Γιάννης Παπαδόπουλος
Σε κάποια γράμματά του μέσα από τη φυλακή τον αποκαλεί «Mr T.» και δεν κρύβει τη συμπάθειά του για εκείνον. Τον υποστήριξε, όπως γράφει, γιατί κατά την προεδρική του θητεία μειώθηκε η τιμή των καυσίμων και η επιχείρησή του κατέγραψε τα πρώτα της κέρδη. Δεν ήταν ο Ντόναλντ Τραμπ, όπως υποστηρίζει, εκείνος που τον παρακίνησε το 2021 να ταξιδέψει 2.000 μίλια από το σπίτι του και να βρεθεί στην άλλη άκρη της χώρας, στα σκαλιά του Καπιτωλίου, για να διαμαρτυρηθεί κατά μιας υποτιθέμενης εκλογικής νοθείας. Η πανδημία τον είχε «αηδιάσει» και ο ίδιος αντιλαμβανόταν τότε την πολιτική «σαν έναν αγώνα κατς».
Πλέον ο 40χρονος Τέιλορ Τζέιμς Τζονατάκης μετράει αντίστροφα. Περιμένει την ορκωμοσία του Τραμπ στις 20 Ιανουαρίου για να διαπιστώσει εάν εκείνος θα τηρήσει τον λόγο του και θα απονείμει μετά την ανάληψη των καθηκόντων του χάρη σε κατηγορούμενους και καταδικασθέντες για την εισβολή στο Καπιτώλιο. Τους είχε αποκαλέσει άλλωστε σε προεκλογικές του ομιλίες «πατριώτες» και «ομήρους». Ο Τζονατάκης εκτίει ποινή φυλάκισης επτά ετών και τριών μηνών για τη συμμετοχή του στα βίαια επεισόδια εκείνης της ημέρας. «Δεν είμαστε σίγουροι ποια θα είναι η μοίρα μας», έγραψε σε επιστολή του μέσα από τη φυλακή πριν από δύο μήνες. «Αλλά έχουμε ελπίδα».
Πάνω από 1.500 άνθρωποι κατηγορήθηκαν για την εισβολή στο Καπιτώλιο στις 6 Ιανουαρίου 2021. Εκατοντάδες παραπέμφθηκαν για πλημμελήματα καθώς δεν διαπιστώθηκε ανάμειξή τους σε βίαιη ενέργεια ή φθορά κρατικής περιουσίας. Για να εντοπιστούν αρκετοί εξ αυτών χρειάστηκε να μελετηθούν 15.000 ώρες οπτικοακουστικού υλικού. Τέσσερα χρόνια αργότερα τουλάχιστον 1.020 κατηγορούμενοι έχουν ομολογήσει την ενοχή τους. Περίπου 250 καταδικάστηκαν έπειτα από ακροαματική διαδικασία, ενώ εκκρεμεί η εκδίκαση αρκετών ακόμη υποθέσεων.
Το ετερόκλητο πλήθος που πολιόρκησε το Καπιτώλιο περιελάμβανε φανατικούς οπαδούς του Τραμπ, θιασώτες θεωριών συνωμοσίας, καθώς και μέλη εξτρεμιστικών ακροδεξιών οργανώσεων. Ορισμένοι προσδοκούσαν τη βίαιη ανατροπή του πολιτεύματος και άλλοι μοιάζει να μην είχαν κατανοήσει πλήρως τη βαρύτητα και τον συμβολισμό των πράξεών τους, λες και βίωναν μια παράλληλη πραγματικότητα. Ανάμεσά τους βρίσκονταν και ορισμένοι Αμερικανοί ελληνικής καταγωγής. Μέσα από τις δικογραφίες τους, τις ένορκες καταθέσεις πρακτόρων του FBI, αλλά και τις επιστολές τους σκιαγραφούνται οι διαφορετικές πορείες τους, οι λόγοι που τους οδήγησαν στο Καπιτώλιο, οι προσδοκίες τους μετά την επανεκλογή του Τραμπ, αλλά και η σχέση τους πλέον με την πολιτική.
Ο άνδρας με το μεγάφωνο
Ο Τέιλορ Τζέιμς Τζονατάκης είναι πατέρας πέντε παιδιών. Σπούδασε πολιτικές επιστήμες, μένει σε μια κωμόπολη περίπου 40 χιλιόμετρα μακριά από το Σιάτλ και εργάζεται σε μια επιχείρηση εγκατάστασης βόθρων. Στα 20 του συμμετείχε σε μια ιεραποστολή στη Βραζιλία. Σε ένα από τα γράμματά του μέσα από τη φυλακή, τα οποία αναρτά σε μπλογκ η σύζυγός του, γράφει για τον προπάππου του ο οποίος είχε μεταναστεύσει στις ΗΠΑ από την Ελλάδα. Το επώνυμό του ήταν Γιαννικάκης και αρχικά γυάλιζε παπούτσια στους δρόμους της Νέας Υόρκης προτού εγκατασταθεί στη Γιούτα για να εργαστεί σε ορυχείο.
Σύμφωνα με τη σχετική δικογραφία, ο Τζονατάκης είχε ενεργό ρόλο στα επεισόδια της 6ης Ιανουαρίου. Την προηγούμενη ημέρα έγραφε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι πηγαίνει στην Ουάσιγκτον για να «αλλάξει την πορεία της Ιστορίας», ενώ την ημέρα των γεγονότων έγραψε «κάψτε την πόλη». Εμφανίστηκε έξω από το Καπιτώλιο φορώντας ένα κόκκινο καπέλο με την επιγραφή «Κάνε την Αμερική Μεγάλη Ξανά» και με ένα μεγάφωνο παρότρυνε και οργάνωνε τον όχλο. Τους ώθησε με τα συνθήματά του να στραφούν προς τους παρατεταγμένους αστυνομικούς και να τους απωθήσουν σπρώχνοντας πάνω τους μεταλλικά κιγκλιδώματα. Επίθεση στην οποία φαίνεται από βίντεο που έχει ληφθεί από κάμερες σώματος αστυνομικών να λαμβάνει μέρος και ο ίδιος. «Νόμιζα ότι θα μας ποδοπατούσαν. Νόμιζα ότι θα μας έκαναν κακό, ότι θα πεθαίναμε», κατέθεσε ένας εκ των αστυνομικών ως μάρτυρας στη δίκη του Τζονατάκη.
Μετά την επίθεση ο Τζονατάκης μοιράστηκε ένα βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης λέγοντας: «Είμαστε στο Καπιτώλιο, είναι δικό μας, μας ανήκει». Στο ίδιο βίντεο υποστήριξε μεταξύ άλλων ότι οι πολιτικοί δήθεν φυγαδεύτηκαν με μαύρες σακούλες στα κεφάλια τους για να μην τους αναγνωρίσει το πλήθος, «γιατί αλλιώς μπορεί να τους δολοφονούσαν». «Ημουν στην πρώτη γραμμή», είπε. «Ημουν στην πύλη». Οταν η υπόθεσή του πήρε τον δρόμο της Δικαιοσύνης εκείνος υποστήριξε ότι δεν είχε κάποια βίαιη πρόθεση, ότι «απλώς ήθελε να ακουστεί» και ότι δόθηκαν μεγαλύτερες διαστάσεις από αυτές που έπρεπε σε όσα συνέβησαν.
Τον Απρίλιο του 2024 ο δικαστής Ρόις Λάμπερθ καταδίκασε τον 40χρονο –ο οποίος θέλησε να υπερασπιστεί τον εαυτό του, χωρίς δικηγόρο– σε 87 μήνες φυλάκιση. Ο δικαστής δεν πείστηκε από το λευκό ποινικό μητρώο του κατηγορουμένου, ούτε από τις 20 επιστολές φίλων και συγγενών οι οποίοι υποστήριζαν ότι είναι αθώος. Ο Τζονατάκης στην ακροαματική διαδικασία εμφανίστηκε μετανιωμένος. Ωστόσο, ο δικαστής δεν πείστηκε από τη στάση του. Σημείωσε ότι σε γράμματα, αλλά και podcast που παρήγαγε μέσα από τη φυλακή (σε κάποιες περιπτώσεις κατά παράβαση των κανόνων του σωφρονιστικού καταστήματος), άλλαζε τη στάση του ανάλογα με το ακροατήριό του.
«Η πολιτική βία σαπίζει τις δημοκρατίες», έγραψε μεταξύ άλλων στην απόφασή του ο δικαστής. «Μια κοινωνία στην οποία ο καθένας κάνει ό,τι ο ίδιος θεωρεί δίκαιο και υπακούει επιλεκτικά σε νόμους, είναι μια κοινωνία αυτοδικίας, παρανομίας και αναρχίας», συμπλήρωσε, τονίζοντας ότι δεν είχαν πατριωτικό χαρακτήρα οι ενέργειες των εισβολέων.
Ο Τέιλορ Τζέιμς Τζονατάκης παρότρυνε και οργάνωνε τον όχλο έξω από το Καπιτώλιο, ενώ μετά την επίθεση μοιράστηκε βίντεο στα social media λέγοντας: «Είμαστε στο Καπιτώλιο, είναι δικό μας, μας ανήκει».
Ο πρώην πεζοναύτης
Σε αντίθεση με τον Τζονατάκη ο 30χρονος Μάρκος Παναγιώτου ομολόγησε εξαρχής και καταδικάστηκε σε 36 μήνες φυλάκιση με αναστολή και χρηματικό πρόστιμο. Χρειάστηκε να περάσουν 11 μήνες από την εισβολή για να εντοπιστεί και να συλληφθεί από πράκτορες του FBI. Αξιοποιήθηκαν πλάνα καμερών, στοιχεία κεραιών κινητής τηλεφωνίας που τον τοποθετούσαν στον χώρο, καθώς και μαρτυρίες ατόμων που τον αναγνώρισαν.
Ο πρώην πεζοναύτης από το Νιου Τζέρσεϊ τα τελευταία χρόνια εργάζεται ως συντηρητής πισίνας. Είχε και αυτός λευκό ποινικό μητρώο πριν από την εισβολή στο Καπιτώλιο. Εκείνη την ημέρα παρακολούθησε αρχικά την ομιλία του Τραμπ στην Ουάσιγκτον μαζί με τους γονείς του και έπειτα τους άφησε και κατευθύνθηκε μαζί με το πλήθος προς το Καπιτώλιο.
Από τις κάμερες ασφαλείας φαίνεται ότι πέρασε έως και 39 λεπτά περιπλανώμενος μέσα στο κτίριο. Φορούσε ένα κόκκινο καπέλο με την επιγραφή: «Κάνε τους Πολιτικούς να Φοβηθούν Ξανά».
Η δικηγόρος του υποστήριξε ότι ο Παναγιώτου δεν έσπασε κάποιο παράθυρο για να εισβάλει, καθώς και ότι δεν προέκυψε καμία συμμετοχή του σε βίαιη ενέργεια ή βανδαλισμούς. Επισήμανε ακόμη ότι ο πρώην πεζοναύτης δεν είχε προβεί σε αναρτήσεις διασποράς μίσους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πριν ή μετά τα επεισόδια. Εκείνος ισχυρίστηκε ότι είχε τη λανθασμένη πεποίθηση πως γινόταν μέρος της Ιστορίας τη στιγμή που βρισκόταν μέσα στο Καπιτώλιο. Παραδέχτηκε το λάθος στην κρίση του και σημείωσε ότι μετά τα γεγονότα απείχε από πολιτικές συζητήσεις, έπαψε να εμπιστεύεται οποιαδήποτε πηγή ειδήσεων και δεν είχε πλέον τη δυνατότητα να διακρίνει την αλήθεια στις αντικρουόμενες πληροφορίες που διάβαζε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
O Μάρκος Παναγιώτου φαίνεται ότι πέρασε έως και 39 λεπτά περιπλανώμενος μέσα στο κτίριο. Ο ίδιος ισχυρίστηκε ενώπιον των δικαστών ότι είχε τη λανθασμένη πεποίθηση πως γινόταν μέρος της Ιστορίας.
Τα παράνομα όπλα
Διαφορετική ήταν η εξέλιξη μετά την 6η Ιανουαρίου 2021 για τον 45χρονο Ηλία Κοστιάνη. Γιος οδοντιάτρου, μεγάλωσε σε μια πολύτεκνη οικογένεια και τα τελευταία χρόνια ζούσε στο Μέριλαντ. Ενας ανώνυμος μάρτυρας τον κατέδωσε στο FBI λέγοντας ότι κατά την εισβολή στο Καπιτώλιο ο Κοστιάνης είχε ανεβάσει δύο βίντεο στην εφαρμογή Snapchat, από τα οποία προέκυπτε ότι βρισκόταν μέσα στο κτίριο.
Ο ίδιος δήλωσε αθώος και φαίνεται ότι μέχρι σήμερα εκκρεμεί η εκδίκαση της υπόθεσής του. Ωστόσο, κατά την έφοδο στο σπίτι του τον Φεβρουάριο του 2021, οι ομοσπονδιακοί πράκτορες εντόπισαν άλλα ευρήματα. Στο υπόγειο του σπιτιού του βρέθηκαν τέσσερα όπλα, εκ των οποίων τα δύο κατείχε παράνομα. Ηταν ημιαυτόματα. Ο Κοστιάνης αποδέχτηκε τις κατηγορίες για παράνομη οπλοκατοχή και καταδικάστηκε σε 24 μήνες φυλάκιση το 2023.
Πίσω στη φυλακή όπου βρίσκεται ο Τζονατάκης, ένας συγκρατούμενός του τον ρώτησε πρόσφατα εάν θα συνεχίσει να υποστηρίζει τον Τραμπ σε περίπτωση που εκείνος αθετήσει την υπόσχεσή του και δεν του απονείμει χάρη μετά την ανάληψη των καθηκόντων του. Οπως περιγράφει σε ένα από τα γράμματά του που έχουν αναρτηθεί στο Διαδίκτυο, ο 40χρονος απάντησε «ναι», χωρίς να το πολυσκεφτεί. «Υποστηρίζω την ατζέντα του, υποστηρίζω την κατεύθυνση στην οποία θέλει να οδηγήσει τη χώρα», έγραψε.
Κατηγορούμενοι και ποινές
Πάνω από 1.500 άτομα έχουν κατηγορηθεί για την εισβολή
1.020 είχαν ομολογήσει την ενοχή τους μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2025
250 κατηγορόυμενοι υπολογίζεται οτι έχουν καταδικαστεί έπειτα από δίκη
2 αθωώθηκαν πλήρως κατά την ακροαματική διαδικασία από κάθε κατηγορία
22 έτη κάθειρξης είναι η μεγαλύτερη ποινή που έχει επιβληθεί σε μέλος της οργάνωσης Proud Boys
15.000 ώρες οπτικοακουστικού υλικού μελέτησαν οι αρχές για να εντοπίσουν τους δράστες
