Αν και εκ πρώτης όψεως παράλογες, οι διεκδικήσεις του Ντόναλντ Τραμπ και οι προτάσεις του για αγορά της Γροιλανδίας δεν εκπλήσσουν τόσο όσους γνωρίζουν κάπως την Ιστορία της αμερικανικής ηπείρου.
Κι αυτό γιατί η εδαφική επέκταση των ΗΠΑ επετεύχθη σε μεγάλο βαθμό όχι με αιματηρούς επεκτατικούς πολέμους, όπως συνέβη με άλλες αυτοκρατορίες, αλλά με το αμερικανικό επιχειρηματικό πνεύμα: με τις αγορές ολόκληρων πολιτειών.
Πιο γνωστές όλων οι αγορές της Αλάσκας και της Λουιζιάνας, αλλά και των Δυτικών Ινδιών, μιας ομάδας νησιών στην Καραϊβική που η υπερδύναμη μετονόμασε σε Παρθένους Νήσους.
Ερωτώμενος, πάντως, στο πλαίσιο της συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε από τη Φλόριντα εάν μπορεί να δεσμευθεί πως δεν θα χρησιμοποιήσει στρατιωτική ή οικονομική βία προκειμένου να ενσωματώσει στις ΗΠΑ τη Γροιλανδία ή τη διώρυγα του Παναμά, ο Τραμπ απάντησε πως «δεν πρόκειται να δεσμευθώ σε αυτό», αφήνοντας να εννοηθεί πως κάθε ενδεχόμενο είναι ανοικτό. Διευκρίνισε, άλλωστε, πως θα επιβάλει υψηλότατους δασμούς στη Δανία για να την πείσει να του παραδώσει την αυτοδιοικούμενη Γροιλανδία.
Λίγες ώρες μετά τις εμπρηστικές αυτές δηλώσεις κατέφθασε στη Γροιλανδία ο γιος του, Ντόναλντ Τραμπ ο νεότερος, ο οποίος όμως τόνισε στους δημοσιογράφους ότι πρόκειται για ιδιωτική επίσκεψη και δεν πρόκειται να συναντηθεί με αξιωματούχους.
Οι απειλές του νέου προέδρου των ΗΠΑ εντυπωσιάζουν μεν, αλλά δεν εκπλήσσουν δεδομένου ότι πρόκειται για τη Γροιλανδία, και όχι μόνο επειδή τις ίδιες προθέσεις είχε εκφράσει ο Ντόναλντ Τραμπ κατά την πρώτη θητεία του στο τιμόνι της υπερδύναμης.
Κυρίως επειδή η Ουάσιγκτον είχε εκφράσει για πρώτη φορά το ίδιο ενδιαφέρον το 1946 μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν ο τότε πρόεδρος Χάρι Τρούμαν προσέφερε στη Δανία 100 εκατ. δολάρια για την αγορά της παγωμένης χώρας.
Το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών είχε αξιολογήσει τη στρατηγική θέση της Γροιλανδίας, όπως και το πλούσιο σε πρώτες ύλες υπέδαφός της από το 1867, χωρίς, ωστόσο, να επιχειρήσει τότε την αγορά της.
Στο υπέδαφος της Γροιλανδίας βρίσκονται αποθέματα από συνολικά 50 στρατηγικής σημασίας μέταλλα. Ετσι, το νησί των 57.000 κατοίκων έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον όχι μόνο από κυβερνήσεις, αλλά και από μεγιστάνες, όπως ο ιδρυτής της Microsoft Μπιλ Γκέιτς και ο ιδρυτής της Amazon Τζεφ Μπέζος. [REUTERS]
Η παγωμένη χώρα, που ανήκει στη Δανία, απασχολεί όλο και περισσότερο όχι μόνο την Ουάσιγκτον αλλά και όσες χώρες έχουν διεκδικήσεις στην Αρκτική, και κατά κύριο λόγο τη Ρωσία και την Κίνα περίπου από το 2008 και μετά.
Τότε άρχισε να καταγράφεται ότι οι πάγοι λιώνουν πλέον με επιταχυνόμενους ρυθμούς καθιστώντας πιο προσιτή τη γενικά αφιλόξενη αυτή περιοχή του πλανήτη και προπαντός επιτρέποντας τη θαλάσσια κυκλοφορία στα άλλοτε μονίμως παγωμένα νερά.
Αυτό σημαίνει πως η Γροιλανδία κατέχει στρατηγικής σημασίας γεωγραφική θέση για το εμπόριο. Παράλληλα, από στρατηγικής απόψεως ενδιαφέρει την Ουάσιγκτον να κυριαρχήσει στη Γροιλανδία ώστε να προλάβει την επέλαση οποιουδήποτε εκ των γεωπολιτικών αντιπάλων της και ανταγωνιστών.
Η υπερδύναμη έχει, άλλωστε, ήδη διαστημική βάση στην Γροιλανδία, από όπου μπορεί να αποτρέψει επίθεση πυραύλου από τη Ρωσία ή την Κίνα.
Πρωτίστως, όμως, η χώρα είναι ιδιαίτερου ενδιαφέροντος, καθώς το υπέδαφος της είναι πλούσιο σε πρώτες ύλες, σε σπάνιες γαίες και γενικότερα σε όλα τα μέταλλα που είναι αναγκαία για την πράσινη μετάβαση, τις σύγχρονες τεχνολογίες αλλά και τις αμυντικές βιομηχανίες, σε μέταλλα από τα οποία κατασκευάζονται βόμβες και πολλών ειδών οπλικά συστήματα. Εν ολίγοις η Γροιλανδία αποτελεί το νέο Ελντοράντο.
Σύμφωνα με σχετικό κατάλογο της αμερικανικής κυβέρνησης, στο υπέδαφος της Γροιλανδίας βρίσκονται διαπιστωμένα αποθέματα από συνολικά 50 στρατηγικής σημασίας μέταλλα, στο εμπόριο των οποίων κατέχει σχεδόν το παγκόσμιο μονοπώλιο η Κίνα.
Μέταλλα που αν εκλείψουν θα ναυαγήσει η σύγχρονη οικονομία. Ανάμεσά τους το μολυβδαίνιο που σκληραίνει τον χάλυβα και χρησιμεύει γι’ αυτόν τον σκοπό στα υπεράκτια αιολικά πάρκα, το τέρμπιο που αποτελεί συστατικό των μαγνητών στα τεθωρακισμένα άρματα, αλλά και ο χαλκός που μπαίνει στα πάντα, από τις ηλεκτρικές συνδέσεις μέχρι τους μικροεπεξεργαστές για την τεχνητή νοημοσύνη.
Ετσι, η Γροιλανδία των 57.000 κατοίκων έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον όχι μόνο από κυβερνήσεις αλλά και από μεγιστάνες, όπως ο ιδρυτής της Microsoft Μπιλ Γκέιτς και ο ιδρυτής της Amazon Τζεφ Μπέζος. Ο μεν Γκέιτς χρηματοδοτεί την εταιρεία Kobolt Metals και ο Μπέζος χρησιμοποιεί τεχνητή νοημοσύνη, αλλά κοινός σκοπός και των δύο είναι να εντοπίσουν τις τοποθεσίες στις οποίες συμφέρει να προχωρήσουν σε εξορύξεις.
Ο Τζεφ Μπέζος έχει μάλιστα δαπανήσει 15 εκατ. δολ. στην ανάπτυξη κοιτάσματος κοβαλτίου και χαλκού. Και κάποιοι άλλοι επενδυτές, όχι τόσο γνωστοί στο παγκόσμιο κοινό, δηλώνουν πως έχουν επενδύσει ποσά άνω των 100 εκατ. δολ. και έχουν στείλει εκατοντάδες εργάτες να εγκατασταθούν στην περιοχή. Σε ό,τι αφορά το πόσο πιθανόν είναι να επιτύχει ο Τραμπ την αγορά της Γροιλανδίας, σίγουρα δεν πρόκειται για τόσο ρεαλιστικό στόχο, σε αντίθεση με όσα έχουν συμβεί στην Ιστορία των ΗΠΑ.
Είναι, πάντως, γεγονός ότι η Γροιλανδία χρειάζεται συμμάχους για να αξιοποιήσει τον ορυκτό πλούτο της. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της κυβέρνησης, κάθε ορυχείο της Γροιλανδίας χρειάζεται περίπου 300 εργάτες, έμπειρους στον τομέα των εξορύξεων, που δεν μπορούν να βρεθούν στην εγχώρια αγορά εργασίας.
Δεδομένου, όμως, ότι ο πληθυσμός της Γροιλανδίας μόλις που αγγίζει τους 57.000 κατοίκους, η είσοδος ακόμη και ενός σχετικά μικρού αριθμού μεταναστών μπορεί να αποτελέσει μεταβολή της δημογραφικής σύνθεσης και να αποτελέσει απειλή. Και ήδη τα στελέχη των τοπικών αρχών καλούνται να εξετάσουν μερικές εκατοντάδες αιτήσεις για έκδοση αδειών παραμονής στη χώρα.
