Kathimerini.gr
Στο τέλος του 2026 η Σερβία θα είναι έτοιμη να ενταχθεί στην Ε.Ε., αναφέρει στην «Κ» ο υπουργός Εξωτερικών της χώρας Μάρκο Τζούριτς, που σήμερα πραγματοποιεί επίσημη επίσκεψη στην Αθήνα. Ο κ. Τζούριτς σημειώνει ότι το Βελιγράδι έχει δυναμική επικοινωνία με τον νέο πρόεδρο των ΗΠΑ, ενώ αναφέρει ότι η Σερβία έχει κάθε συμφέρον για ποιοτικές πολιτικές και οικονομικές σχέσεις με την Τουρκία.
– Η Σερβία και η Ελλάδα έχουν ιστορικούς δεσμούς. Μπορεί να ενισχυθούν οι σχέσεις σήμερα;
– Η Σερβία και η Ελλάδα έχουν μακρά παράδοση φιλικών σχέσεων, που βασίζεται στην πολιτιστική και ιστορική εγγύτητα και αλληλεγγύη των λαών μας. Σήμερα η Ελλάδα είναι μία από τις χώρες της Ε.Ε. με την οποία η Σερβία έχει ιδιαίτερα στενές σχέσεις και αυτό είναι αποτέλεσμα, όχι μόνο της προαναφερόμενης παραδοσιακής εγγύτητας, αλλά και του γεγονότος ότι οι χώρες μας σέβονται το διεθνές δίκαιο και αλληλοϋποστηρίζονται σε θέματα που άπτονται του ύψιστου κρατικού και εθνικού συμφέροντος. Επίσης, εκτός από την Ελλάδα, η Σερβία είναι μεγάλη φίλη και αδελφή χώρα με την Κύπρο. Είμαστε ανοιχτοί να συμμετάσχουμε με την Ελλάδα σε τριμερείς και τετραμερείς μορφές συνεργασίας, προκειμένου να επιλύουμε με συντονισμένο τρόπο ζητήματα κοινού ενδιαφέροντος με τους γείτονές μας. Είναι πολύ σημαντικό για εμάς η Ελλάδα να συνεχίσει να δείχνει κατανόηση σχετικά με το ζήτημα της νότιας σερβικής επαρχίας του Κοσόβου και των Μετοχίων, που αποτελεί για εμάς βασικό κρατικό και εθνικό ζήτημα.
– Θα μπορούσαν να συνδεθούν καλύτερα η Ελλάδα και η Σερβία;
– Η Ελλάδα είναι ναυτική χώρα και παραδοσιακά μια εμπορική δύναμη, ενώ η Σερβία είναι ηπειρωτική χώρα χωρίς πρόσβαση στη θάλασσα. Βρίσκονται, ωστόσο, και οι δύο στον σημαντικό και πολυσύχναστο Πανευρωπαϊκό Διάδρομο 10, που συνδέει την Κεντρική Ευρώπη με την Ανατολική Μεσόγειο. Επομένως, η ανάγκη ενίσχυσης και εκσυγχρονισμού των υποδομών που μας συνδέουν, τόσο του συγκοινωνιακού δικτύου όσο και της ενέργειας, είναι προφανής. Πέρυσι καταγράψαμε ρεκόρ εμπορικών συναλλαγών, σχεδόν 800 εκατ. ευρώ, και βάσει των μέχρι τώρα δεδομένων φέτος οι εμπορικές συναλλαγές θα είναι ακόμη μεγαλύτερες, ενώ νέο ρεκόρ κατέγραψαν και οι ανταλλαγές υπηρεσιών, 844 εκατ. ευρώ. Μπορούμε και καλύτερα.
– Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επισκέφθηκε πρόσφατα το Βελιγράδι. Η Ελλάδα υποστηρίζει την ευρωπαϊκή πορεία της Σερβίας. Είστε αισιόδοξος για την προοπτική ένταξης;
– Η επίσκεψη του κ. Μητσοτάκη ήταν πολύ σημαντική και η σχέση του με τον πρόεδρο της Σερβίας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, είναι στο πνεύμα της ιστορικής φιλίας μεταξύ των λαών μας. Είμαστε ευγνώμονες στην Ελλάδα που είναι από τους πιο συνεπείς υποστηρικτές της ιδέας επέκτασης της Ε.Ε. στα Δυτικά Βαλκάνια. Αυτή η διαδικασία είχε διακυμάνσεις, αλλά είναι σημαντικό η πόρτα της Ε.Ε. να παραμείνει ανοιχτή. Η Ελλάδα θα διαδραματίσει σημαντικό και βασικό ρόλο κατά την επερχόμενη περίοδο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης των Δυτικών Βαλκανίων, η οποία ελπίζω να μην είναι ιδιαίτερα μακρόχρονη. Η Σερβία έχει ξεκάθαρη φιλοδοξία, η οποία είναι να ολοκληρώσει το μεταρρυθμιστικό της πρόγραμμα έως τα τέλη του 2026 και να είναι έτοιμη για πλήρη ένταξη στην Ε.Ε. Ωστόσο, παραμένει άλυτο το ζήτημα του Κοσόβου και των Μετοχίων και καλό θα ήταν τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. να έχουν σταθερή και μακροπρόθεσμη στρατηγική συναίνεση για το μέλλον της διεύρυνσης.
– Πώς βλέπετε τον ρόλο της Τουρκίας στα Βαλκάνια;
– Η Τουρκία έχει αναγνωρίσει μονομερώς την ανεξαρτησία του Κοσόβου και στο θέμα αυτό έχουμε θεμελιωδώς διαφορετικές θέσεις. Η Τουρκία είναι περιφερειακή δύναμη, με νέο ηλικιακά πληθυσμό και μεγάλες οικονομικές δυνατότητες και ως τέτοια αποτελεί έναν σημαντικό πολιτικό παράγοντα στην περιοχή, που δεν θα μπορούσε κανείς να παρακάμψει. Οι πολίτες μας που ασπάζονται το Ισλάμ είναι προσανατολισμένοι προς την Τουρκία με διάφορους τρόπους και αποτελούν σημαντική γέφυρα συνεργασίας μεταξύ των χωρών μας. Η Σερβία έχει συμφέρον να καλλιεργήσει σταθερές και ποιοτικές πολιτικές και οικονομικές σχέσεις με την Τουρκία. Οσο η Τουρκία λειτουργεί ως γεωγραφική, πολιτική και ενεργειακή γέφυρα μεταξύ Ευρώπης και Ασίας με εποικοδομητικό τρόπο και όσο η πολιτική και οικονομική παρουσία της Τουρκίας στα Βαλκάνια συμβάλλει στη σταθερότητα και όχι στην αποσταθεροποίηση της περιοχής, θα έχουμε ορθές βάσεις και συμφέρον για τη συνέχιση της βελτίωσης της διμερούς συνεργασίας.
– Η νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ θα μπορούσε να επηρεάσει ζητήματα, όπως η κατάσταση στην Ουκρανία;
– Η Σερβία είναι αξιόπιστος εγγυητής της σταθερότητας στην περιοχή και έχουμε τη δυνατότητα να γίνουμε και η κινητήρια δύναμη της οικονομικής ανάπτυξης της ευρύτερης περιοχής. Η συνέχιση της βελτίωσης των σχέσεων με τις ΗΠΑ και η μετατροπή τους σε πραγματική στρατηγική συνεργασία είναι μία από τις προτεραιότητες της εξωτερικής πολιτικής της Σερβίας. Υπάρχει έντονη δυναμική στην επικοινωνία μας με τον εκλεγμένο πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ γι’ αυτό το θέμα και είμαι πολύ αισιόδοξος για το μέλλον των σερβοαμερικανικών σχέσεων. Ελπίζω ότι η νέα διοίκηση στον Λευκό Οίκο, αφού αναλάβει επίσημα τα καθήκοντά της, θα λάβει συγκεκριμένα μέτρα για να τερματιστεί ο πόλεμος στην Ουκρανία. Είναι προς το συμφέρον όλων μας να εξαλειφθούν οι περιφερειακές κρίσεις, ώστε ο κόσμος να στραφεί ξανά στον διάλογο, στην παραγωγική συνεργασία και την κοινή πρόοδο.
Οπισθοδρομική η πολιτική της Πρίστινας
– Δεν υπάρχει σημαντική πρόοδος στον διάλογο Βελιγραδίου – Πρίστινας. Ισως η Ε.Ε. θα μπορούσε να παίξει κάποιο μεγαλύτερο ρόλο εκεί…
– Η εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινας και η εξεύρεση μόνιμης και βιώσιμης λύσης στο ζήτημα του Κοσόβου και των Μετοχίων είναι μια διαδικασία που μπορεί να έχει συγκεκριμένα αποτελέσματα μόνο εάν αναζητηθούν λύσεις μέσα από έναν ανοιχτό και εποικοδομητικό διάλογο και έχοντας τη διάθεση για συμβιβασμούς. Για τη Σερβία, η νότια επαρχία, το Κόσοβο και τα Μετόχια είναι αναφαίρετο τμήμα της επικράτειας της χώρας μας, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι το Βελιγράδι και η Πρίστινα, παρά τη διαφωνία τους αναφορικά με αυτό το θεμελιώδες γεγονός, δεν μπορούν να συμφωνήσουν σε θέματα κοινού ενδιαφέροντος, να εργαστούν για να ξεπεραστεί το συγκρουσιακό παρελθόν και να δημιουργήσουν για το συμφέρον των πολιτών ένα καλύτερο κοινωνικό, πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον. Το ζήτημα του Κοσόβου και των Μετοχίων, εκτός του ότι αποτελεί μια μόνιμη πολιτική πρόκληση, καθώς και μια πρόκληση σε θέματα ασφαλείας, είναι επίσης ένα περίπλοκο διεθνές νομικό ζήτημα. Δεν μπορεί να επιλυθεί χωρίς διάλογο, όπως φαντάζονται ο Αλμπιν Κούρτι και οι ομοϊδεάτες του στην Πρίστινα. Τους τελευταίους μήνες ο Κούρτι απορρίπτει ρητά τον διάλογο και όλα όσα ο ίδιος έχει συμφωνήσει, όπως η συγκρότηση της Ενωσης Σερβικών Δήμων και προβαίνει σε επίδειξη δύναμης με στόχο τη δημιουργία μιας νέας πραγματικότητας στο πεδίο. Από αυτή τη στάση δεν έχουν κανένα όφελος ούτε οι κάτοικοι του Κοσόβου και των Μετοχίων ούτε και η περιοχή, η οποία αυτή τη στιγμή είναι κατά κάποιον τρόπο όμηρος της οπισθοδρομικής εθνοεθνικιστικής πολιτικής της Πρίστινας.
