Kathimerini.gr
Ο Ντόναλντ Τραμπ επιστρέφει στον Λευκό Οίκο έπειτα από ένα διάλειμμα τεσσάρων ετών, με φαινομενικά ευνοϊκούς όρους, ισχυρές βάσεις επανεκκίνησης και προοπτικές περαιτέρω ισχυροποίησης.
Η επικράτησή του στις προεδρικές εκλογές του περασμένου Νοεμβρίου ήταν άνετη απέναντι στην Κάμαλα Χάρις: πολύ πιο άνετη από τη μάχη ενάντια στη Χίλαρι Κλίντον που είχε προηγηθεί το 2016.
Οι Ρεπουμπλικανοί έχουν όμως παράλληλα πια την πλειοψηφία και στα δύο σώματα του Κογκρέσου, τη Βουλή των Αντιπροσώπων και τη Γερουσία, ενώ οι προσκείμενοι στο Ρεπουμπλικανικό κόμμα πολιτικά συντηρητικοί δικαστές πλειοψηφούν πια και στις τάξεις του εννεαμελούς Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ.
Με άλλα λόγια, ο Τραμπ δείχνει, εκ πρώτης όψεως τουλάχιστον, να «τα έχει όλα», καθώς ετοιμάζεται πια να αναλάβει εκ νέου τα ηνία της οικονομικά και στρατιωτικά ισχυρότερης χώρας στον κόσμο.
Η διεθνοπολιτικά επεισοδιακή τετραετία που προηγήθηκε -με τον πόλεμο στην Ουκρανία, το χάος στη Γάζα, τις αναφλέξεις στη Μέση Ανατολή και την ένταση στο Στενό της Ταϊβάν– θα μπορούσε κι εκείνη, παρά τις εκκρεμότητες που αφήνει πίσω, να λειτουργήσει υπέρ του επερχόμενου 47ου προέδρου των ΗΠΑ. «Εάν τα πράγματα δεν μπορούν να γίνουν χειρότερα, τότε θα αρχίσουν να γίνονται καλύτερα», λένε πολλοί, με μια δόση αυθαίρετου ευσεβοποθισμού είναι η αλήθεια, όταν αναφέρονται στην επερχόμενη τετραετία.
Την ίδια ώρα ωστόσο, εάν «ό,τι δεν σε σκοτώνει, σε κάνει πιο δυνατό», τότε ο Τραμπ βγαίνει πια «πιο δυνατός» μέσα από τις νομικές περιπέτειες του 2024 που, αν και πρωτοφανείς, δεν κατάφεραν να τον «σκοτώσουν» πολιτικά.
Επιπλέον, ο Τραμπ έχει πια στο πλευρό του, όχι απλώς ως υποστηρικτή αλλά και ως πολιτικό συνοδοιπόρο, τον πλουσιότερο άνθρωπο στον κόσμο, που είναι ο Ελον Μασκ, ο οποίος Μασκ έχει όμως εν τω μεταξύ αποκτήσει μια από τις πιο σημαντικές πλατφόρμες διακίνησης πληροφοριών στον κόσμο, που είναι το πρώην Twitter-νυν X. Όλα αυτά δεν ίσχυαν κατά την προηγούμενη τετραετία του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία.
Από την άλλη πλευρά βέβαια, δεν είναι σε καμία περίπτωση δεδομένο ότι όλα αυτά θα λειτουργήσουν ως «λευκή επιταγή» στα χέρια του επερχόμενου προέδρου.
«Ελον Μασκ και Ντόναλντ Τραμπ: Θα έχει, άραγε, διάρκεια αυτό το bromance;» «Εξετάζοντας τη σχέση Τραμπ-Μασκ: Θα καταφέρουν, άραγε, αυτές οι δύο ισχυρές προσωπικότητες να παραμείνουν ενωμένες;» Ερωτήματα τέτοιου τύπου έχουν ήδη αρχίσει να κάνουν την εμφάνισή τους στις αναλύσεις των αγγλόφωνων ΜΜΕ (abcNEWS, Australian Broadcasting Corp. Vox κ.ά.).
Επί της ουσίας, είναι ακόμη πολύ νωρίς για να μπορεί κανείς να προχωρήσει σε εκτιμήσεις με μια δόση έστω μερικής βεβαιότητας, όση θα του επέτρεπαν οι φαινομενικώς παρορμητικοί Τραμπ και Μασκ.
Υπάρχουν, ωστόσο, κάποια δεδομένα τα οποία δεν αμφισβητούνται.
Κατά την πρώτη θητεία του στην προεδρία των ΗΠΑ, ο Τραμπ άλλαξε δεκάδες υπουργούς/υφυπουργούς/κορυφαίους συνεργάτες, με τις παραιτήσεις και τις αποπομπές να διαδέχονται η μία την άλλη μέσα σε ένα συνήθως τοξικό κλίμα αλληλοκαταγγελλιών και επικρίσεων.
Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει αποδείξει κατ’ επανάληψη ότι προσεγγίζει τη συμμετοχή του στα κοινά με διαθέσεις απολύτως εγωκεντρικές, ως «one man show» με αδιαφιλονίκητο πρωταγωνιστή τον ίδιο. Θα μπορέσει, άραγε, ο -επίσης εγωκεντρικός, αυτοαναφορικός, κάθε άλλο παρά ταπεινός- Μασκ να πορευθεί απρόσκοπτα, ως έτερος πόλος ισχύος, μέσα στο σύμπαν του Τραμπ;
Το bromance Τραμπ και Μασκ, με τη μορφή που έχει αποκτήσει σήμερα, είναι πάντως κάτι το πολύ πρώιμο. Επί του πρακτέου, δεν έχει προλάβει καν να χρονίσει, καθώς ο Μασκ άρχισε να υποστηρίζει ανοιχτά την προεδρική υποψηφιότητα του Ντόναλντ Τραμπ τον Ιούλιο του 2024, έπειτα από την απόπειρα δολοφονίας κατά του τελευταίου στην Πενσιλβάνια, μόλις λίγους μήνες δηλαδή πριν από τις εκλογές του Νοεμβρίου.
Ο Μασκ από την πλευρά του, υπενθυμίζεται άλλωστε ότι άλλοτε ψήφιζε Δημοκρατικούς. Στις προεδρικές εκλογές του 2016 για παράδειγμα, δεν είχε ψηφίσει Τραμπ αλλά Χίλαρι. «Νιώθω ότι δεν είναι το σωστό πρόσωπο για την προεδρία», είχε δηλώσει τότε ο δισεκατομμυριούχος στο δίκτυο CNBC, απορρίπτοντας την υποψηφιότητα του Ντόναλντ Τραμπ.
Στην πορεία ωστόσο, οι κ.κ. Τραμπ και Μασκ θα συνεργάζονταν. Ο Μασκ εισήλθε ως οικονομικός σύμβουλος στην ομάδα του Τραμπ τον Δεκέμβριο του 2016, θέση από την οποία όμως παραιτήθηκε λίγους μήνες αργότερα, τον καλοκαίρι του 2017, όταν ο Τραμπ αποφάσισε να αποσύρει τις ΗΠΑ από τη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα. Για την ιστορία, ο Μασκ είχε τότε αποκηρύξει ανοιχτά την εν λόγω απόσυρση ως λανθασμένη.
Εν συνεχεία, Τραμπ και Μασκ θα αντάλλαζαν φιλοφρονήσεις αλλά και προσβολές. Τον Ιανουάριο του 2022, ο Τραμπ είχε χαρακτηρίσει, για παράδειγμα, τον Μασκ «ιδιοφυία». Μόλις λίγους μήνες αργότερα ωστόσο, ο ίδιος άνθρωπος θα αποκαλούσε τον Μασκ «another bulls*** artist» («απατεώνα» ή «παπατζή» σε ελεύθερη ελληνική μετάφραση). «Είναι πια καιρός ο Τραμπ να κρεμάσει το καπέλο του και να σαλπάρει στο ηλιοβασίλεμα», είχε απαντήσει τότε ο Μασκ.
Εν έτει 2025 πια, όλοι προετοιμάζονται για την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, με σημείο αναφοράς την ορκωμοσία του που αναμένεται στις 20 Ιανουαρίου.
Ωστόσο κάποιοι, όχι τυχαίοι, έχουν αρχίσει ήδη να εξαπολύουν «φίλια πυρά».
«Γιατί έχουμε Νοτιοαφρικανούς, τους πιο ρατσιστές ανθρώπους στον πλανήτη, Λευκούς Νοτιοαφρικανούς, να σχολιάζουν τι συμβαίνει στις Ηνωμένες Πολιτείες;», διερωτήθηκε ο πάλαι ποτέ κορυφαίος σύμβουλος του Τραμπ, Στιβ Μπάνον, στο πλαίσιο συνέντευξης που παραχώρησε στην ιταλική εφημερίδα Corriere della Sera. Προχωρώντας μάλιστα ένα βήμα παραπέρα, ο Μπάνον κάλεσε τον Μασκ «να γυρίσει πίσω στη Νότια Αφρική» όπου γεννήθηκε, ενώ ξεκαθάρισε πως ο ίδιος θα κάνει ό,τι περνά από το χέρι του προκειμένου ο Μασκ να μην έχει… όχι θέση στην επερχόμενη αμερικανική διοίκηση, αλλά ούτε καν πρόσβαση στον Λευκό Οίκο.
Ο Στιβ Μπάνον (AP Photo/J. Scott Applewhite)
Στις τάξεις του Ρεπουμπλικανικού κόμματος ξέσπασε «εμφύλιος» τον περασμένο μήνα με σημείο διαφωνίας τις βίζες/άδειες παραμονής με τις οποίες εξειδικευμένοι υπάλληλοι μπορούν να εισέλθουν στις ΗΠΑ και να εργαστούν εκεί για ένα διάστημα έως έξι ετών. Παράγοντες όπως ο (Νοτιοαφρικανός) Ελον Μασκ και ο (υιός Ινδών μεταναστών) Βιβέκ Ραμασουάμι έσπευσαν να υπερασπιστούν το εν λόγω πρόγραμμα (H-1B), επικαλούμενοι την ανάγκη ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας των αμερικανικών επιχειρήσεων. Σημαντική σημείωση: ο ίδιος ο Μασκ είχε έρθει στις ΗΠΑ χάρη σε ένα τέτοιο πρόγραμμα…
Ελον Μασκ και Βιβέκ Ραμασουάμι (AP Photo/Jose Luis Magana)
Το πρόγραμμα αυτών των αδειών εργασίας/παραμονής απορρίπτεται, ωστόσο, εμφατικά από άλλες προβεβλημένες προσωπικότητες του MAGA (Make America Great Again) στρατοπέδου, όπως είναι για παράδειγμα ο Στιβ Μπάνον και η Λόρα Λούμερ, που τώρα στρέφουν τα πυρά τους ενάντια στα μεγάλα αφεντικά του κλάδου της τεχνολογίας (τα καλούμενα «tech bros» ή «tech titans») με την κατηγορία ότι υπονομεύουν τη θέση των Αμερικανών εργαζομένων όταν βασίζονται σε φθηνό εργατικό δυναμικό από το εξωτερικό… «Πρέπει να προστατέψουμε τον Τραμπ από τους τεχνοκράτες», διακήρυξε χαρακτηριστικά η Λούμερ, παρουσιάζοντας ως «αναπόφευκτο» το «διαζύγιο μεταξύ Τραμπ και big tech». Ποιοι είναι αυτοί οι τεχνοκράτες; Σημειώνεται ότι, πέρα από τον Μασκ ο οποίος έχει πια μετακομίσει σε σουίτα (με κόστος διαμονής 2.000 δολ. τη βραδιά) στο Μαρ-α-Λάγκο για να είναι κοντά στον Τραμπ, τον νεοεκλεγέντα πρόεδρο έχουν επίσης σπεύσει να επισκεφθούν το τελευταίο διάστημα ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ (Meta) και ο Τιμ Κουκ (Apple), μεταξύ άλλων.
«Αυτή η διαμάχη δεν είναι απλώς μια ιδεολογική σύγκρουση μεταξύ των δεξιών που βλέπουν τους μετανάστες ως απειλή από τη μία πλευρά, και των μεγάλων επιχειρηματιών του κλάδου της τεχνολογίας από την άλλη, που επιθυμούν να επεκτείνουν την πρόσβασή τους στην παγκόσμια δεξαμενή ταλέντων. Αντιθέτως, είναι ένας αγώνας για τον έλεγχο της μελλοντικής κατεύθυνσης του τραμπισμού», σχολιάζει ο Τόμας Γκιφτ, διευθυντής του Κέντρου για την Αμερικανική Πολιτική του Πανεπιστημιακού Κολεγίου του Λονδίνου (UCL Centre on US Politics-CUSP).
«Ο συνασπισμός της τεχνολογικής δεξιάς με την εθνικιστική δεξιά κάποια στιγμή θα δοκιμαζόταν», σημειώνει, από τη μεριά του, ο δημοσιογράφος Αλι Μπρέλαντ.
Οσο για το μέλλον, ο ίδιος δηλώνει πάντως «έτοιμος να πάει ακόμη και σε πόλεμο» για το πρόγραμμα με τις βίζες, ενώ ο ίδιος ο Τραμπ παρουσιάζεται να στηρίζει σε αυτό το θέμα τον δισεκατομμυριούχο… προς το παρόν.
