Του Γιώργου Κακούρη
Με σπάνια για τα δεδομένα ταχύτητα ολοκληρώθηκε το βράδυ της Πέμπτης η τελευταία σύνοδος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για το 2024, με τους ηγέτες των 27 να ολοκληρώνουν χωρίς πολλά δράματα την ανταλλαγή απόψεων, καθώς τα γραπτά συμπεράσματα είχαν ήδη συμφωνηθεί. Όμως οι δυναμικές της νέας πενταετίας, και οι προσωπικότητες πίσω από τις πολιτικές, ήταν το πιο ενδιαφέρον στοιχείο καθώς ο Αντόνιο Κόστα, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο Βίκτορ Ορμπάν ανέβαιναν στην σκηνή για να απαντήσουν στις ερωτήσεις των δημοσιογράφων.
Ο Ούγγρος πρωθυπουργός, για παράδειγμα, ευχαρίστησε τον νέο Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, για την οργάνωση της συνόδου η οποία κύλησε πολύ πιο ομαλά, και βγήκε με έναν πόνο χωρίς τις ατέρμονες επί μέρους συναντήσεις για το λεκτικό που ήταν η ειδικότητα του προκατόχου του, Σαρλ Μισέλ.
Προσθέτοντας «αν και ο Σαρλ Μισέλ προήδρευσε τις περισσότερες συναντήσεις (του εξαμήνου κατά του οποίου η Ουγγαρία την Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ) οπότε και σε αυτόν αξίζουν ευχαριστίες», ρίχνοντας ηθελημένα σπόντες προς την κ. Φον ντερ Λάιεν της οποίας η σχέση με τον Βέλγο πολιτικό ήταν παροιμοιώδης στις Βρυξέλλες.
Η εποχή Κόστα
Όχι μόνο η κ. Φον ντερ Λάιεν, αλλά και οι ηγέτες και οι αντιπροσωπείες είχαν τα καλύτερα να πουν και μεγάλες προσδοκίες από την προεδρία Κόστα, ο οποίος θεωρείται πιο κατάλληλος, λόγω εμπειρίας και κύρους, από τον Βέλγο πρώην πρωθυπουργό για τον ρόλο του συντονιστή των συζητήσεων και της αναζήτησης συγκλίσεων μεταξύ των 27.
Η πρόθεση του κ. Κόστα ήταν η σύνοδος να ξεκινήσει πρωί και να διαρκέσει μόλις μια ημέρα, και τον στόχο του, όπως τον μοιράστηκε μεταξύ των ηγετών η σύνοδος να ολοκληρωθεί στις 10 το βράδυ (τελικά ολοκληρώθηκε στις 9.30). Όσον αφορά όμως την ουσία της συνόδου, ο κ. Κόστα ήθελε να φέρει εις πέρας ένα από τα αιτήματα που μοιράστηκαν μαζί του πολλοί ηγέτες, για να δωθεί ευκαιρία για περισσότερη ουσιαστική συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων, και λιγότερη εξοντωτική διαπραγμάτευση για τις λέξεις και τα κόμματα των συμπερασμάτων.
Αυτός ήταν και ο λόγος που οι 27 πρέσβεις των κρατών μελών, στις τακτικές συναντήσεις της COREPER στις Βρυξέλλες, κατάφεραν να καταλήξουν σε ένα τελικό κείμενο από την Τετάρτη, λύνοντας τα χέρια των ηγετών που έκαναν μια πιο στρατηγική συζήτηση.
Αυτό ήταν καλό για την ψυχική υγεία των ηγετών, και ίσως και των ανταποκριτών των ΜΜΕ στις Βρυξέλλες, όμως είχε ως αποτέλεσμα σε κάποιο βαθμό μια σύνοδο χωρίς σημαντικές αποφάσεις, με κάπως πιο περιορισμένη διαφάνεια από αυτήν που προκύπτει από τις πιο γνώριμες, πολύπλοκες συζητήσεις στις οποίες τίποτα δεν μπορεί να κρυφτεί. Γιατί οι εξαντλητικές αυτές διαπραγματεύσεις περιλαμβάνουν δηλώσεις και διαρροές από όλες τις αντιπροσωπείες των χωρών, που δίνουν την ευκαιρία στα ΜΜΕ και την κοινή γνώμη να έχουν, αν θέλουν, μια πολύ καθαρή εικόνα του ποιος υποστήριξε τι και ποιοι ήταν οι συμβιβασμοί που έγιναν.
Τους επόμενους μήνες πάντως θα φανεί πώς θα εξελιχθεί το κλίμα στο Ευρ. Συμβούλιο, καθώς τα θέματα παραμένουν δύσκολα, όπως και οι διαφωνίες, από την Ουκρανία και το ερώτημα πώς η ΕΕ θα στηρίξει τη χώρα αν οι ΗΠΑ αλλάξουν τα δεδομένα, μέχρι τη Συρία αναφορικά με το πώς ακριβώς η ΕΕ θα βρει τους τρόπους να συνεισφέρει στην σταθεροποίηση της χώρας.
Για την επόμενη περίοδο ο κ. Κόστα επενδύει στις άτυπες συζητήσεις μεταξύ των ηγετών, έχοντας ήδη προγραμματίσει άτυπη «εκδρομή» των 27 τον Φεβρουάριο στις Βρυξέλλες, μαζί και με τον Βρετανό πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ, με αντικείμενο τα θέματα άμυνας.
Η συνέντευξη Τύπου της Πέμπτης πάντως, αν και δεν περιείχε νέα στοιχεία σε σχέση με τα όσα λέχθησαν την τελευταία εβδομάδα, ήταν ενδεικτική του ότι η ώρα των δύσκολων διαβουλεύσεων θα επιστρέψει. Όμως μετά από ένα έντονο εξάμηνο ευρωεκλογών, παζαριών για την ηγεσία των θεσμών και τη δομή της επόμενης Κομισιόν, παρασκηνιακών συμφωνιών και δημόσιων αντιπαραθέσεων για τις προτεραιότητες του Ευρ. Κοινοβουλίου, η ηγεσία της Ευρώπης παίρνει μια μικρή, πολύ μικρή ανάσα.
