Του Παύλου Νεοφύτου
Η πυρκαγιά που ξέσπασε από πυροτεχνήματα που χρησιμοποιήθηκαν σε γαμήλια δεξίωση τον περασμένο Ιούλιο στην περιοχή της Λόφου ή η περίπτωση σκύλου τον περασμένο Σεπτέμβριο στο Τραχώνι, που πέθανε από τον φόβο του εξαιτίας των πυροτεχνημάτων, αφού έτρεξε έξω από το σπίτι, χτυπήθηκε από αυτοκίνητο, τραυματίστηκε και εγκαταλείφθηκε, είναι ενδεικτικά παραδείγματα της κορύφωσης των συνεπειών από την αλόγιστη χρήση πυροτεχνημάτων και δη των παράνομων. Τα τελευταία χρόνια το συγκεκριμένο πρόβλημα έχει εξελιχθεί για τους πολίτες σε μεγάλο πρόβλημα, διότι είναι σχεδόν καθημερινό φαινόμενο, σε μεγάλους αριθμούς, από οποιονδήποτε και για οποιαδήποτε περίσταση. Η Αστυνομία αντιμετωπίζει δυσκολίες στην επ’ αυτοφώρω σύλληψη των δραστών, διότι η παράνομη ρίψη πυροτεχνημάτων γίνεται σε μικρό χρονικό διάστημα. Γι’ αυτό τον λόγο στην παρούσα φάση οι προσπάθειες των Αρχών για αντιμετώπιση του προβλήματος στρέφονται προς δύο κατευθύνσεις, συγκεκριμένα στη μελέτη επιβολής εξώδικου προστίμου €10.000 και στην πάταξη των παράνομων εισαγωγών και της διακίνησης. Ήδη οι προεκτάσεις του θέματος απασχολούν την Βουλή, με το ΑΚΕΛ να καταθέτει πρόταση ακόμα και πλήρους απαγόρευσής της ρίψης πυροτεχνημάτων και το Τμήμα Μεταλλείων να διαφωνεί.
Σε εκδηλώσεις και γειτονιές
«Η παράνομη ρίψη πυροτεχνημάτων είναι παγκύπριο φαινόμενο και παρατηρείται σε εκδηλώσεις, γάμους, πανηγύρια, αλλά και καθημερινά σε γειτονιές, προκαλώντας πολλά και σοβαρά προβλήματα, όπως οχληρία, κρίσεις πανικού και πυρκαγιές, με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν άνθρωποι, ζώα και περιουσίες», δήλωσε στην «Κ» ο πρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής και βουλευτής των Οικολόγων, Χαράλαμπος Θεοπέμπτου. «Μεγάλα προβλήματα δημιουργούνται στα παιδιά που έχουν αυτισμό. Γιατί χρειάζονται να γνωρίζουν την πηγή προέλευσης του δυνατού θορύβου και αυτή η αβεβαιότητα και άγνοια τούς προκαλεί πανικό και αναστάτωση. Το άλλο ζήτημα είναι η οχληρία που ταλαιπωρεί τους ανθρώπους, που μπορεί να αναπαύονται, οποιαδήποτε ώρα της ημέρας. Και προστίθεται επίσης το γεγονός ότι γίνεται τρομακτική αναστάτωση στα κατοικίδια ζώα, ιδιαίτερα στους σκύλους» ανέφερε επίσης ο κ. Θεοπέμπτου. Τέλος, τόνισε τον κίνδυνο πρόκλησης πυρκαγιάς, που ενδεχομένως να ξεκινήσει από τον χώρο φύλαξης των παράνομων πυροτεχνημάτων. «Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα πυροτεχνήματα είναι εκρηκτική ύλη, δεν μπορούμε να γνωρίζουμε πού τα έχει φυλαγμένα εκείνος που τα πουλά παράνομα και ελπίζω να μην υπάρξει κανένα επεισόδιο φωτιάς, γιατί ξαφνικά μπορεί να προκύψει ένα τεράστιο πρόβλημα μέσα σε κατοικημένες περιοχές, ένας κίνδυνος που μέχρι στιγμής δεν είχαμε την ανησυχία ότι υπάρχει. Και να θυμίσω ότι είχαμε θανάτους στο εξωτερικό από φωτιές που ξέσπασαν από φυλαγμένα πυροτεχνήματα» σημείωσε.
Δύσκολη η σύλληψη
Το πρόβλημα συζητήθηκε πρόσφατα στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Περιβάλλοντος, όπου φάνηκε ότι υπάρχει παρανομία σε όλες τις εκδηλώσεις που αφορούν γάμους και βαφτίσεις, με την Αστυνομία να σηκώνει τα χέρια ψηλά, ειδικά στη επ’ αυτοφώρω σύλληψη του δράστη, διότι η παράνομη ρίψη πυροτεχνημάτων γίνεται σε μικρό χρονικό διάστημα. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2022 έγιναν 218 αναφορές από πολίτες παγκυπρίως στην Αστυνομία για ρίψη πυροτεχνημάτων, αλλά μόνο 18 υποθέσεις οδηγήθηκαν στο δικαστήριο. Φέτος, μέχρι τον Αύγουστο, έγιναν 108 αναφορές στην Αστυνομία, αλλά μόνο πέντε υποθέσεις κατέληξαν στο δικαστήριο.
Δράσεις σε δύο επίπεδα
Για τους πιο πάνω λόγους οι προσπάθειες των Αρχών για αντιμετώπιση του προβλήματος έχει στραφεί προς δύο κατευθύνσεις. Με οδηγίες του υπουργού Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, Πέτρου Ξενοφώντος, εξετάζεται αυτό το διάστημα το ενδεχόμενο τροποποίησης της περί Εκρηκτικών Υλών Νομοθεσίας, με στόχο να εισαχθεί σχετική πρόνοια για επιβολή εξώδικου προστίμου ύψους €10.000, καθώς επίσης και άλλων αυστηρότερων ρυθμίσεων για πάταξη των παράνομων ρίψεων πυροτεχνημάτων. Την ίδια ώρα η Αστυνομία, η οποία αναγνωρίζει το πρόβλημα του να συλλάβει επ’ αυτοφώρω κάποιον που κάνει παράνομη ρίψη πυροτεχνήματος, επικεντρώνεται στην πάταξη των παράνομων εισαγωγών και της διακίνησης. «Μετά από εξασφάλιση πληροφοριών προσπαθούμε να εντοπίζουμε τις μεγάλες ποσότητες. Φέτος είχαμε συγκεκριμένα 407.000 κατασχέσεις ειδών πυροτεχνίας, δηλαδή πυροτεχνήματα μαζί με κροτίδες, ενώ τα έτη 2020 μέχρι 2022 είχαμε κατασχέσει 128.000», δήλωσε στην «Κ» ο εκπρόσωπος Τύπου της Αστυνομίας Χρίστος Ανδρέου. Όπως εξήγησε, φθάνουν στην Κύπρο παράνομα από χώρες της Ευρώπης, σε μεγάλες ποσότητες, είτε μέσω εταιρειών ταχυμεταφορών είτε μέσω ταχυδρομείου, ενώ μια ποσότητα εισέρχεται από τις κατεχόμενες περιοχές.
Εισαγωγές από Ευρώπη
Βέβαια, ενδεχομένως τα προηγούμενα έτη να αφορούν μικρότερο αριθμό παράνομων εισαγωγών και διακίνησης σε σχέση με το 2023, δεδομένου ότι η εικόνα που επικρατεί σήμερα στην κυπριακή κοινωνία είναι ότι το πρόβλημα χρόνο με τον χρόνο αυξάνεται. Άραγε για ποιον λόγο συμβαίνει αυτό; Σύμφωνα με δηλώσεις του προϊσταμένου της αρμόδιας αδειοδοτούσας αρχής για ρίψη πυροτεχνημάτων, δηλαδή της Υπηρεσίας Μεταλλείων, Στέλιου Μιχαήλ, στην «Κ», σημαντικό είναι το γεγονός ότι τα πυροτεχνήματα τα οποία ρίχνονται από τους νεαρούς στην Ευρώπη και φτάνουν σε μικρό ύψος, είναι επιτρεπόμενα και μπορεί οποιοσδήποτε μάλιστα να πάει να τα αγοράσει από ένα κατάστημα και να τα ρίξει, χωρίς οποιαδήποτε άδεια. Στην Κύπρο, ανέφερε ο κ. Μιχαήλ, «είναι ελεγχόμενα αυτά και πρέπει να εξασφαλίζεται σχετική άδεια από την Υπηρεσία Μεταλλείων και να ρίχνονται από πιστοποιημένους. Γι’ αυτόν τον λόγο γίνεται πιο εύκολη η εισαγωγή από άλλες χώρες αυτών των παράνομων πυροτεχνημάτων, καθώς σε άλλες χώρες θεωρούνται νόμιμα».
Οι άδειες ρίψης
Ο κ. Μιχαήλ εξήγησε ότι σύμφωνα με τον νόμο, δεν επιτρέπονται οι ρίψεις πυροτεχνημάτων σε γάμους, δεξιώσεις και γενέθλια. Για την ύπαιθρο, σημείωσε, είναι πάρα πολύ προσεχτικοί και ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες δεν δίνεται αδειοδότηση. Όπως εξήγησε όλες τις αιτήσεις τις εξετάζουν σε συνεργασία με όλα τα συναρμόδια Τμήματα, ειδικά με την Πυροσβεστική, την Αστυνομία, το Τμήμα Δασών και τις τοπικές αρχές (δήμοι και κοινότητες). Ενδεικτικά ανάφερε ότι αδειοδότηση δίνεται συνήθως για τουριστικούς σκοπούς, συγκεκριμένα σε ξενοδοχεία παραλιακών πόλεων για τις εκδηλώσεις τους. Επίσης σε κοινωνικές και αθλητικές εκδηλώσεις, όπως για παράδειγμα σε τελικούς κυπέλου ποδοσφαίρου ή για την ανακήρυξη πρωταθλήτριας ομάδας ποδοσφαίρου, αλλά και σε θρησκευτικές-κοινωνικές εκδηλώσεις του Πάσχα, των Χριστούγεννων και της Πρωτοχρονιάς, μετά από αίτημα δήμων και κοινοτήτων. Το έτος 2022 η Υπηρεσία Μεταλλείων έδωσε γύρω στις 550 άδειες ρίψης πυροτεχνημάτων, ενώ φέτος και συγκεκριμένα μέχρι τον περασμένο Αύγουστο οι άδειες ήταν γύρω στις 440. «Αντιλαμβάνεστε ότι ο αριθμός αυτός είναι πολύ πιο μικρός από τις παράνομες ρίψεις», τόνισε ο κ. Μιχαήλ.
Η πλήρης απαγόρευση
Το ΑΚΕΛ υπέβαλε πρόταση στη Βουλή για πλήρη απαγόρευση των πυροτεχνημάτων, αλλά διαφώνησε το Τμήμα Μεταλλείων. Σε σχέση με τους λόγους της συγκεκριμένης στάσης, ο κ. Μιχαήλ τόνισε ότι μια τέτοια απόφαση θα λειτουργούσε ακριβώς αντίστροφα, οδηγώντας σε αύξηση των παράνομων ρίψεων πυροτεχνημάτων. «Και εξάλλου, όπως ανάφερα, οι περισσότερες χρήσεις γίνονται για τουριστικούς σκοπούς. Η οικονομία του τόπου βασίζεται στον τουρισμό, το θεωρώ λάθος. Επομένως θα πρέπει να εγκύψουμε περισσότερο στο θέμα της πάταξης της παρανομίας». Όπως τόνισε, εδώ είναι που χρειάζεται και η συμβολή όλων των πολιτών, να δίνουν στοιχεία στην Αστυνομία, για να τα διερευνά.
Η ενημέρωση
«Πέραν των κατασταλτικών δράσεων και την οδήγηση κάποιων στα δικαστήρια, εντείνουμε τις προσπάθειές μας, κάνουμε διαλέξεις σε οργανωμένα σύνολα και σε σχολεία, τόσο για τα παράνομα πυροτεχνήματα όσο και για τις κροτίδες», ανάφερε ο κ. Ανδρέου. «Σε κάποιες περιόδους, για παράδειγμα το Πάσχα, που υπάρχει αυξημένη ζήτηση και χρήση πυροτεχνημάτων και κροτίδων, κάνουμε ελέγχους σε διάφορους χώρους», πρόσθεσε.
Χρήση από εμπόρους ναρκωτικών;
Στη συνεδρίαση της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής έγινε αναφορά για επιστράτευση της ρίψης πυροτεχνημάτων από τους εμπόρους ναρκωτικών, ώστε να δίνεται σήμα για το σημείο διακίνησης. Κληθείς να σχολιάσει αυτό το θέμα, ο κ. Ανδρέου είπε ότι η Αστυνομία το διερεύνησε σε δύο-τρεις περιπτώσεις, μετά από πληροφορίες που έλαβε, και κατάληξε στο συμπέρασμα ότι δεν ευσταθεί, καθώς δεν εξασφάλισαν οποιαδήποτε μαρτυρία που να υποδηλοί ότι οι έμποροι ναρκωτικών χρησιμοποιούν τα πυροτεχνήματα.
