Μανώλης Κωστίδης
Επτά νεκροί και 22 τραυματίες είναι ο απολογισμός του τρομοκρατικού χτυπήματος στις εγκαταστάσεις της αεροδιαστημικής εταιρείας της Τουρκίας (TUSAŞ) στην περιοχή Καζάν, που βρίσκεται στα περίχωρα της Αγκυρας. Σύμφωνα με τον υπουργό Εσωτερικών της Τουρκίας Αλί Γερλίκαγια, δύο από τους νεκρούς είναι οι τρομοκράτες, ένας άνδρας και μια γυναίκα. Μέχρι αργά χθες το βράδυ καμία οργάνωση δεν είχε αναλάβει την ευθύνη της επίθεσης, ενώ οι τουρκικές αρχές ανέφεραν πως θα βρουν τα ίχνη των δραστών αφού ταυτοποιήσουν τους τρομοκράτες. Ο υπουργός Αμυνας της Τουρκίας Γιασάρ Γκιουλέρ μίλησε για επίθεση του PKK. Στις 3.26 μ.μ. ακούστηκε μια τεράστια έκρηξη στην είσοδο της TUSAŞ. Ολοι νόμιζαν πως είναι επίθεση καμικάζι. Λίγα λεπτά αργότερα οι εικόνες από τις κάμερες ασφαλείας έδειξαν έναν άνδρα και μια γυναίκα να κρατούν όπλα και έχοντας σακίδια στις πλάτες τους κατέβηκαν από ταξί και άρχισαν να πυροβολούν εναντίον των φρουρών. Λίγα λεπτά μετά, ένας από τους τρομοκράτες εισήλθε στον χώρο της βιομηχανίας και άρχισε να πυροβολεί από τον εσωτερικό χώρο προς τα έξω.
Footage from the Explosion and Gunfire at the Headquarters of the Turkish Aerospace Industries in Ankara, Turkey. pic.twitter.com/uZKJ3GpqFV
— USA Journalist (@USA__Journalist) October 23, 2024
Άνδρες ασφαλείας περιπολούν έξω από την αεροδιαστημική εταιρεία της Τουρκίας λίγο μετά την αιματηρή επίθεση. [REUTERS / Stringer]
Την ίδια στιγμή, σχεδόν όλα τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης άρχισαν να κάνουν αναφορές για τρεις εκρήξεις εντός της TUSAŞ, πυροβολισμούς που συνεχίστηκαν να ακούγονται για περίπου μιάμιση ώρα, όπως και αναφορές για ομήρους με φωτογραφίες που δημοσιεύθηκαν από τα τουρκικά πρακτορεία ειδήσεων. Απογειώθηκαν μη επανδρωμένα αεροσκάφη αλλά και ελικόπτερα που επιτηρούσαν την περιοχή, ενώ ειδικές δυνάμεις των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων περιφρουρούσαν τις εγκαταστάσεις.
Δεν δόθηκαν περισσότερες λεπτομέρειες για το ακριβώς συνέβη. Στις 6.15 μ.μ. ο υπουργός Εσωτερικών της Τουρκίας Αλί Γερλίκαγια ανακοίνωσε πως τελείωσαν όλα και δήλωσε ότι οι δύο δράστες σκοτώθηκαν στην επίθεση, προσθέτοντας πως τρεις από τους τραυματίες βρίσκονται σε κρίσιμη κατάσταση. Δύο ώρες μετά το τρομοκρατικό χτύπημα, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν συναντήθηκε με τον Βλαντιμίρ Πούτιν σε διάσκεψη των BRICS στη ρωσική πόλη Καζάν, από όπου καταδίκασε την επίθεση και δέχθηκε τα συλλυπητήρια του Πούτιν. «Καταδικάζουμε κάθε τέτοια ενέργεια, ανεξαρτήτως των κινήτρων της», είπε ο Πούτιν. Το ΝΑΤΟ, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ενωση καταδίκασαν επίσης την επίθεση.
Αυτόπτες μάρτυρες ανέφεραν ότι οι υπάλληλοι που βρίσκονταν μέσα στο κτίριο μεταφέρθηκαν από τις Αρχές σε καταφύγια και δεν επετράπη σε κανέναν να φύγει για λίγες ώρες. Το τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων IHA δημοσιοποίησε φωτογραφία με «ομήρους», αλλά οι τουρκικές αρχές επίσημα δεν ανέφεραν τίποτα σχετικό. Η TUSAŞ είναι ο μεγαλύτερος αεροδιαστημικός κατασκευαστής της Τουρκίας. Παράγει σήμερα ένα εκπαιδευτικό σκάφος, μη επανδρωμένα αεροσκάφη, συντηρεί μαχητικά και πολιτικά ελικόπτερα, και αναπτύσσει το πρώτο εγχώριο μαχητικό αεροσκάφος της χώρας, το KAAN. Ανήκει στο ίδρυμα των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων και στην κυβέρνηση και απασχολεί περισσότερους από 10.000 εργαζομένους.
Στιγμιότυπα από βίντεο δείχνουν τον καπνό που έχει υψωθεί πάνω από τις εγκαταστάσεις της TUSAŞ μετά την έκρηξη στην είσοδο και τους δύο ενόπλους, οι οποίοι έφθασαν με ταξί, να ανοίγουν πυρ εναντίον των φρουρών και έπειτα να μπαίνουν στο κτίριο. [REUTERS]
[EPA/HANDOUT/TURKISH POLICE DEPARTMENT]
Προχθές ο κυβερνητικός εταίρος του κ. Ερντογάν, ο πρόεδρος του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης Ντεβλέτ Μπαχτσελί πρότεινε να αποφυλακιστεί ο ηγέτης του PKK Αμπντουλάχ Οτσαλάν και να μιλήσει στο Κοινοβούλιο για τον τερματισμό της τρομοκρατίας. Αλλοι αναλυτές βλέπουν πίσω από την επίθεση το Ισραήλ ή τις ΗΠΑ, δίχως όμως μέχρι στιγμής να υπάρχει κάποια απόδειξη.
Με ανάρτησή του στο Χ το ελληνικό ΥΠΕΞ σημείωσε πως «η επίθεση στις εγκαταστάσεις της Τουρκικής Αεροδιαστημικής Βιομηχανίας στην Αγκυρα, όπως κάθε τρομοκρατική επίθεση, πρέπει να καταδικαστεί απερίφραστα» και τόνισε ότι «η αδιάκριτη βία δεν έχει θέση σε μια δημοκρατία». Και κατέληξε: «Η Ελληνική Κυβέρνηση εκφράζει τα συλλυπητήριά της στις οικογένειες των θυμάτων και εύχεται ταχεία ανάρρωση στους τραυματίες». Αργά χθες το βράδυ ο κ. Ερντογάν ανέβασε ένα μήνυμα στο X και υποστήριξε ότι «η τρομοκρατική επίθεση εναντίον της TUSAŞ, μιας από τις οργανώσεις – ατμομηχανές της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας, είναι μια αποτρόπαια επίθεση που στοχεύει την επιβίωση της χώρας μας, την ειρήνη του έθνους μας και τις αμυντικές μας πρωτοβουλίες, που είναι το σύμβολο του ιδανικού μας, της “Πλήρως Ανεξάρτητης Τουρκίας”».
O υπουργός Αμυνας της Τουρκίας Γιασάρ Γκιουλέρ, αφού τόνισε ότι προσπάθησαν να διαταράξουν την ειρήνη του τουρκικού έθνους, δήλωσε: «Τιμωρούμε κάθε φορά αυτούς τους άτιμους του PKK όπως τους αξίζει, αλλά δεν μαθαίνουν ποτέ. Επαναλαμβάνω για άλλη μία φορά αυτό που έλεγα πάντα, θα τους καταδιώξουμε μέχρι να εξαλειφθεί ο τελευταίος τρομοκράτης και θα πάρουμε εκδίκηση για ό,τι έγινε. Αυτό θα το δουν όλοι, μην ανησυχείτε».
Τα σενάρια μετά το άνοιγμα του «σκληρού» Μπαχτσελί
Reuters
Πολλά σενάρια κυκλοφορούν στην Αγκυρα για τη χρονική συγκυρία κατά την οποία εκδηλώθηκε η χθεσινή τρομοκρατική επίθεση. Κι αυτό γιατί σημειώθηκε μία μέρα μετά τη δήλωση του υπερεθνικιστή ηγέτη Ντεβλέτ Μπαχτσελί ενώπιον της Εθνοσυνέλευσης ότι το ΡΚΚ είναι καταδικασμένο σε αποτυχία και γι’ αυτό θα έπρεπε να εγκαταλείψει τον ένοπλο αγώνα, να κατεβεί από τα βουνά με τα όπλα του και να παραδοθεί στην τουρκική δημοκρατία.
Παράλληλα, σε μια πρόταση που φέρεται ότι διατυπώθηκε με τη σύμφωνη γνώμη του Ταγίπ Ερντογάν κάλεσε τον φυλακισμένο ηγέτη της οργάνωσης Αμπντουλάχ Οτσαλάν να διακηρύξει την αυτοδιάλυση του ΡΚΚ. «Αν αρθεί η απομόνωση του τρομοκράτη ηγέτη ας έρθει να μιλήσει σε μια συνάντηση του φιλοκουρδικού κόμματος DEM (Κόμμα για την Ισότητα και την Ελευθερία των Λαών) στην τουρκική βουλή. Ας έρθει να φωνάξει ότι η τρομοκρατία τελείωσε και η οργάνωση διαλύθηκε», ανέφερε ο ηγέτης του κόμματος της εθνικιστής δράσης και κυβερνητικός εταίρος του Ερντογάν. Ο 76χρονος πολιτικός, το κόμμα του οποίου είναι πολιτικός βραχίονας των υπερεθνικιστών «Γκρίζων Λύκων», προκάλεσε σοκ στην τουρκική κοινή γνώμη και στην αντιπολίτευση με αυτή την αποστροφή του με την οποία ζητούσε να αφεθεί ελεύθερος ο φυλακισμένος Κούρδος ηγέτης του ΡΚΚ Αμπντουλάχ Οτσαλάν. Οπως εξήγησε, σε περίπτωση που ο Οτσαλάν δεχθεί να κάνει μια τέτοια ομιλία αποκήρυξης της τρομοκρατίας, τότε με βάση το άρθρο 3 του Ευρωπαϊκού Δικαίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων μπορεί και να αφεθεί ελεύθερος (το λεγόμενο «δικαίωμα στην ελπίδα», που απαγορεύει τις ισόβιες ποινές, πάνω από 25 χρόνια). Οπως μεταδίδει το middle east eye, ο κ. Μπαχτσελί στην εισαγωγή του μίλησε για την ανάγκη «να αλλάξει η πορεία της ιστορίας» και να «σπάσουν τα δεσμά της Τουρκίας».
«Δικαίωμα στην ελπίδα»
Πέρα από το άνοιγμα του «σκληρού» Μπαχτσελί στο κουρδικό στοιχείο, ενδιαφέρον έχει και η αναφορά στο «δικαίωμα στην ελπίδα», που αποτελεί μια ευρωπαϊκή νομοθετική ρύθμιση την οποία η Τουρκία δεν αποδέχεται. «Είμαστε έτοιμοι να το καταπιούμε αυτό στο όνομα της πατρίδας μας, του έθνους, της σημασίας, του κοινού μέλλοντος και της πλήρους ανεξαρτησίας. Είμαστε αποφασισμένοι να κάνουμε κάθε θυσία, να υπομείνουμε όλα τα δεινά και να πάρουμε τα απαραίτητα μέτρα για την Τουρκία και το τουρκικό έθνος», πρόσθεσε.
Υπενθυμίζεται ότι ο Οτσαλάν κρατείται από το 1999 στη φυλακή στη νήσο Ιμραλί, αρχικά καταδικασμένος σε θάνατο για προδοσία, μια ποινή που μετατράπηκε σε ισόβια. Λίγες ώρες μετά την επίμαχη δήλωση του Μπαχτεσλί, η Τουλάι Χατιμογκουλάρι, στέλεχος της ηγετικής ομάδας του DEM, δήλωσε ότι το κόμμα της είναι έτοιμο για μια ειρηνευτική πρωτοβουλία. «Αν γίνει μια αρχή, θα πρέπει άμεσα να αρθεί η απομόνωση του Οτσαλάν», συμπλήρωσε. Είχε προηγηθεί χειραψία του Μπαχτσελί με τον ηγέτη του κόμματος, Τουνσέρ Μπακιρχάν κι άλλους βουλευτές στις αρχές του μήνα. Ο ηγέτης του εθνικιστικού κόμματος χαρακτήρισε τη σπάνια στιγμή «μήνυμα εθνικής ενότητας κι αδελφοσύνης».
Είχε σχέση το λουτρό αίματος με μια εσωτερική διάσπαση μεταξύ σκληροπυρηνικών και ρεαλιστών Κούρδων που εμφανίζονταν έτοιμοι να αδράξουν τον κυβερνητικό κλάδο ελαίας; Ηταν μια προσπάθεια του ΡΚΚ να αποδείξει ότι ο ένοπλος αγώνας συνεχίζεται κανονικά παρά τα ανοίγματα του Μπαχτσελί;
Πάντως, η χρονική σύμπτωση της επίθεσης μία ημέρα μετά τη σοκαριστική δήλωση του υπερεθνικιστή ηγέτη δεν μπορεί να αγνοηθεί. Ηδη χθες ο Τούρκος πρόεδρος διακήρυξε ότι η μάχη κατά της τρομοκρατίας συνεχίζεται με αποφασιστικότητα. Οποιαδήποτε πρωτοβουλία καλής θέλησης εκ μέρους του (γιατί είναι βέβαιο ότι ο Μπαχτσελί δεν ενήργησε ερήμην του) ανακλήθηκε ένα 24ωρο αργότερα. «Καταδικάζω την τρομοκρατική επίθεση στις εγκαταστάσεις της TUSAŞ στο Καχραμανκαζάν ανεξάρτητα από ποιον ή από πού προέρχεται», σχολίασε ο ηγέτης του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος, Οζγκούρ.