Του Ανδρέα Καραμήτα
Η γαλάζια ανάπτυξη, η πράσινη μετάβαση, οι γεωπολιτικές εξελίξεις αλλά και ο στρατηγικός σχεδιασμός του ΔΝΟ (Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός) είναι τα ζητήματα που κυριάρχησαν το ενδιαφέρον του 7ου Συνεδρίου του Capital Link το οποίο διεξήχθη στην Λεμεσό υπό την αιγίδα της Κυπριακής Δημοκρατίας και του Υφυπουργείου Ναυτιλίας. Στην εναρκτήρια ομιλία της η Υφυπουργός Ναυτιλίας κ.α Μαρίνα Χατζημανώλη τόνισε πως η κύρια και μεγαλύτερη πρόκληση για την βιομηχανία είναι η απεξάρτηση της από τα καύσιμα ορυκτής προέλευσης και μείωση έως εξαφάνιση του αποτυπώματος του άνθρακα. Ανέδειξε τα πράσινα κίνητρα που προσφέρει η Κυπριακή σημαία για τα πλοία που έχουν αξιοσημείωτες μειώσεις εκπομπών.
Στην συνέχεια η Υφυπουργός, αναφέρθηκε στην ανάγκη υιοθέτησης ενός πλαισίου μέτρων για την παγκόσμια και εγχώρια βιομηχανία που θα την ενισχύσουν στο να εξασφαλίσει ένα μέλλον καθαρό, πράσινο και βιώσιμο. Σύμφωνα με την κ.α Χατζημανώλη, κάτι τέτοιο για να επιτευχθεί θα πρέπει να εντατικοποιηθούν οι προσπάθειες για ηλεκτρικά πλοία ενώ να επιλέγονται εναλλακτικές και φιλικές στο περιβάλλον τεχνολογίες. Πρόσθεσε επίσης πως για να επιτευχθεί ο στόχος της μετάβασης θα πρέπει να δοθούν και τα αντίστοιχα κίνητρα στους πλοιοκτήτες ούτως ώστε να κατευθύνονται και οι επενδύσεις τους σε βιώσιμες πολιτικές και πρακτικές.
Στο συνέδριο όμως συμμετείχαν και διεθνείς προσωπικότητες της ναυτιλίας αλλά και εκπρόσωποι της Κυπριακής και Ελληνικής πλοιοκτησίας. Συγκεκριμένα στα πάνελ έλαβαν μέρος οι Πέτρος Παππάς (Star Bulk), Σεμίραμις Παληού (Diana Shipping), Πόλυς Β. Χατζηωάννου (Safe Bulkers) και Γιώργος Μούσκας (Olympia Ocean Carriers). Κατά την συζήτηση οι εφοπλιστές ανέλυσαν τις προκλήσεις που αντιμετωπίσουν σχετικά με τις προσπάθειες τους για στροφή σε καινούργια πλοία αλλά και το τίμημα που έχουν οι περιβαλλοντικοί κανονισμοί του ΔΝΟ. Επίσης, αναφέρθηκαν στο EU ETS (EU Emissions Trading System) το σύστημα εμπορίας ρύπων της Ε.Ε, το οποίο τους υποχρεώνει για χρήση νέων τεχνολογιών με στόχο την ανθρακοποίηση του κλάδου.
Το τίμημα της απανθρακοποίησης θα πληρώσουν οι καταναλωτές
Σε γενικές γραμμές οι πλοιοκτήτες τόνισαν πως το κόστος της απανθρακοποιήσης είναι πολύ μεγάλο και αν και τα αποτέλεσμα του είναι προς όφελος όλων το τίμημα θα πληρώσει η παγκόσμια καταναλωτική τάξη. Ειδικότερα, η πλοιοκτήτρια Σεμίραμις Παληού, είπε κατά τη διάρκεια του συνεδρίου πως όλες αυτές οι πράσινες διαφοροποιήσεις τις οποίες καλούνται οι πλοιοκτήτες να εφαρμόσουν στον στόλο τους είναι το απότοκο των φορολογιών που υιοθέτησε η Ε.Ε. Η κ.α Παληού εξήγησε πως για τους στόχους που έχουν τεθεί για το 2030 μπορεί η τεχνολογία να επιταχύνει την επίτευξη τους αλλά για τους στόχους του 2050 χρειάζονται ριζοσπαστικές αλλαγές και επενδύσεις.
Κατά τη δική του παρέμβαση ο πλοιοκτήτης Πέτρος Παπάς επισήμανε ότι δεν υπάρχουν ακόμη εναλλακτικά καύσιμα και στο μέλλον δεν θα είναι αρκετά για να καλύψουν τις ανάγκες της ναυτιλίας. Εξέφρασε την εκτίμηση ότι, αυτό που θα συμβεί στο μέλλον, είναι ότι, πρώτα στην Ευρώπη θα έρθουν πιο αποτελεσματικά πλοία και γι’ αυτό θα είναι πιο ακριβά. Θα υπάρχουν συμπλήρωσε λιγότεροι περιορισμοί, κάτι που θα στραφεί εναντίον των καταναλωτών, επιφέροντας τους επιπλέον κόστος.
Ο Κύπριος πλοιοκτήτης Πόλυς Χατζηιωάννου, μίλησε για την ενίσχυση του στόλου, της εισηγμένης στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης Safe Bulkers Inc, με την προσθήκη σε αυτόν δύο πλοίων που χρησιμοποιούν ως καύσιμα την μεθανόλη ή συμβατικά. Ο κ. Χατζηιωάννου εστίασε επίσης για τα όσα συμβαίνουν στην ερυθρά θάλασσα με τους Χούθι επισημαίνοντας πως η Ευρώπη θα πρέπει να προβεί σε κινήσεις που θα ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα της Ευρωπαϊκής ναυτιλίας.
Οι εκλογές στις ΗΠΑ θα επηρεάσουν την ναυλαγορά λεν οι εφοπλιστές
Σχολιάζοντας το μέλλον της ναυλαγοράς χύδην ξηρού φορτίου, ο κ. Χατζηωάννου είπε ότι παραμένει αισιόδοξος για τις προοπτικές της αγοράς, τονίζοντας ωστόσο ότι οι αμερικανικές εκλογές πιθανώς να έχουν επιπτώσεις στις διμερείς σχέσεις Αμερικής-Κίνας και, κατ’ επέκταση, στο εμπόριο χύδην ξηρού φορτίου. Σχετικά με τους νέους περιβαλλοντικούς κανονισμούς και ειδικότερα για το σύστημα εμπορίας εκπομπών της Ε.Ε. (EU-ETS), ο κ. Χατζηωάννου ανέφερε ότι το EU-ETS θα οδηγήσει σε αυξημένα κόστη, τα οποία θα μετακυλιστούν και στον καταναλωτή, ενώ τόνισε ότι θα πρέπει να υπάρχει σαφής στρατηγική και διαφάνεια ως προς την επένδυση των κεφαλαίων από την Ευρώπη.
O πλοιοκτήτης Γιώργος Μούσκας, εξέφρασε την ανησυχία του για την αναστάτωση που θα προκληθεί στο Ευρωπαϊκό εμπόριο και διερωτήθηκε πώς να επιλέξει ένας πλοιοκτήτης να πάρει ένα φορτίο από την Αυστραλία μέσω Ευρώπης, αντί μέσω Νοτίου Αφρικής, όπου δεν θα καταβάλει δικαίωμα εκπομπών ρύπων. Προέβλεψε ότι, θα αποφεύγονται τα δρομολόγια μέσω Ευρώπης και στο τέλος οι Ευρωπαίοι θα καταλήξουν να πληρώνουν πολύ μεγαλύτερα ποσά για τα αγαθά τους.
Μέτρα ασφαλείας για την εφοδιαστική αλυσίδα και από την Κύπρο
Φυσικά στο συνέδριο το άλλο ζήτημα που απασχόλησε τους συμμετέχοντες είναι και η εντεταμένη κατάσταση με τους Χούθι και τα όσα συμβαίνουν στην ερυθρά θάλασσα. Το ζήτημα αυτό μαζί και με άλλες παγκόσμιες προκλήσεις ανέλυσαν σε πάνελ αφιερωμένο στις αλλαγές της παγκόσμιας εφοδιαστικής αλυσίδας, και επικεφαλής μεγάλων ναυλωτών από την παγκόσμια ναυτιλιακή σκηνή. Στο πάνελ με θέμα “Charterers’ Perspective – Navigating Through Industry Transformation”, παρακάθισαν εκπρόσωποι των Viterra Chartering B.V., Olam International, Mercuria και EP Resources AG. Από την πλευρά της Κυπριακής κυβέρνησης το πρόβλημα των Χούθι και του πολέμου στην Ουκρανία ανέδειξε και η Υφυπουργός Ναυτιλίας. Ειδικότερα κατά την ομιλία της η κ.α Χατζημανώλη τόνισε ότι , ο πόλεμος στην Ουκρανία επηρέασε τη ναυτιλία και το θαλάσσιο εμπόριο. Τους τελευταίους μήνες, η διεθνής ναυτιλία αντιμετώπισε νέες προκλήσεις ως αποτέλεσμα των επιθέσεων των Χούθι της Υεμένης εναντίον πλοίων που διασχίζουν την Ερυθρά Θάλασσα, γεγονός που οδήγησε μεγάλες ναυτιλιακές εταιρείες να αλλάξουν τα δρομολόγια των πλοίων τους και να αναστείλουν τις αποστολές φορτίου. Οι επιθέσεις αυτές ώθησαν το Υφυπουργείο Ναυτιλίας να λάβει άμεσα συγκεκριμένα μέτρα ασφαλείας για την προστασία των κυπριακών πλοίων και να ενημερώσει σχετικά τη ναυτιλιακή κοινότητα. Επιπλέον, η Κυπριακή Κυβέρνηση ανακοίνωσε τη συμμετοχή της στους «ΑΣΠΙΔΕΣ» μαζί με άλλα μέλη της ΕΕ, για την προστασία της ελεύθερης ναυσιπλοΐας.
Σύμφωνα με πηγές της «Κ», αναμένονται εξελίξεις το 2024 σχετικά με όλα τα ζητήματα που αναλύθηκαν στο εν λογω συνέδριο ενώ δεν αποκλείεται οι πράσινες πολιτικές της κυπριακής δημοκρατίας να αναθεωρηθούν σε μία προσπάθεια να συμπλέουν και με τις απαιτήσεις των πλοιοκτητών διεθνώς οι οποίοι επαναλαμβάνεται ανησυχούν τόσο για το κόστος αλλά και από τους κλυδωνισμούς που φέρουν στο εμπόριο και τη διεθνή οικονομία οι παρούσες γεωπολιτικές πραγματικότητες.
