Της Οριάνας Παπαντωνίου
«Πλήρης συμφωνία και ταύτιση απόψεων για το σύστημα αξιολόγησης των εκπαιδευτικών δεν αναμένεται. Είναι καιρός όμως να προχωρήσει και να κατατεθεί στη Βουλή όπου εκεί ο καθένας πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες του», δηλώνει σε συνέντευξή της στην «Κ» η υπουργός Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας Αθηνά Μιχαηλίδου. Προσθέτει ότι υπάρχει πρόνοια για αλλαγή κλίματος και κουλτούρας στο σχολείο αλλά και για προσωπική στήριξη του κάθε επαγγελματία, ενώ σε ό,τι αφορά τα ξενόγλωσσα προγράμματα στο δημόσιο πανεπιστήμιο αναφέρει ότι ήδη αργήσαμε πάρα πολύ.
Εντός Φεβρουαρίου θα λειτουργήσει το σχολείο για παιδιά με παραβατική συμπεριφορά. Θα ενταχθεί αρχικά μικρός αριθμός παιδιών, κάποια εκ των οποίων αυτή την ώρα δεν είναι καν στο σύστημα
–Στην πρόταση που παραδώσατε στις οργανώσεις για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών λάβατε υπόψη τις θέσεις που οι ίδιοι κατέθεσαν το προηγούμενο διάστημα;
–Βεβαίως, και πέραν του 80% ενσωματώνονται στην προκαταρκτική μας πρόταση. Παράλληλα, αφήνουμε και περιθώριο διαλόγου ακόμη και σε αυτή τη φάση της διαδικασίας. Πήραν την πρώτη ολοκληρωμένη πρόταση και τους ζητήσαμε να επιστρέψουν για να τοποθετηθούν και να συζητήσουμε μαζί και τη χρηματοοικονομική πτυχή της.
–Για εσάς ποιος είναι ο στόχος του νέου συστήματος αξιολόγησης και ποια πιστεύετε πως είναι τα βασικά στοιχεία που θα αφήσουν πίσω τις ξεπερασμένες τακτικές;
–Προτείνουμε ένα σύγχρονο σύστημα που εδράζεται στη διαφάνεια και την αξιοκρατία. Μέσα από αυτό ο εκπαιδευτικός θα μπορεί να λαμβάνει νωρίτερα στην καριέρα του και την αριθμητική του αξιολόγηση, ώστε να μην περιμένει χρόνια για ανέλιξη. Δίνονται ευκαιρίες συνεχούς επαγγελματικής μάθησης με υποστηρικτικά προγράμματα και επιμόρφωση. Σημαντική παράμετρος είναι και η ευκαιρία που δίδεται, με τα κατάλληλα κίνητρα, σε όλους τους καλούς εκπαιδευτικούς που θέλουν να παραμείνουν στην τάξη, να το κάνουν. Άλλωστε δεν σημαίνει ότι ένας καλός εκπαιδευτικός είναι και καλός ηγέτης σχολικής μονάδας. Την ίδια ώρα δίνουμε έμφαση στους ηγέτες εντός της σχολικής μονάδας, έτσι ώστε σε όλη τη διάρκεια της καριέρας του εκπαιδευτικού να μπορεί με διαφάνεια, μέσα από πολλαπλές πηγές αξιολόγησης, να έχει ένα ποιοτικό αποτέλεσμα, το οποίο να αντανακλάται και στα μαθησιακά αποτελέσματα των παιδιών.
–Μελετώντας τι πρέπει να αλλάξει, ποιο είναι το σημαντικότερο πρόβλημα το οποίο εντοπίσατε σε σχέση με την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών;
–Στο ότι είναι μόνο ένας άνθρωπος που τους αξιολογεί και ίσως μία φορά τον χρόνο. Αυτό πολλές φορές τους αδικεί μιας και πιθανώς αυτό που βλέπει ο επιθεωρητής να μην είναι αντιπροσωπευτικό. Αυτή η διαδικασία πιθανώς να μη δίνει κίνητρα και στους καλούς εκπαιδευτικούς και να μη σχετίζεται κατ’ ανάγκη με την ποιότητα. Όταν έχουμε εκπαιδευτικούς με ζήλο που τους δίδονται κίνητρα, διευθυντές σχολείων που να ξέρουν τι κάνουν, τότε μπορούμε να έχουμε απαιτήσεις από το εκπαιδευτικό μας σύστημα.
–Οι μαθητές θα αντιληφθούν άμεσα αυτήν την αξιολόγηση, γιατί μιλάτε περισσότερο σε σχέση με τις προαγωγές και την ανέλιξη, εντοπίζονται όμως κενά και σε σχέση και με την ικανότητα εκπαιδευτικών να βρίσκονται εντός των σχολικών αιθουσών;
–Είναι ένα βασικό κριτήριο για την αξιολόγηση του εκπαιδευτικού, το πόσο καλά κάνει τη δουλειά του στην τάξη. Βεβαίως και θα το αντιληφθούν, μιας και θα δοθούν περισσότερα παιδαγωγικά κίνητρα στους εκπαιδευτικούς, να αναδεικνύεται και η δουλειά τους. Ο μαθητής διακρίνει τους κάλους εκπαιδευτικούς και συνεργάζεται μαζί τους πολύ πιο εύκολα.
–Ποιοι είναι οι αρμόδιοι που θα αξιολογούν;
–Εκτός από τον αξιολογητή-επιθεωρητή η πρότασή μας αφορά και τον σύμβουλο επιθεωρητή –είναι αυτός που θα στηρίξει τον εκπαιδευτικό– και τον διευθυντή της σχολικής μονάδας, με διαφορετική βαρύτητα ο καθένας. Το ποσοστό που θα μετράει η αξιολόγηση του καθενός είναι κάτι που το συζητάμε. Άρα είναι μια ομάδα ανθρώπων που θα αξιολογεί ώστε να υπάρχει ισορροπία.
–Η υλοποίηση αυτής της προσπάθειας σημαίνει και επιπλέον θέσεις εργασίας;
–Έχουμε υπολογίσει για το κάθε στάδιο τις ανάγκες και για αυτό προτείνουμε μια ολιστική πρόταση. Με πρόσθετες θέσεις και με κίνητρα που έχουν να κάνουν περισσότερο με την παιδαγωγική πτυχή, στοχευμένα. Ταυτόχρονα, όμως, συζητάμε με τους εταίρους που είναι κυρίως οι εκπαιδευτικές οργανώσεις, οι γονείς και οι μαθητές θέματα διαφοροποίησης καθηκόντων και θέσεων.
–Μία τόσο μεγάλη μεταρρύθμιση έχει και οικονομικό κόστος, υπάρχει κοστολόγηση του όλου σχεδιασμού;
–Δεν θα πάρουμε κάτι στη Βουλή, αν δεν έχουμε και την κοστολόγηση. Ανάλογα με την τελική συμφωνία που ελπίζουμε να επέλθει, θα υπάρχει και κοστολόγηση. Είναι μία μεταρρύθμιση που δεν θα εφαρμοστεί άμεσα ώστε να επηρεάσει διαδικασίες ανέλιξης. Αρχικά θα δοθεί έμφαση στην επιμόρφωση αυτών που θα αξιολογήσουν, να δημιουργηθούν οι θέσεις και μετά θα προχωρήσουμε στα επόμενα βήματα αξιολόγησης. Στόχος στην επόμενη πενταετία να αρχίσει η πλήρης εφαρμογή του νέου συστήματος αξιολόγησης, με στάδια.
–Οι εκπαιδευτικοί που είναι ακατάλληλοι για να διδάξουν πώς θα αντιμετωπίζονται μέσα από το νέο σύστημα αξιολόγησης;
–Σε αυτές τις λίγες περιπτώσεις προβλέπεται πρόγραμμα υποστήριξης, αρκετές ευκαιρίες πριν από τις τελικές αποφάσεις μέσω της Επιτροπής Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας. Κανείς όμως δεν θα μένει χωρίς στήριξη. Ακόμα και οι νεοεισερχόμενοι θα δέχονται μια δυνατή επιμόρφωση. Συνεπώς, υπάρχει πρόνοια για αλλαγή κλίματος και κουλτούρας στο σχολείο αλλά και για προσωπική στήριξη του κάθε επαγγελματία.
–Σε περίπτωση που δεν υπάρξει συμφωνία σε όλα τα επίπεδα με τους εταίρους σας, εσείς είστε έτοιμοι να προχωρήσετε και να καταθέσετε το σχετικό νομοσχέδιο στη Βουλή;
–Η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού επηρεάζει όλο το εκπαιδευτικό σύστημα. Δεν μπορείς να αλλάζεις αναλυτικά προγράμματα, την αξιολόγηση του μαθητή, τον τρόπο διδασκαλίας και να μην αγγίζεις το καίριο σημείο που επηρεάζει την ποιότητα. Άρα υπάρχει σοβαρή ανάγκη μετά από 50 σχεδόν χρόνια να υπάρξει αλλαγή. Παράλληλα, η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έχει μπει στο πρόγραμμα διακυβέρνησης ως βασικός πυλώνας και έχει ενταχθεί και στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας από την προηγούμενη διακυβέρνηση. Πρωτίστως, όμως, είναι η σημαντικότητα που έχει για τα παιδιά και τους εκπαιδευτικούς. Πλήρης συμφωνία και ταύτιση απόψεων δεν αναμένεται, είναι καιρός όμως να προχωρήσει και να κατατεθεί στη Βουλή όπου εκεί ο καθένας πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες του, αν επιδιώκουμε ποιοτική αναβάθμιση του συστήματός μας. Εξάλλου, η πρότασή μας προβλέπει τη μεταξιολόγηση, μια διαδικασία συνεχούς αξιολόγησης του συστήματος και βελτιώσεων, συνεπώς πρέπει να αρχίσουμε για να μπορέσουμε να διορθώνουμε μαζί τυχόν στρεβλώσεις.
–Ορισμένοι πιστεύουν πως στην πρώτη πίεση που δέχεστε κάνετε πίσω και δεν εφαρμόζετε όσα εξαγγέλλετε, με χαρακτηριστικό παράδειγμα το σχολείο για παιδιά με παραβατική συμπεριφορά που δεν λειτούργησε…
–Εμείς δεν το βλέπουμε έτσι. Βλέπουμε ότι στις πιέσεις που δεχόμαστε προτεραιότητα βάζουμε τα παιδιά. Άρα, αν είναι να πετύχουμε τον στόχο μας, είμαστε ευέλικτοι και βρίσκουμε λύσεις. Εδώ ο στόχος μας είναι να έχουμε ένα νέο σύστημα αξιολόγησης και είναι απαίτηση της κοινωνίας να προχωρήσουμε σε αυτό. Και στο σχολείο εναλλακτικής προχωρήσαμε με άλλον τρόπο, προστατεύοντας κυρίως τα παιδιά.
–Πώς προχωρήσατε, αν αναλογιστεί κανείς πως είχατε εξαγγείλει ότι θα λειτουργήσει τον Οκτώβριο και ακόμη δεν έχει ξεκινήσει;
–Χάσαμε το ένα τετράμηνο, γιατί λόγω παραπληροφόρησης κυρίως, εκφράστηκαν έντονες διαμαρτυρίες σε σημείο που κρίναμε και εμείς ότι θα ήταν άδικο για τα παιδιά που θέλαμε να επανεντάξουμε στο σύστημα. Ακόμα και μετά την ενημέρωση συνεχίσαμε να έχουμε διαμαρτυρίες και νομίζω αυτές πάντα θα υπάρχουν, γιατί σχετίζονται και με άλλα ζητήματα, κυρίως με τον σεβασμό στη διαφορετικότητα και τη σοβαρή εκμετάλλευση της οποίας τυγχάνουν αυτά τα ζητήματα. Συνεπώς θέλουμε να το δούμε να λειτουργεί πιλοτικά και να βγάλουμε προς τα έξω την όποια καλή πρακτική. Σύντομα θα έχουμε ανακοινώσεις.
–Πότε τελικά θα λειτουργήσει;
–Εντός Φεβρουαρίου. Θα ενταχθεί αρχικά μικρός αριθμός παιδιών, με ατομικά προγράμματα αλλά και διδασκαλία μαθημάτων, κάποια εκ των οποίων αυτή την ώρα δεν είναι καν στο σύστημα.
Δεν αλλάζει η πολιτική του υπουργείου στα δωρεάν προγράμματα των δημόσιων πανεπιστημίων
–Και γιατί έπρεπε να δώσετε διευκρινίσεις για το γονέας 1 και γονέας 2;
–Γιατί ακριβώς πρέπει να το δούμε στις πραγματικές του διαστάσεις. Αυτό το θέμα δεν είχε τίποτε να κάνει με το φύλο. Αν είναι να συζητήσουμε αυτή τη διάσταση στο εκπαιδευτικό σύστημα να το κάνουμε. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, όμως, έτυχε εκμετάλλευσης μια αναγραφή σε ένα ηλεκτρονικό σύστημα που από την αρχή αναφερόταν ξεκάθαρα σε πατέρα, μητέρα ή κηδεμόνα, όπως ακριβώς και στην έντυπη μορφή της αίτησης εγγραφής. Η απόκρυψη όλων των πληροφοριών και η παραπλάνηση οδήγησαν στη συζήτηση του θέματος σε εντελώς λανθασμένη βάση. Είχαμε την ίδια συζήτηση όταν μιλούσαμε για τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση στα σχολεία. Για την εγγραφή να αναφέρω ότι οι γονείς την έκαναν χωρίς πρόβλημα. Δεν είχαν οι γονείς πρόβλημα, αλλά κάποια κόμματα και κάποια οργανωμένα σύνολα που δημιούργησαν πρόβλημα από το πουθενά. Αυτό μας παραπέμπει και στην ανάγκη να καλλιεργήσουμε στα παιδιά τι σημαίνει παραπληροφόρηση. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ενήλικες και φορείς πίστεψαν την παραπληροφόρηση και έβγαλαν και τις θεωρίες τους. Στα παιδιά μας όμως πρέπει να δώσουμε τις βάσεις για ορθή ενημέρωση, την παιδεία για τα μέσα όπου χρειάζεται αξιολόγηση της πληροφορίας που μας «πλασάρεται» από τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης.
–Αυτή την ανάγκη δεν πρέπει πρώτα να την καλλιεργήσουν και οι εκπαιδευτικοί; Ορισμένοι δεν δέχονται να αμφισβητήσουν οι μαθητές τα λεγόμενά τους.
–Έχετε δίκαιο, γιατί από μόνη της η συζήτηση στην τάξη παραπέμπει και στην αμφισβήτηση και στην επιχειρηματολογία. Αλλιώς έχεις χάσει τα παιδιά, μιας και γνωρίζουν πως ο εκπαιδευτικός δεν είναι η μόνη πηγή πληροφόρησης. Θα πρέπει να καλλιεργηθούν οι δεξιότητες κριτικής σκέψης. Θέλουμε και τους εκπαιδευτικούς μας ενημερωμένους. Σε μία εποχή που μπορεί με το AI και τις νέες γενικά τεχνολογίες ο μαθητής να ετοιμάσει εξαιρετικές εργασίες, θα πρέπει να δεχόμαστε την αξιοποίηση της τεχνολογίας αλλά με σοβαρή κριτική ματιά. Ήδη, προχωρούμε με επιμόρφωση στα θέματα αυτά. Δεν κερδίζεις τίποτε με το να αντιγράψεις κάτι, κερδίζεις όμως με το να ξέρεις πού να ψάξεις την πληροφόρηση. Αυτές είναι δεξιότητες που σου μένουν για μια ζωή.
–Οι συζητήσεις για το σύστημα διοριστέων μετά τα μικρά ποσοστά επιτυχίας, έφεραν αποτέλεσμα. Έχετε κάτι να μας ανακοινώσετε;
–Αναμένουμε από τη Νομική Υπηρεσία να αποφανθεί πώς θα προχωρήσουμε παρακάτω, μιας και το 2027 καταργείται ο κατάλογος και δεν θα έχουμε ικανοποιητικό αριθμό εκπαιδευτικών να διορίσουμε. Παράλληλα, έχουμε τον χρόνο να βελτιώσουμε και την εξέταση του 2025, δεν γίνεται να περνά το 1% και 2%, παραμένοντας αξιόπιστη και έγκυρη.
–Ποια είναι η θέση σας για τη συζήτηση που έχει ξεκινήσει σε ό,τι αφορά τα ξενόγλωσσα προγράμματα στο δημόσιο πανεπιστήμιο;
–Αργήσαμε πάρα πολύ. Εκτός του ότι προσφέρει και συνεισφέρει στην οικονομία της χώρας δίνει επιλογές σε όλους. Δεν αλλάζει η πολιτική του υπουργείου στα δωρεάν προγράμματα των δημόσιων πανεπιστημίων, στα οποία εισάγεται κάποιος αποκλειστικά και μόνο με τις παγκύπριες. Αν όμως κάποιος θέλει να πληρώσει δίδακτρα μπορεί να επιλέξει είτε τα ιδιωτικά είτε τα δημόσια. Η νομοθεσία ήδη το επιτρέπει, αυτό που κάνουμε εμείς είναι να το ρυθμίσουμε και να το ελέγξουμε. Πρέπει να πάμε μπροστά. Δεν μπορούμε να ζητάμε διεθνοποίηση της ανώτατης εκπαίδευσης χωρίς να δίνουμε ευκαιρίες και στα δημόσια πανεπιστήμια.
–Έχετε καταλάβει γιατί υπάρχει τόση μεγάλη ανησυχία από πλευράς οργανωμένων γονιών που κάνουν λόγο για μαθητές δύο ταχυτήτων;
–Αυτό δεν ευσταθεί. Στα ελληνόφωνα ούτε ο τρόπος εισαγωγής θα διαφοροποιηθεί, ούτε και οι θέσεις θα μειωθούν. Μόνο με παγκύπριες εξετάσεις μπαίνεις στα δωρεάν προγράμματα των δημόσιων πανεπιστημίων μας. Τα ξενόγλωσσα θα είναι με δίδακτρα, αυτοχρηματοδοτούμενα προγράμματα, με πλήρη έλεγχο από τον ΔΙΠΑΕ και με αυτό τον τρόπο ενισχύουμε και την επιχειρηματική δραστηριότητα των δημόσιων πανεπιστήμιων, τα οποία έχουμε αφήσει καθηλωμένα τη στιγμή που όλοι οι άλλοι προσφέρουν και αναπτύσσονται. Άρα, δεν τίθεται θέμα σύγκρισης για εμάς. Το παιδί που θέλει να φοιτήσει στο Πανεπιστήμιο Κύπρου μέσω των παγκύπριων εξετάσεων συνεχίζει να έχει τις ίδιες ακριβώς ευκαιρίες – ανοίγουμε άλλο ένα παράθυρο στο ίδιο παιδί που ήθελε να πάει στο εξωτερικό, να παραμείνει στον τόπο του.
