Ο Ρώσος υπουργός Άμυνας Σεργκέι Σοϊγκού επί χρόνια καυχιόταν για τα επιβλητικά νέα όπλα και τις ενισχυμένες δυνατότητες των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων υπό την καθοδήγησή του. Έπειτα από 77 ημέρες του πολέμου στην Ουκρανία, ωστόσο, αποκαλύφθηκε μια άσχημη πραγματικότητα, με την παγκόσμια κοινότητα να καταδικάζει τις φρικαλεότητες των ρωσικών δυνάμεων, τη στιγμή που ο στρατός της Μόσχας δεν φαίνεται ικανός να επιτύχει τους στόχους του Κρεμλίνου.
Όπως αναφέρει σε ανάλυσή της η Washington Post, το μέλλον του Σοϊγκού είναι πλέον υπό κρίση. Έχοντας εγκαταλείψει την επίθεση στο Κίεβο, ο ρωσικός στρατός είναι αντιμέτωπος με τεράστιες πιέσεις για να σώσει τα προσχήματα με την κατάληψη ενός μεγαλύτερου τμήματος της ανατολικής Ουκρανίας. Ερωτήματα εγείρονται σχετικά με το ποιο είναι το μερίδιο ευθύνης του Σοϊγκού για τις αποτυχίες των ρωσικών δυνάμεων, δεδομένου ότι τόσο η ηγεσία του ρωσικού στρατού, όσο και οι υπηρεσίες πληροφοριών φαίνεται να μην υπολόγισαν το ύψος της αντίστασης των Ουκρανών.
«Υπάρχουν αναφορές ότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν είναι πολύ απογοητευμένος από το πώς ο Σοϊγκού προετοιμάστηκε για αυτόν τον πόλεμο, πώς τον διεξήγαγε», δήλωσε η Ρωσίδα πολιτική αναλύτρια Τατιάνα Στανοβάγια, σύμφωνα με τη Washington Post. Η τελική έκβαση στο πεδίο της μάχης μπορεί να καθορίσει το μέλλον του Σοϊγκού, του μακροβιότερου υπουργού στη Ρωσία, ο οποίος θεωρείται από ορισμένους πιθανός επόμενος πρόεδρος.
«Πιστεύω ότι ο Πούτιν αυτή τη στιγμή δεν βρίσκεται σε κατάσταση αναζήτησης ευθυνών εντός της κυβέρνησης» δήλωσε η Στανοβάγια, η οποία έχει ιδρύσει την εταιρεία πολιτικών συμβούλων R. Politik. «Φυσικά, υπάρχουν συναισθήματα και οπωσδήποτε νομίζω ότι υπήρξε κάποιου είδους ξέσπασμα με τον Σοϊγκού — αν και νομίζω όχι μόνο με τον Σοϊγκού. Αλλά το κύριο πράγμα που πρέπει να καταλάβουμε είναι ότι ο μόνος που ο Πούτιν θεωρεί υπεύθυνο για την αποτυχία της στρατιωτικής επιχείρησης είναι η Δύση».
Ο ακριβής ρόλος που έπαιξε ο Σοϊγκού στον σχεδιασμό της εισβολής στην Ουκρανία δεν είναι ξεκάθαρος. Αμερικανοί αξιωματούχοι εκτιμούν ότι ήταν ένας από τους ελάχιστους ανθρώπους στον στενό κύκλο του Πούτιν που γνώριζε πληροφορίες σχετικά με την επικείμενη επίθεση.
Πολιτικός μηχανικός με εκπαίδευση που δεν έχει στρατιωτικό υπόβαθρο, ο Σοϊγκού είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν θα είχε ηγετικό ρόλο στην εκπόνηση του σχεδίου εκστρατείας — βάρος που πιθανώς επωμίστηκε ο Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Βαλέρι Γκερασίμοφ.
«Δεν νομίζω ότι στις συναντήσεις [ο Σοϊγκού] παίζει ρόλο εμπειρογνώμονα ή επικεφαλής πολιτικής. Ο Πούτιν είναι αυτός που αποφασίζει», δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος της άμυνας των ΗΠΑ, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας, προσθέτοντας ότι ο Γκερασίμοφ είναι αυτός που διευθύνει τον στρατό.
Αλλά ο Σοϊγκού φέρει ευθύνες, λένε στρατιωτικοί αναλυτές, για την κατάσταση των ρωσικών δυνάμεων. Οι μεταρρυθμιστικές προσπάθειες που ξεκίνησαν επί του προκατόχου του σταμάτησαν αφού ανέλαβε ο Σοϊγκού το 2012. Ακύρωσε ένα πρόγραμμα για τη δημιουργία ενός αμερικανικού τύπου σώματος υπαξιωματικών που θα μπορούσαν να μεταφέρουν τον επαγγελματισμό τους στις κατώτερες τάξεις. Το υπουργείο άμυνας ξόδεψε αφειδώς για να προμηθευτεί ακριβά όπλα. Ωστόσο, η Ρωσία μπήκε στον πόλεμο χωρίς μια πλήρως έτοιμη πολεμική εφεδρεία.
Τα αποτελέσματα ήταν εμφανή στην Ουκρανία, με τη Ρωσία να αντιμετωπίζει βαριές απώλειες. Οι λεηλασίες και τα εγκλήματα πολέμου, καθώς και ο ανεπαρκώς συντηρημένος εξοπλισμός, οι ελλείψεις σε προμήθειες και οι υποκλοπές επικοινωνιών, δείχνουν τον αντι-επαγγελματισμό και την απειθαρχία των δυνάμεων.
«Ο Σοϊγκού κατασκεύασε έναν στρατό που φαινόταν καλός σε ασκήσεις σεναρίου και αποδείχτηκε αποτελεσματικός σε μικρής κλίμακας πολέμους, αλλά όταν ενεπλάκη σε μια μεγάλη σύγκρουση, έδειξε ότι δεν μπορούσε να κλιμακώσει τις επιχειρήσεις», είπε ο στρατιωτικός αναλυτής Μάικλ Κόφμαν.
Το προφίλ του Σοϊγκού και η σχέση με τον Πούτιν
Ο Σοϊγκού μεγάλωσε στη νότια Σιβηρία, στη Δημοκρατία της Τουβά, σε απομακρυσμένη και φτωχή περιοχή στα σύνορα με τη Μογγολία. Ο πατέρας του εργάστηκε ως συντάκτης εφημερίδας και διετέλεσε γραμματέας της περιφερειακής επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος. Η μητέρα του, Ρωσίδα που μεγάλωσε στην Ουκρανία, εργαζόταν στον αγροτικό τομέα. Ο Σοϊγκού έγινε πολιτικός μηχανικός, αφιερώνοντας μεγάλο μέρος της πρώιμης καριέρας του σε έργα στη Σιβηρία, αλλά αργότερα αναρριχήθηκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα και μετακόμισε στη Μόσχα το 1990, για μια θέση στον κρατικό κατασκευαστικό μηχανισμό.
Τότε, υψηλόβαθμοι Σοβιετικοί αξιωματούχοι, με φόντο το πυρηνικό ατύχημα στο Τσερνόμπιλ και έναν καταστροφικό σεισμό στην Αρμενία, συνειδητοποίησαν ότι η Ρωσία χρειαζόταν μια επαγγελματική υπηρεσία αντιμετώπισης καταστροφών. Αυτό που ξεκίνησε ως Ρωσικό Σώμα Διάσωσης και έγινε Υπουργείο Καταστάσεων Εκτάκτων Αναγκών, θα ήταν το φέουδο του Σοϊγκού για δύο δεκαετίες, δίνοντάς του τον έλεγχο μιας ένοπλης δύναμης ασφαλείας μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης.
Εμφανιζόταν σε κάθε μεγάλη πυρκαγιά, αεροπορικό δυστύχημα, πλημμύρα ή σεισμό επί χρόνια, χτίζοντας ένα δημόσιο προφίλ κατά τη διάρκεια της προεδρίας του Μπόρις Γιέλτσιν στη δεκαετία του 1990 και αυξάνοντας τη δημοτικότητά του. Στις δημοσκοπήσεις, κατατάσσεται σταθερά μετά τον Πούτιν ως ένας από τους πιο πολιτικούς που εμπνέουν τη μεγαλύτερη εμπιστοσύνη.
Όταν ο Πούτιν ανέλαβε την εξουσία, ο Σοϊγκού του χάρισε έναν σκύλο που έγινε ο αγαπημένος του Ρώσου προέδρου. Ο Σοϊγκού καθοδήγησε τον Πούτιν σε σειρά ταξιδιών στη Σιβηρία, βοηθώντας τον Ρώσο ηγέτη να δημιουργήσει την ίδια σκληρή εικόνα που είχε φτιάξει ο Σοϊγκού για τον εαυτό του.
Ο διορισμός του ως υπουργού Άμυνας χαροποίησε τους στρατηγούς που προσπαθούσαν να απαλλαγούν από τον προκάτοχό του. «Πήραν αυτό που ήθελαν», ανέφερε ανώτερος αξιωματούχος της άμυνας των ΗΠΑ. Η κατάσταση επανήλθε σε μεγάλο βαθμό στο παλιό σοβιετικό μοντέλο, είπε ο αξιωματούχος. Η οικογένεια του Σοϊγκού φέρεται επίσης να επωφελήθηκε από την άνοδό του.
Τους μήνες πριν ο Πούτιν ανακοινώσει την «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» κατά της Ουκρανίας, ο Σοϊγκού εμφανιζόταν τακτικά να στήνει το σκηνικό για τα σχέδια του αφεντικού του. Ισχυρίστηκε ψευδώς ότι μισθοφόροι των ΗΠΑ προετοίμαζαν μια «πρόκληση χρησιμοποιώντας άγνωστες χημικές ουσίες» στην ανατολική Ουκρανία. Σε συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας στις 21 Φεβρουαρίου, όπου ο Πούτιν ανάγκασε τους κορυφαίους συμβούλους του να δηλώσουν τις θέσεις τους για την Ουκρανία, ο Σοϊγκού προειδοποίησε ψευδώς ότι οι Ουκρανοί επρόκειτο να πραγματοποιήσουν επίθεση στο Ντονμπάς και ενίσχυσε τους φόβους ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να αποκτήσει πυρηνικά όπλα γρήγορα.
Η «εξαφάνιση» και η επιείκεια Πούτιν
Αλλά αμέσως μετά την έναρξη του πολέμου, ο Σοϊγκού «εξαφανίστηκε», με διάφορες ανεπιβεβαίωτες αναφορές τότε να τον θέλουν να αγνοείται ή να έχει υποστεί έμφραγμα. Όταν τελικά εμφανίστηκε ο Σοϊγκού, το Κρεμλίνο ανέφερε ότι ο υπουργός Άμυνας ήταν απλώς απασχολημένος.
Στις 29 Μαρτίου, ο Σοϊγκού ισχυρίστηκε ότι η Ρωσία είχε επιτύχει τους κύριους στόχους της αρχικής της εκστρατείας και τώρα θα επικεντρωνόταν στην «απελευθέρωση» του Ντονμπάς. Ωστόσο, όταν ο Σοϊγκού έφτασε στο Κρεμλίνο στις 21 Απριλίου ντυμένος με μαύρο κοστούμι πανομοιότυπο με αυτό του Πούτιν, έλαβε επαίνους από τον Ρώσο πρόεδρο για τον έλεγχο της Μαριούπολης.
Σύμφωνα με την πολιτική αναλύτρια Τατιάνα Στανοβάγια, ήταν ξεκάθαρο από τη συνάντηση ότι ο Πούτιν αντιμετώπιζε τον Σοϊγκού με επιείκεια, πράγμα που σημαίνει ότι ο Ρώσος ηγέτης μάλλον δεν είναι διατεθειμένος να τον τιμωρήσει δημόσια. Κάποια στιγμή ο Πούτιν μπορεί να αναζητήσει αποδιοπομπαίους τράγους, αλλά μόνο όταν τελειώσει ο πόλεμος, προέβλεψε ένας Ρώσος ολιγάρχης, ο οποίος μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας.
Με πληροφορίες από Washington Post
