το ναυτιλιακό της πλεονέκτημα είναι το αντιστάθμισμα στην οικονομική αβεβαιότητα που υπάρχει στο παγκόσμιο διεθνές οικονομικό περιβάλλον. Επιπρόσθετα οι πλοιοκτήτες εισηγούνται όπως διατηρηθεί και ενισχυθεί το ανοιχτό εμπόριο με τη δημιουργία στρατηγικής που θα το διασφαλίζει. Η άλλη πτυχή που πρέπει η .Ε.Ε να ενσκήψει είναι ο στρατιωτικός συντονισμός ιδιαίτερα στις περιοχές που δραστηριοποιούνται οι Χούθι. Η προστασία των εμπορικών θαλάσσιων οδών δεν θα εξασφαλίσουν μόνο την υγιή λειτουργία της εφοδιαστικής αλυσίδας αλλά θα διατηρήσουν τα ναύλα σε φυσιολογικά επίπεδα και κατ΄ επέκταση δεν θα υπάρχουν αυξήσεις τιμών στα αγαθά.
