Ειρήνη Κοσμά
Σκληρό «πόκερ» του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου με έντονες παρασκηνιακές διεργασίες αποκαλύπτουν δημοσιεύματα στα διεθνή ΜΜΕ ως προς τις επόμενες κινήσεις του στη Γάζα και την απάντησή του στην επίθεση από το Ιράν.
Τη στιγμή που το πολεμικό υπουργικό του συμβούλιο στάθμιζε τα αντίποινα στην Τεχεράνη, ο ισραηλινός στρατός φερόταν να είχε αναπτύξει επιπλέον πυροβολικό και τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού στην περιφέρεια της Λωρίδας της Γάζας.
Γεγονός που υποδηλώνει ότι πιθανώς προετοιμαζόταν – τουλάχιστον στην παρούσα φάση – όχι για μεγάλη απάντηση στο Ιράν, για την οποία πίεζαν εταίροι της ακροδεξιάς πτέρυγας του ισραηλινού κυβερνητικού συνασπισμού τα προηγούμενα 24ωρα, αλλά για τη χερσαία επίθεση που βρίσκεται σε εκκρεμότητα εδώ και καιρό στη Ράφα.
Σύμφωνα μάλιστα με δημοσίευμα ειδησεογραφικού μέσου του Κατάρ, το οποίο επικαλούνται και τα ισραηλινά ΜΜΕ, οι Ηνωμένες Πολιτείες έδωσαν το «πράσινο» φως για επίθεση στη Ράφα, με αντάλλαγμα να είναι περιορισμένης κλίμακας τα αντίποινα στην Τεχεράνη, σε μία προσπάθεια να αποτρέψουν το ξέσπασμα ενός ολοκληρωτικού πολέμου με το Ιράν.
Προετοιμασίες σε Ισραήλ και Αίγυπτο
Η πόλη της νότιας Γάζας αποτέλεσε το μοναδικό σχετικά ασφαλές μέρος στον παλαιστινιακό θύλακο όπου αναζήτησαν καταφύγιο τουλάχιστον 1,4 εκατομμύρια εκτοπισμένοι Παλαιστινίοι.
Η ισραηλινή εφημερίδα Ma’ariv ανέφερε επίσης χθες Τετάρτη ότι τα στρατεύματα έχουν τεθεί σε επιφυλακή και ότι «η κατευθυντήρια αρχή της επιχείρησης» έχει εγκριθεί από το γενικό επιτελείο των Ισραηλινών Ενόπλων Δυνάμεων (IDF) και τον υπουργό Αμυνας Γιοάβ Γκαλάντ. Ο ισραηλινός στρατός αρνήθηκε να σχολιάσει τα δημοσιεύματα.
Επιβεβαίωσε πάντως, προχθές Τρίτη ότι αγόρασε 40.000 σκηνές για να προετοιμαστεί για την εκκένωση εκατοντάδων χιλιάδων εκτοπισμένων αμάχων που έχουν αναζητήσει καταφύγιο στη Ράφα, η οποία είναι η μοναδική μεγάλη αστική περιοχή της Γάζας στην οποία δεν έχουν εισέλθει ακόμη οι ισραηλινές χερσαίες δυνάμεις.
Ουάσιγκτον και Κάιρο έχουν προτρέψει το Ισραήλ να αποφύγει μεγάλη χερσαία εισβολή στη Ράφα, η οποία βρίσκεται στα σύνορα της Γάζας με την Αίγυπτο.
Ωστόσο, Αιγύπτιοι αξιωματούχοι ανέφεραν σε ειδησεογραφικό μέσο του Κατάρ ότι οι ΗΠΑ αποδέχθηκαν σχέδιο του Ισραήλ για επιχείρηση στη Ράφα – περιορισμένη, σύμφωνα με άλλες αναφορές στον ισραηλινό Τύπο – σε αντάλλαγμα για τη μη διεξαγωγή μεγάλου πλήγματος στο Ιράν ως απάντηση στην επίθεση της Τεχεράνης.
«Η αμερικανική κυβέρνηση έδειξε να αποδέχεται το σχέδιο που παρουσίασε προηγουμένως το Ισραήλ σχετικά με τη στρατιωτική επιχείρηση στη Ράφα, με αντάλλαγμα τη μη πραγματοποίηση μεγάλης κλίμακας επίθεσης κατά του Ιράν», ισχυρίζεται ανώνυμος αξιωματούχος μιλώντας στο Al-Araby Al-Jadeed.
Την Τρίτη, το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών είχε ανακοινώσει ότι περίμενε ακόμη να ενημερωθεί λεπτομερώς για τα «σχέδια του Ισραήλ για την εκκένωση ή τις εκτιμήσεις για το ανθρωπιστικό σκέλος» της πιθανής επιχείρησης.
Οποιαδήποτε χερσαία επιχείρηση στη Ράφα εκτιμάται ότι θα πρέπει να γίνει σε συντονισμό με την Ουάσιγκτον και το Κάιρο, δεδομένης της ευαίσθητης θέσης της πόλης στα αιγυπτιακά σύνορα.
Ο Αιγύπτιος αξιωματούχος ανέφερε στο πρακτορείο ότι ήδη γίνονται προετοιμασίες ώστε η Αίγυπτος να μπορέσει να αντιμετωπίσει τυχόν επιπτώσεις της σχεδιαζόμενης επιχείρησης.
Το Κάιρο έχει στο παρελθόν προειδοποιήσει ότι οποιαδήποτε χερσαία στρατιωτική επιχείρηση στη Ράφα θα ήταν υψηλού ρίσκου, καθώς φοβάται ότι εκτοπισμένοι Παλαιστίνιοι, καθώς και μέλη της Χαμάς θα μπορούσαν να περάσουν τα σύνορά της, δημιουργώντας νέες απειλές για τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή.
Πράσινο για το «κρησφύγετο» και πάγος στα αντίποινα
Το Ισραήλ εκτιμά ότι τέσσερα τάγματα της Χαμάς σταθμεύουν στη Ράφα μαζί με πάνω από ένα εκατομμύριο πολίτες που έχουν αναζητήσει καταφύγιο εκεί.
Στη Ράφα εκτιμάται επίσης ότι κρύβονται οι ηγέτες της Χαμάς, ενδεχομένως μαζί με Ισραηλινούς ομήρους.
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπένταζαμιν Νετανιάχου έχει ισχυριστεί πολλές φορές ότι έχει εγκρίνει τα σχέδια για επιχείρηση στη Ράφα και πιο πρόσφατα δήλωσε ότι έχει αποφασιστεί ημερομηνία για την έναρξη της χερσαίας επίθεσης.
Αντίθετα, σύμφωνα με το ισραηλινό κρατικό τηλεοπτικό δίκτυο Kan, ο Νετανιάχου αποφάσισε να μην θέσει σε εφαρμογή εγκεκριμένα σχέδια για αντίποινα στο Ιράν που προβλεπόταν να διεξαχθούν μόλις δύο ημέρες μετά την επίθεση από την Τεχεράνη, αφού συζήτησε με τον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν.
Πρυτάνευσαν «διπλωματικές» ευαισθησίες και «θα υπάρξει όντως ανταπόδοση, αλλά θα είναι διαφορετική από εκείνη που προβλεπόταν αρχικά», ανέφερε ανώτερος αξιωματούχος στο δίκτυο, υπό τον όρο να μην κατονομαστεί.
Αμερικανός αξιωματούχος ανέφερε επιπλέον, μιλώντας στο ABC πως θεωρείται απίθανο το Ισραήλ να επιτεθεί στο Ιράν πριν από το εβραϊκό Πάσχα που ξεκινά τη Δευτέρα και κορυφώνονται στις 30 Απριλίου.
Μοχλός πίεσης για κατάπαυση του πυρός
Οι αναφερόμενες προετοιμασίες για επίθεση στη Ράφα γίνονται στον απόηχο της επίθεσης του Ιράν με φόντο τη νέα καθυστέρηση στις συνομιλίες για κατάπαυση του πυρός στη Γάζα με διεθνή διαμεσολάβηση. Λίγες ημέρες νωρίτερα, ισραηλινά στρατεύματα είχαν αποχωρήσει από τη Λωρίδα με σκοπό την προετοιμασία τους για νέες επιχειρήσεις, όπως είχε ανακοινώσει τότε το Ισραήλ.
Τα προηγούμενα 24ωρα, το ισραηλινό πολεμικό υπουργικό συμβούλιο επικεντρώθηκε στη στάθμιση της απάντησης στο Ιράν, ωστόσο, η κυβέρνηση έχει επανειλημμένα επιμείνει ότι η επιχείρηση στη Ράφα θα συνεχιστεί.
Την Τετάρτη, ο πρωθυπουργός και υπουργός Εξωτερικών του Κατάρ, σεΐχης Μοχάμεντ μπιν Αμπντουλραχμάν Αλ Θάνι, δήλωσε ότι οι διαπραγματεύσεις με στόχο την κατάπαυση του πυρός και την απελευθέρωση των ισραηλινών ομήρων προσέκρουσαν για άλλη μια φορά σε «εμπόδιο».
Το Ισραήλ και η Χαμάς δεν συμφώνησαν σχετικά με τους όρους, τη διάρκεια της κατάπαυσης του πυρός ούτε την ταυτότητα και τον αριθμό των Ισραηλινών ομήρων που θα απελευθερωθούν σε αντάλλαγμα για την απελευθέρωση Παλαιστινίων που κρατούνται στις ισραηλινές φυλακές.
Προηγούμενη κατάπαυση του πυρός στα τέλη Νοεμβρίου κατέρρευσε μία εβδομάδα μετά την έναρξή της. Εκτοτε, η ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα επιδεινώνεται συνεχώς: το Ισραήλ έχει καταστρέψει σχεδόν όλες τις υγειονομικές εγκαταστάσεις της Λωρίδας και οι κάτοικοι κάποιων περιοχών βρίσκονται πλέον αντιμέτωποι με την απειλή του λιμού.
Η διεθνής πίεση προς το Ισραήλ να αυξήσει τη ροή βοήθειας προς τη Γάζα μετά τους θανάτους των μελών ομάδας εργαζομένων σε ανθρωπιστική οργάνωση διανομής τροφίμων έχει «αυξηθεί και μάλιστα αρκετά δραματικά» τις τελευταίες ημέρες, δήλωσε τη Δευτέρα ο εκπρόσωπος εθνικής ασφάλειας του Λευκού Οίκου Τζον Κίρμπι.
Δεδομένου ότι η βοήθεια, ως ένα βαθμό, αποτελεί μοχλό πίεσης που το Ισραήλ δεν έχει πλέον στη διάθεσή του στις συνομιλίες για την απελευθέρωση των ομήρων, μία επιχείρηση στη Ράφα μπορεί να είναι ένας τρόπος να αυξηθεί ο «κλοιός» γύρω από τη Χαμάς στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, σύμφωνα με τον Αμος Χαρέλ, στρατιωτικό και αμυντικό αναλυτή της ισραηλινής εφημερίδας Haaretz.
«Ο Μπάιντεν έχει πει στον Νετανιάχου ότι δεν μπορεί να προχωρήσει σε ευρεία εισβολή στη Ράφα, οπότε μπορεί να δούμε περιορισμένη και για μικρότερο χρονικό διάστημα χερσαία επιδρομή, κατά την οποία το Ισραήλ θα χτυπήσει σκληρά τα τάγματα της Χαμάς και στη συνέχεια θα αποχωρήσει», σύμφωνα με τον ίδιο αναλυτή.
Ο πιθανός αντίκτυπος
Ο Νετανιάχου φαίνεται ότι προς το παρόν θα είναι κερδισμένος, εάν όντως καταφέρει να προχωρήσει στην επίθεση στη Ράφα που έχει εξαγγείλει εδώ και καιρό, παρακάμπτοντας τελικά τα εμπόδια και τις αντιρρήσεις συμμάχων του.
Ωστόσο, ο αντίκτυπος που θα έχουν οι κινήσεις του για τη σταθερότητα στη Μέση Ανατολή, καθώς και για τις προσπάθειες προσέγγισης του Ισραήλ με αραβικές χώρες της περιοχής, όπως η Ιορδανία και η Σαουδική Αραβία, θα φανεί μακροπρόθεσμα.
Ηδη, το Ισραήλ δέχεται κριτική στις Ηνωμένες Πολιτείες για το χτύπημα της 1ης Απριλίου στο ιρανικό προξενείο στη Δαμασκό, όπου σκοτώθηκαν αρκετοί διοικητές του Σώματος των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης.
«Ισραηλινοί αξιωματούχοι υπολόγισαν λανθασμένα τη σοβαρότητα της αντίδρασης του Ιράν», αναφέρουν οι New York Times, επικαλούμενοι τις εκτιμήσεις αξιωματούχων στις ΗΠΑ.
Επιπλέον, οι ΝΥΤ επισημαίνουν ότι «Αμερικανοί αξιωματούχοι εξοργίστηκαν που είχαν ενημερωθεί μόλις λίγα λεπτά πριν από το χτύπημα στη Δαμασκό» τονίζοντας ακόμα ότι δεν τους είχε μεταφερθεί η σημασία του» παρόλο που τα σχέδια για την πραγματοποίησή του είχαν ξεκινήσει «δύο μήνες νωρίτερα».
