Πολιτικοί αναλυτές προειδοποιούν εδώ και χρόνια ότι το Ρεπουμπλικανικό κόμμα στις ΗΠΑ μετατρέπεται σε μια εξτρεμιστική και αντιδημοκρατική παράταξη, όπως σημειώνει ο νομπελίστας οικονομολόγος Πολ Κρούγκμαν σε άρθρο του για τους New York Times.
Σύμφωνα με τον Κρούγκμαν, η εν λόγω μεταμόρφωση είχε μάλιστα ξεκινήσει πολύ καιρό προτού ο Ντόναλντ Τραμπ λάβει το προεδρικό χρίσμα.
Επικαλούμενος τα αποτελέσματα έρευνας του Πανεπιστημίου Harvard που είχε δημοσιευτεί το 2019 (με τον τίτλο «Measuring Populism Worldwide»), o αρθρογράφος των NY Times υπογραμμίζει ότι το αμερικανικό Ρεπουμπλικανικό κόμμα (GOP) μοιάζει πια περισσότερο με παρατάξεις όπως είναι το Fidesz του Βίκτορ Όρμπαν στην Ουγγαρία και το AKP του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Τουρκία, και λιγότερο με άλλα κεντροδεξιά κόμματα της Δύσης.
Τέτοιου τύπου αναλύσεις έχουν κατά καιρούς επικριθεί ως «καταστροφολογικές» ή «υπερβολογικές». Ωστόσο πλέον, είναι πολλά τα στοιχεία που φανερώνουν πόσο ακραίοι έχουν καταστεί οι Ρεπουμπλικάνοι, όπως σημειώνει ο Κρούγκμαν στο άρθρο του.
Η επεισοδιακή και πολύνεκρη εισβολή στο αμερικανικό Καπιτώλιο (τον Ιανουάριο του 2021) και οι αποφάσεις του (στελεχωμένου με δικαστές που κατά πλειοψηφία διορίστηκαν από Ρεπουμπλικάνους προέδρους) Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ (βλ. αμβλώσεις, οπλοκατοχή) φανερώνουν, σύμφωνα με τον Κρούγκμαν, τις ακραίες διαστάσεις που έχει πια προσλάβει το ρεπουμπλικανικό φαινόμενο εντός των αμερικανικών συνόρων.
(AP Photo/Julio Cortez)
Κάποιοι συγκρίνουν την άνοδο του φασισμού στην Ευρώπη την περίοδο του μεσοπολέμου με την πορεία που ακολουθούν τα τελευταία χρόνια οι Ρεπουμπλικάνοι στις ΗΠΑ. Όπως σημειώνει ωστόσο ο Κρούγκμαν, οι ΗΠΑ δεν έχουν ζήσει τις εθνικές καταστροφές (τον υπερπληθωρισμό και την ύφεση που διαδέχθηκαν τον καταστροφικό για τους Ευρωπαίους Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο) μέσα από τα συντρίμμια των οποίων αναδύθηκε ο φασισμός στην Ευρώπη τον περασμένο αιώνα.
Οι ΗΠΑ έχουν βρεθεί βέβαια και εκείνες αντιμέτωπες με σοβαρά προβλήματα τα τελευταία χρόνια (βλ. την κρίση του 2008, την υποτονική ανάκαμψη κ.ά.), ωστόσο «η Αμερική έχει ζήσει πολύ χειρότερα στο παρελθόν, χωρίς να δει ένα από τα μεγάλα κόμματά της να γυρίζει την πλάτη στη δημοκρατία», σημειώνει ο Κρούγκμαν.
Η στροφή των Ρεπουμπλικάνων στον εξτρεμισμό ξεκίνησε κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990, όταν όλα θεωρητικώς πήγαιναν καλά εντός των αμερικανικών συνόρων, σύμφωνα με τον νομπελίστα Αμερικανό οικονομολόγο.
Ο Πολ Κρούγκμαν βλέπει, μάλιστα, ομοιότητες ανάμεσα στην τρέχουσα περίοδο και την περίοδο κατά την οποία είχε γνωρίσει άνοδο η ρατσιστική Κου Κλουξ Κλαν τη δεκαετία του 1920.
(AP Photo/Manuel Balce Ceneta, File)
Η εν λόγω οργάνωση είχε αγγίξει το απόγειο της ισχύος της σε μια περίοδο ειρήνης και οικονομικής ανάπτυξης για τις ΗΠΑ.
Η Κου Κλουξ Κλαν μισούσε τους μετανάστες, τις «αστικές ελίτ» και τους «διανοούμενους», ενώ παράλληλα αντιμετώπιζε με καχυποψία την επιστήμη. Ήταν ένα φαινόμενο που συνδέθηκε με τις αντιδράσεις των λευκών Αμερικανών των μικρών πόλεων και της υπαίθρου, που έβλεπαν εκείνη την περίοδο τις ΗΠΑ να αλλάζουν.
Οι Ρεπουμπλικάνοι σήμερα δεν είναι τόσο κακοί όσο ήταν η Κου Κλουξ Κλαν. Ο ρεπουμπλικανικός εξτρεμισμός ωστόσο αντλεί μεγάλο μέρος της ενέργειάς του από τις ίδιες πηγές και τροφοδοτείται από τη δυσαρέσκεια ενάντια σε όσα (την ποικιλομορφία, την ανοχή στη διαφορετικότητα) κάνουν την Αμερική πραγματικά σπουδαία, όπως καταγγέλλει ο Κρούγκμαν. Ως εκ τούτου, αυτός ο εξτρεμισμός δεν μπορεί να κατευναστεί. Μπορεί μόνο να ηττηθεί, όπως σημειώνεται.
Πηγή: New York Times
