Το διακύβευμα των εκλογικών αναμετρήσεων που αναμένονται σε Ισραήλ και ΗΠΑ το ερχόμενο φθινόπωρο δεν θα έχει απλώς κομματικές διαστάσεις. Θα έχει να κάνει με την ίδια την «ψυχή της δημοκρατίας», όπως σημειώνει ο Τόμας Φρίντμαν σε άρθρο του για τους New York Times.
Στο Ισραήλ συνέβη κάτι αξιοσημείωτο πριν από έναν χρόνο. Οι πολιτικές δυνάμεις της χώρας κατάφεραν να προχωρήσουν στον σχηματισμό ενός κυβερνητικού συνασπισμού, στον οποίο συμμετείχαν δεξιοί (το κόμμα Yamina του Ναφτάλι Μπένετ), αριστεροί (το Yesh Atid του Γιαΐρ Λαπίντ) και Άραβες μουσουλμάνοι (Raam).
Κατά την άποψη του Τόμας Φρίντμαν, αυτού του είδους οι συνασπισμοί αριστεράς – δεξιάς – κέντρου, που προχωρούν στη λήψη ρεαλιστικών αποφάσεων και στην επίτευξη συμβιβασμών που ξεπερνούν τους συνήθεις ιδεολογικούς πόλους, αποτελούν τον μοναδικό τρόπο αποτελεσματικής δημοκρατικής διακυβέρνησης σε μια εποχή ραγδαίας τεχνολογικής, δημογραφικής και κλιματικής αλλαγής όπως είναι η τρέχουσα.
Εάν η αριστερά και η δεξιά δεν έρθουν προς το κέντρο για να βρουν έναν τρόπο να κυβερνήσουν μαζί στο Ισραήλ και στην Αμερική, τότε αυτές οι δύο χώρες θα μείνουν στάσιμες, καθώς οι πολίτες και οι ηγέτες τους θα αποδειχθούν ανίκανοι να φέρουν σε πέρας όλα εκείνα τα μεγάλα και δύσκολα – στα μέτωπα της εκπαίδευσης, της μετανάστευσης, της βιομηχανίας κ.ά. – που απαιτούνται προκειμένου να μπορέσει μια χώρα να διανύσει περίοδο ευημερίας κατά τον 21ο αιώνα, όπως αναφέρει ο Φρίντμαν στο άρθρο του, επικρίνοντας τα μεγάλα κόμματα που αφιερώνουν τόσο πολύ ενέργεια στο να ξηλώνουν το ένα όσα έχει θεσπίσει το άλλο και αντίστροφα.
Η «πρωτοφανής» κυβέρνηση εθνικής ενότητας, που σχηματίστηκε στο Ισραήλ πριν από περίπου έναν χρόνο, τελικώς δεν κατάφερε να μακροημερεύσει. Κατέρρευσε προ ημερών, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για μια νέα εκλογική αναμέτρηση που αναμένεται να διεξαχθεί το προσεχές φθινόπωρο.
Σύμφωνα με τον Φρίντμαν ωστόσο, αυτή η κυβέρνηση κατάφερε κάτι ιστορικό. Απέδειξε ότι Ισραηλινοί Εβραίοι και οι Ισραηλινοί Άραβες μπορούν ήρεμα να κυβερνήσουν μαζί απαλλαγμένοι από το διχαστικό πνεύμα των υπερεθνικιστικών φωνών στις τάξεις των οποίων ο Φρίντμαν εντάσσει και τον πρώην πρωθυπουργό Νετανιάχου.
Ο Νετανιάχου είναι σαν τον Τραμπ, λέει ο Φρίντμαν. Οι δυο τους είναι πολιτικά αδέλφια από διαφορετικές μανάδες (political brothers from different mothers), όπως αναφέρει χαρακτηριστικά.
Σύμφωνα με τον αρθρογράφο των New York Times, Νετανιάχου και Τραμπ μοιράζονται μια προσέγγιση «καμένης γης» (scorched earth approach) στην πολιτική, που λέει ότι ο τρόπος με τον οποίο κερδίζεις και διατηρείς την εξουσία δεν είναι χτίζοντας έναν ευρύ συνασπισμό από μέσα προς τα έξω, αλλά αντιθέτως, κινητοποιώντας και ριζοσπαστικοποιώντας τη βάση σου ενάντια στον «άλλο» – και στη συνέχεια χρησιμοποιώντας όλη αυτήν την αρνητική ενέργεια για να επιτεθείς στους θεσμικούς, μιντιακούς και δικαστικούς περιορισμούς με στόχο να αποσπάσεις την προσοχή του κοινού από τα πραγματικά προβλήματα.
Η νοοτροπία της τραμπικής ακροδεξιάς που κυνηγά τη «νίκη-με-κάθε-κόστος» αποτελεί κομμάτι μιας ευρύτερης τάσης βαθιά αντιδημοκρατικών αξιών. Εάν επικρατήσει αυτή η τάση, οι κοινωνίες θα διαλυθούν. Για αυτόν τον λόγο, η ψυχή της ισραηλινής δημοκρατίας και η ψυχή της αμερικανικής δημοκρατίας βρίσκονται στο ψηφοδέλτιο στις επόμενες εκλογές, σημειώνει ο Φρίντμαν.
Πηγή: New York Times
