Kathimerini.gr
Το στρώμα θαλάσσιας βλέννας που καλύπτει τις ακτές της Τουρκίας στη Θάλασσα του Μαρμαρά προκαλεί ανησυχία για την προοπτική ανάκαμψης του τουρισμού στη χώρα, αλλά και για την ενδεχόμενη εξάπλωση της οργανικής ουσίας στα παράλια του Αιγαίου. Για «βλεννογόνο καταστροφή» έκανε λόγο ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν, την ώρα που η θαλάσσια βλέννα προκαλεί τον θάνατο ασπόνδυλων και ψαριών. Η βλέννα κατέστη έτσι εθνική κρίση, σύμφωνα με άρθρο του περιοδικού The Atlantic.
Θάλασσα του Μαρμαρά
Τις μεγαλύτερες καταστροφές στο οικοσύστημα προκαλεί, όμως, η θαλάσσια βλέννα κάτω από την επιφάνεια του νερού. «Η βλέννα βρίσκεται παντού στη θάλασσα. Όλοι οι θαλάσσιοι οργανισμοί την παράγουν, από τα σαλιγκάρια της θάλασσας μέχρι και τα μεγαλύτερα ψάρια», λέει ο βιολόγος του Πανεπιστημίου της Βιέννης, Μίκαελ Στάχοβιτς.
Σε υγιή ύδατα, όμως, η βλέννα δεν συσσωρεύεται σε τέτοιες ποσότητες. Το σημερινό «ξέσπασμα» στη Θάλασσα του Μαρμαρά οφείλεται στο φυτοπλαγκτόν, ένα είδος φυκιού το οποίο παράγει συνήθως μικρές ποσότητες βλέννας. Όταν, όμως, το φυτοπλαγκτόν δέχεται απότομη εισροή θρεπτικών ουσιών, συνήθως από διαρροή λιπασμάτων ή ακάθαρτων υδάτων, η βλέννα αυξάνεται και σχηματίζει ενιαίο στρώμα στην επιφάνεια και κάτω από αυτή.
Η θεωρία της διαρροής ρύπων δεν εξηγεί, όμως, την παρούσα ποσότητα βλέννας, η οποία οφείλεται σε συνδυασμό άπνοιας και ζέστης, μαζί με διαταραχή στην περιεκτικότητα άλατος στα νερά της Θάλασσας του Μαρμαρά.
Στην Αδριατική
Η βλέννα κάνει συχνά την εμφάνισή της στην Αδριατική, με δεκάδες περιστατικά να έχουν καταγραφεί τους τελευταίους τρεις αιώνες, εξαιτίας της μορφολογικής ιδιαιτερότητάς της και της νηνεμίας που επικρατεί σε αυτήν τους θερινούς μήνες. Το φαινόμενο έχει, όμως, σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις. «Το κύριο πρόβλημα αφορά τα ιχθυοτροφεία και τον τουρισμό», λέει ο υδροβιολόγος Μικέλε Τζιάνι, του Εθνικού Ωκεανογραφικού Ινστιτούτου της χώρας. Οι εξωλέμβιες μηχανές δεν μπορούν να λειτουργήσουν, τα δίχτυα βαραίνουν και γεμίζουν με την κολλώδη ουσία, ενώ οι τουρίστες αποφεύγουν να μπουν στη θάλασσα. Όταν η βλέννα ξεβραστεί από το κύμα στην παραλία, η αποσύνθεσή της παράγει αποτρόπαια οσμή σήψης.
Η πρώτη αναφορά
Η πρώτη αναφορά στη θαλάσσια βλέννα χρονολογείται στο 1729, με Ιταλούς χρονογράφους να την αποκαλούν «βρώμικη θάλασσα» (Mare sporco). Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, όμως, το φαινόμενο άρχισε να πλήττει σχεδόν κάθε χρόνο τις ακτές της Αδριατικής, με την επιστημονική κοινότητα να το αποδίδει στην κλιματική αλλαγή. «Σκεφτείτε τη βλέννα σαν ένα σύμπτωμα θαλάσσιας γρίπης. Η εμφάνισή της είναι σημάδι ευρύτερης πάθησης, που προκαλείται από την κλιματική αλλαγή και τη ρύπανση των θαλασσών», λέει ο Αντόνιο Πουτέκου, του Πανεπιστημίου του Κάλιαρι στη Σαρδηνία.
Ανησυχούν οι επιστήμονες
Επιστήμονες που μελέτησαν το φαινόμενο αναφέρουν ότι η θαλάσσια βλέννα είναι αισθητικά πολύ ενδιαφέρουσα αν την παρατηρήσει κανείς κάτω από την επιφάνεια και κατά τη διάρκεια κατάδυσης. Οι επιστήμονες διαπίστωσαν, όμως, με ανησυχία ότι έχει την ικανότητα να καλύπτει κοράλλια, σφουγγάρια, αστερίες και άλλα πλάσματα του βυθού, στερώντας τους το οξυγόνο και προκαλώντας τον θάνατό τους με ασφυξία. «Τα έμβια αυτά όντα πνίγονται στην κυριολεξία από τη βλέννα. Κατανοώ ότι το παχύρρευστο αυτό βιολογικό στρώμα είναι πολύ ενοχλητικό για τους ανθρώπους που θέλουν να κάνουν το μπάνιο τους. Οι οργανισμοί στον βυθό, όμως, πεθαίνουν την ίδια ώρα», λέει η ωκεανογράφος του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στη Σάντα Μπάρμπαρα, Αλις Ολντρετζ.
