REUTERS, A.P.
Σε μία από τις πρώτες σημαντικές πολιτικές κινήσεις μετά την εκλογική νίκη του στις πρόσφατες εκλογές, ο Ταγίπ Ερντογάν δρομολόγησε τη σύνταξη νέου συντάγματος της Τουρκίας, το οποίο θα αντικαταστήσει το σημερινό, που έλκει την καταγωγή του από την περίοδο της στρατιωτικής δικτατορίας υπό τον στρατηγό Κενάν Εβρέν.
«Θα εργαστούμε όλοι μαζί ώστε να παρουσιάσουμε ένα νέο πολιτικό σύνταγμα», δήλωσε ο Τούρκος πρόεδρος το βράδυ της Τετάρτης, ύστερα από συνεδρίαση του νέου υπουργικού συμβουλίου, που κράτησε περισσότερο από οκτώ ώρες. «Θέλουμε να συνεχίσουμε τη διαδρομή μας στον δεύτερο αιώνα της δημοκρατίας μας, υπό την καθοδήγηση ενός πολιτικού συντάγματος που θα είναι φιλελεύθερο και συμπεριληπτικό και θα αγκαλιαστεί από όλα τα τμήματα της κοινωνίας μας», τόνισε στις σχετικές δηλώσεις του, προσθέτοντας ότι είναι ανάγκη η χώρα να απαλλαγεί από το συνταγματικό πλαίσιο που προέκυψε από το πραξικόπημα του 1980. Στα χρόνια που μεσολάβησαν από το πραξικόπημα του Εβρέν, το τουρκικό σύνταγμα γνώρισε 19 τροποποιήσεις. Από αυτές, οι 12 υιοθετήθηκαν στις δύο δεκαετίες που βρίσκεται στην εξουσία το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) υπό τον Ταγίπ Ερντογάν, με βασικό περιεχόμενο τη μείωση της επιρροής του στρατού στην πολιτική ζωή της χώρας. Η τελευταία συνταγματική μεταρρύθμιση, του 2017, δημιούργησε ένα ισχυρό προεδρικό σύστημα, καταργώντας το αξίωμα του πρωθυπουργού και δίνοντας υπερεξουσίες στον ανώτατο εκπρόσωπο της εκτελεστικής εξουσίας.
Κατηγορηματικό «όχι»
Η εξαμελής αντιπολίτευση που στάθηκε απέναντι στον Ερντογάν στις πρόσφατες προεδρικές και βουλευτικές εκλογές, είχε στόχο την επιστροφή στο κοινοβουλευτικό – πρωθυπουργοκεντρικό σύστημα. Ωστόσο, ο νικητής των εκλογών απέρριψε κατηγορηματικά, όπως αναμενόταν, κάθε συζήτηση επί του θέματος. «Ο λαός μας απέρριψε, με την εκφρασμένη βούλησή του στις εκλογές της 14ης και της 28ης Μαΐου, τις προτάσεις για επιστροφή στο παλιό σύστημα. Οι συζητήσεις περί κοινοβουλευτικού συστήματος έχουν οριστικά κλείσει», τόνισε, καλώντας ταυτόχρονα την αντιπολίτευση να προσέλθει με θετικό πνεύμα στη συζήτηση για τις επικείμενες αλλαγές.
Διάβημα διαμαρτυρίας της Aγκυρας στον πρέσβη της Ελβετίας για διαδήλωση εναντίον του Τούρκου προέδρου στη Ζυρίχη.
Η πρώτη αντίδραση του κεμαλικού κόμματος CHP, που ασκεί καθήκοντα αξιωματικής αντιπολίτευσης, ήταν επιφυλακτική. «Είμαστε έτοιμοι να συνεργαστούμε αν πρόκειται για μια ειλικρινή πρόταση, για ένα πολιτικό σύνταγμα που θα σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου», δήλωσε ο Ερντογάν Τοπράκ, κορυφαίος σύμβουλος του προέδρου του κόμματος. Προσέθεσε, όμως, ότι οι προηγούμενες συνταγματικές αλλαγές που προώθησε το ΑΚΡ «δεν ήταν στο ύψος των προσδοκιών αναφορικά με τα δικαιώματα των γυναικών, την ελευθερία των πεποιθήσεων και τις εθνοτικές διαφορές». Πολιτικοί αναλυτές στην Τουρκία εκτιμούν ότι με το νέο σύνταγμα ο Ταγίπ Ερντογάν θα προσπαθήσει να βελτιώσει τις σχέσεις του με τη Δύση, αν και ορισμένοι δεν αποκλείουν να προσπαθήσει να εξασφαλίσει για τον εαυτό του τη δυνατότητα και μιας τρίτης προεδρικής θητείας, κάτι που με το ισχύον σύνταγμα απαγορεύεται, καθώς προβλέπονται μόνο δύο.
Ανατροπή καθεστώτος
Στο μεταξύ, η Αγκυρα κάλεσε χθες τον διπλωματικό εκπρόσωπο της Ελβετίας για να διαμαρτυρηθεί για πρόσφατη διαδήλωση στη Ζυρίχη, όπου κάηκε ομοίωμα του Ταγίπ Ερντογάν και ακούστηκαν συνθήματα για ανατροπή καθεστώτος στην Τουρκία. Ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, Μεχμέτ Κεμάλ Μποζμπάι, δήλωσε στον Ελβετό πρεσβευτή Ζαν Ντανιέλ Ρουχ ότι παρόμοιες εκδηλώσεις συνιστούν για την Τουρκία «απαράδεκτες προκλήσεις» και απαίτησε τη διεξαγωγή έρευνας ώστε να εντοπιστούν οι υπεύθυνοι. Μετά τους φονικούς σεισμούς του Φεβρουαρίου στην Τουρκία, οργανώσεις Τούρκων, Κούρδων και Σύρων οργάνωσαν σειρά διαδηλώσεων στη Ζυρίχη, καταλογίζοντας ευθύνες στην κυβέρνηση Ερντογάν και ζητώντας ανατροπή του καθεστώτος στην Αγκυρα.
Στροφή στον ρεαλισμό
Ενδείξεις ότι η κυβέρνηση Ερντογάν προετοιμάζεται για μια πιο ορθόδοξη οικονομική πολιτική, με στόχο να σταθεροποιήσει το εθνικό νόμισμα και να προσελκύσει επενδυτές, έδωσε χθες ο αντιπρόεδρός της Τζεβντέτ Γιλμάζ. Μιλώντας σε δημοσιογράφους ύστερα από συνεδρίαση του συμβουλίου οικονομικού συντονισμού, δήλωσε ότι η κυβέρνηση «θα συνεχίσει με αποφασιστικότητα να λαμβάνει μέτρα για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και την αύξηση της παραγωγικότητας, στο πλαίσιο των αρχών της αγοράς». Προσέθεσε δε ότι θα υιοθετηθεί «ένα συνεκτικό σύνολο μέτρων για την οικονομία, σε εναρμόνιση με την απαιτούμενη δημοσιονομική πειθαρχία» και τόνισε την αποφασιστικότητα της κυβέρνησης για τη μείωση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών, που αποτελεί τροχοπέδη για την ανάπτυξη.
